Malowidła naskalne w stanie Guanajuato (Meksyk)

Oryginalny artykuł: Descubren rica tradicion de pintura rupestre en Guanajuato

W północno-wschodniej części stanu Guanajuato (Meksyk) znajduje się wiele miejsc z zachowanymi malowidłami naskalnymi, które świadczą o wielowiekowej, bogatej i różnorodnej tradycji malarskiej, obejmującej bardzo długi okres, od czasów prekolumbijskich aż do początków XIX wieku. Archeolodzy Carlos Viramontes Anzures i Luz María Flores Morales z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), zlokalizowali, zarejestrowali i zbadali ponad 50 takich miejsc, a liczba ta może wzrosnąć w miarę postępu prac.

Malowidła naskalne w dolinie rzeki Victoria (fot. Ramiro Valencia)

Od najdawniejszych czasów region ten był schronieniem i miejscem zamieszkiwania myśliwych-zbieraczy i rolników. Pozostawione przez nich malowidła pokrywają zewnętrzne ściany skalne bądź znajdują się w jaskiniach i schroniskach skalnych. Tematyka zmienia się w zależności od okresu, w którym zostały wykonane. Malowidła z czasów prekolumbijskich ukazują sceny związane z łowami i tańcami, odciski dłoni oraz motywy zoomorficzne i roślinne. Wyróżniają się także różnej wielkości wizerunki postaci ludzkich, od miniaturowych (2-5 cm) do niemal jednometrowych. Zachowało się również wiele motywów pochodzących z okresu wicekrólestwa, szczególnie symbole religijne, na przykład krzyże i ołtarze.

Malowidła w jednym ze schronisk skalnych (fot. Ramiro Valencia)

Liczba malowideł naskalnych, od zaledwie kilku do nawet kilkuset, zależy od miejsca, w którym się pojawiają, co mogłoby wskazywać na pewnego rodzaju hierarchizację. A zatem niektóre z nich mogły mieć większe znaczenie. Luz María Flores przekazała, że na terenie stanowiska Arroyo Seco, sporo malowideł jest zgrupowanych na ścianach dwóch wzgórz w taki sposób, że są dokładnie zwrócone do siebie.

Różne motywy namalowano kolorami: czerwonym, czarnym i żółtym (fot. Ramiro Valencia)

Malowidła naskalne znajdują się na obszarze około 20 hektarów i zdaniem specjalistów INAH zachowały się w dobrym stanie. Większość motywów została namalowana w odcieniach kolorów czerwonego, czarnego i żółtego, a także wymieszanych ze sobą barw czerwonej z czarną i czerwonej z żółtą. Kolor biały był głównie wykorzystywany w czasach kolonialnych. Użyte pigmenty są pochodzenia roślinnego i mineralnego (tlenki żelaza i manganu).

Malowidła naskalne z rejonu Guanajuato (fot. Ramiro Valencia)

Stanowisko archeologiczne Arroyo Seco jest już dość znane. Zarejestrowała je po raz pierwszy archeolog Ana María Crespo, która w latach 80-tych XX wieku realizowała projekt “Atlas malowideł naskalnych w stanie Guanajuato” i przygotowała bardzo dokładny katalog fotografii. Dziesięć lat później dołączył do niej archeolog Carlos Viramontes w celu przeprowadzenia pierwszych badań. W 2003 roku zaplanowano projekt interdyscyplinarny, w którym uczestniczyli archeolodzy, antropolodzy, biolodzy i historycy, zainteresowani sztuką naskalną tego regionu. Po śmierci Any Crespo, Carlos Viramontes zaprosił do współpracy Luz Flores i od 2004 roku prace prowadzone są w sposób ciągły, w ramach projektu “Sztuka naskalna w dolinie rzeki Victoria”, który obejmuje cały region, a w szczególności miejsce Arroyo Seco.

Arroyo Seco (fot. Ramiro Valencia)

Miejscowość Victoria, znana niegdyś jako San Juan Bautista Xichú (lub Xichú de Indios), leży w centrum małej i żyznej doliny przeciętej korytem rzeki, które pozostaje wyschnięte przez większą część roku. Chociaż miasto zostało założone w 1580 roku, dolina i otaczające ja ziemie były zamieszkiwane już wiele wieków wcześniej.