2000 lat temu religia i polityka doprowadziły do konfliktu społecznego w Dolinie Oaxaca

Oryginalny artykuł: Religion and politics led to social tension and conflict 2000 years ago

Przez wiele lat uważano, że religia odgrywała znaczącą rolę w łączeniu się wczesnych społeczeństw w większe państewka. Jednak Arthur A. Joyce (profesor antropologii z University of Colorado) i dr Sarah Barber (z University of Central Florida), prowadzący badania na terenie kilku meksykańskich stanowisk archeologicznych, znaleźli dowody, które zaprzeczają tym przekonaniom i pokazują, że często wpływ religii dawał wprost przeciwne efekty. Zdaniem Sarah Barber, chociaż obecnie nie dzielimy wspólnych przekonań religijnych, to w przeszłości ludzie postępowali zgodnie ze swymi wierzeniami i owe działania pociągały za sobą konkretne konsekwencje. Rozważając procesy polityczne, należy uwzględniać wierzenia religijne. Nawet we współczesnych czasach znajdujemy liczne przykłady powiązań polityki i religii, które prowadzą do konfliktów.

Monte Alban, stan Oaxaca, Meksyk

Przez kilka lat uczeni prowadzili badania w dolinie Río Verde w stanie Oaxaca, na nizinach rozciągających się na meksykańskim wybrzeżu Oceanu Spokojnego, a rezultaty porównano z danymi uzyskanymi z wyżynnych obszarów Doliny Oaxaca. Wyniki badań przedstawiono w artykule Ensoulment, Entrapment, and Political Centralization: A Comparative Study of Religion and Politics in Later Formative Oaxaca, opublikowanym w Current Anthropology. Rozpatrzono świadectwa archeologiczne pochodzące z lat 700 r. p.n.e. - 250 r. n.e., a zatem z okresu, w którym pojawiały się w tym rejonie pierwsze państewka. W dolinie Río Verde, w niewielkich społecznościach, rytuały religijne obejmujące składanie darów ofiarnych i pochówki ludzi, wytworzyły silne więzi z miejscową wspólnotą, które hamowały i opóźniały powstawanie instytucji państwowych. W Dolinie Oaxaca, elity stały się mediatorami pomiędzy społeczeństwem a bóstwami, co ostatecznie doprowadziło do konfliktu z tradycyjnymi przywódcami wspólnoty i pojawienia się regionalnego państwa ze stolicą Monte Albán, wzniesioną na szczycie wzgórza.

Monte Alban, stan Oaxaca, Meksyk

Arthur Joyce podkreśla, że zarówno w Dolinie Oaxaca, jak i w dolinie Río Verde, religia odegrała co prawda ważną rolę w tworzeniu historii wczesnych miast i państewek, ale w odmienny sposób. Konflikt w dolinie Río Verde był zauważalny w szybkim wzroście i upadku instytucji państwowych. W Río Viejo, stolicy państewka w dolinie Río Verde, ludność wzniosła potężne świątynie około 100 r. n.e. Jednak pomimo wywołujących wrażenie budowli, wiele miast w tym rejonie zostało opuszczonych około 100 lat później. Joyce dodaje, że nowatorskim aspektem badań było dokładne przyjrzenie się pochówkom przodków i darom ofiarnym składanym podczas ceremonii w dolinie Río Verde jako szczególnie istotnych dla owych dawnych wspólnot.