Głowy-trofea z Uraca (Arequipa, Peru)

Oryginalny artykuł: Human and feline trophy heads excavated near Toro Muerto, Arequipa

Podczas prac wykopaliskowych, prowadzonych w latach 2014-2015 w ramach Projektu Archeologicznego Uraca, na cmentarzysku leżącym w pobliżu słynącego z petroglifów stanowiska Toro Muerto, odkryto dwanaście ludzkich czaszek i jedną czaszkę dzikiego kota, stanowiących głowy-trofea. Badania wykazały, że wszystkie głowy ludzi zostały ścięte i odarte ze skóry, po czym wydrążono w nich otwory, przez które przeciągano sznury służące do zawieszenia. Łeb dzikiego kota został potraktowany w ten sam sposób. Tylna część jego czaszki została złamana, a oczodoły wypełnione błyszczącą tkaniną w czerwonym kolorze.

Archeolodzy Jorge Achka Rodriguez (Universidad Nacional Mayor de San Marcos, Lima)

i Manuel Angel Mamaní (Universidad Nacional de San Agustín, Arequipa)

podczas prac wykopaliskowych w Uraca (fot. Beth K. Scaffidi)

Wszystkie artefakty, znalezione do tej pory na terenie Uraca są typowe dla Horyzontu Średniego (lata 600-1100 n.e.). Głowy-trofea nie były rzadkością nie tylko w Horyzoncie Średnim, ale już we wcześniejszym okresie (lata 200-600 n.e.), zwłaszcza wśród mieszkańców ziem na peruwiańskim wybrzeżu. Znane są przykłady z kultury Nasca, gdzie naczynia ceramiczne i tkaniny często przedstawiały istoty o cechach kocich lub ptasich, niosące głowy-trofea zawieszone przy pasach lub zwisające z ich ogonów i szponów. Znalezione obecnie głowy-trofea ludzi w połączeniu z łbem dzikiego kota dostarczają dowodu na faktyczne wykorzystywanie tych zwierząt w rytuałach związanych ze śmiercią.

Głowa-trofeum (fot. Beth Koontz Scaffidi)

Badania przeprowadzone na głowach-trofeach z Uraca wykazały cztery odmienne style, w tym Nasca i Wari, które archeolodzy odróżnili na podstawie rozmieszczenia otworów w kościach czaszek. Jak podała kierująca projektem Beth Koontz Scaffidi, wyniki analiz dowodzą, że mieszkańcy Uraca pozostawali pod wpływem swych sąsiadów zarówno z rejonu Nasca na północnym zachodzie, jak i imperium Wari na północnym wschodzie. Głowy-trofea mogły być doczepiane do nakrycia głowy lub noszone jako maski podczas tańców i ceremonii, o czym mogą świadczyć ukazujące podobne sceny petroglify w Toro Muerto.

Badania laboratoryjne znalezionych czaszek (fot. Beth Koontz Scaffidi)

Obecnie uczeni przeprowadzają dokładne analizy, które pozwolą na datowanie każdej z czaszek, a także określenie diety i miejsca pochodzenia ściętych osób w celu ustalenia, czy różniły się one od reszty miejscowej populacji.