INAH podsumowuje wydarzenia z 2017 roku

Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH) w Meksyku podsumował wydarzenia z minionego roku, wśród których nie zabrakło nowych odkryć archeologicznych związanych z kulturami prekolumbijskimi i wspominanych również na naszym blogu. Do najważniejszych należały odkrycia na terenie Miasta Meksyk, w tym: Huey Tzompantli, Świątyni Ehecatla i boiska do gry w piłkę. W Teotihuacan wykazano istnienie tunelu pod Piramidą Księżyca, a w Chichén Itzá podjęto prace nad przygotowaniem specjalnego, trójwymiarowego modelu dawnego miasta.

Świątynia boga wiatru Ehecatla (fot. Hector Montaño, INAH)

W 2017 roku otwarto dwa nowe stanowiska archeologiczne na ziemiach stanu Puebla: Tehuacán Viejo (w pobliżu San Diego Chalma) i Teteles de Santo Nombre (w gminie Tlacotepec de Benito Juárez) z miejscowymi muzeami. Powstało również Muzeum Archeologii Podwodnej w mieście Campeche oraz Muzeum Regionalne w Choluli, gdzie zgromadzono niemal 400 artefaktów prekolumbijskich, wykonanych z ceramiki, kamienia i muszli. Wielka Świątynia (Templo Mayor) otrzymała nowe, nocne oświetlenie, które ma podkreślać najważniejsze z zachowanych tam zabytków.

Nocne oświetlenie Templo Mayor (fot. Hector Montaño, INAH)

W minionym roku nie zabrakło również wystaw czasowych poświęconych kulturom prekolumbijskim. Po pobycie w Chinach, Niemczech i Włoszech powróciła do Meksyku wystawa „Mayas, el lenguaje de la belleza”. Z kolei Museo Nacional de Culturas w Mieście Meksyk gościło wystawę „Qhapac Ñan. Un recorrido por los Andes. El Perú prehispánico”, na której zgromadzono 155 artefaktów związanych zarówno ze słynną Drogą Inków, jak i z pierwszymi mieszkańcami ziem obecnego Peru. W Muzeum Templo Mayor zaprezentowano ekspozycję „Nuestra sangre, nuestro color: La escultura polícroma de Tenochtitlan”, obejmującą 28 polichromowanych rzeźb Mexików. W Muzeum Majów w Cancun (stan Quintana Roo) zorganizowano wystawę „Una ofrenda para Xochipilli. Entre luces canta y llega el sol” (poświęconą darom dla boga Xochipilli) i “Sangre para los dioses. El sacrificio en la visión de los mayas y los mexicas” (o ofiarach składanych bogom przez Majów i Mexików).

Wystawa poświęcona polichromowanym rzeźbom Mexików (fot. Hector Montaño, INAH)

INAH miał również swój udział w przygotowaniu wystaw za granicą. W Muzeum de Young (San Francisco, Kalifornia, USA) zaprezentowano wystawę „Teotihuacan: city of water, city of fire”, obejmującą 250 artefaktów związanych z Teotihuacan. Z kolei poświęcona meksykańskim kodeksom wystawa „Códices de México, memorias y saberes” trafiła do Kostaryki, a Kodeks Boturini gościł w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego.

Artefakty z Teotihuacan na wystawie w Muzeum de Young w San Francisco
(fot. Fine Arts Museums of San Francisco)

W Muzeum J. Paul Getty (Los Angeles, Kalifornia, USA) zorganizowano wystawę „Golden kingdoms: luxury and legacy in the ancient Americas” poświęconą wykonanym ze złota artefaktom prekolumbijskim z Peru, Kolumbii, Panamy, Kostaryki, Gwatemali i Meksyku. Niemal jedna trzecia z 300 zgromadzonych eksponatów pochodzi z kolekcji INAH.

Jeden z artefaktów wystawionych w Muzeum J. Paul Getty w Los Angeles
(fot. Jorge Perez de Lara, INAH)

Jednak w 2017 roku nie zabrakło też smutnych momentów, gdy trzeba było pożegnać kilku badaczy kultur prekolumbijskich. W styczniu, w wieku 79 lat zmarł Ángel García Cook, który prowadził prace w regionie Tehuacán-Cuicatlán i na terenie stanowiska archeologicznego Cantona (stan Puebla, Meksyk).

Ángel García Cook w Cantona (fot. Hector Montaño, INAH)

W lutym, w wieku 60 lat zmarł Luis Joaquín Leira Guillermo, specjalizujący się w badaniach majańskich ośrodków z okresu postklasycznego na wschodnim wybrzeżu stanu Quintana Roo: Xelhá, Punta Piedra, Calderitas, Xulhá, Cobá, Punta Nikú, Yamilu’um, Boca Iglesia, Tulum, El Rey i El Meco.

Luis Joaquín Leira Guillermo (fot. INAH)

1 sierpnia, w wieku 93 lat pożegnał nas Ian James Alastair Graham, który 50 lat swego życia poświęcił na dokumentację zabytków z inskrypcjami Majów. Przemierzał ziemie Majów, wykonując fotografie i rysunki, które do dziś służą badaczom kultury Majów tym bardziej, że część tych zabytków została utracona bezpowrotnie, gdyż uległa erozji bądź została zrabowana. Ian Graham był inicjatorem projektu znanego jako Korpus Inskrypcji Glificznych Majów (Corpus of Maya Hieroglyphic Inscriptions) w Muzum Peabody Uniwersytetu Harvarda (USA).

Ian Graham w Palenque (fot. Hector Montaño, INAH)

Podczas swoich wypraw na ziemie Majów odwiedził, między innymi: Yaxchilán, Chichén Itzá, Uxmal, Edzná, Xcalumkin i El Resbalón w Meksyku, a także ośrodki w Gwatemali (Aguateca, Altar de Sacrificios, El Mirador, La Corona, Dos Pilas, Naranjo, Ucanal) i Belize (Nim Li Punit). Ian Graham był wielokrotnie wyróżniany. W 1999 roku otrzymał z rąk królowej Anglii Order Imperium Brytyjskiego. W 2004 roku został nagrodzony przez Towarzystwo Archeologów Amerykańskich, a w 2008 roku Rząd Gwatemali uhonorował go Orderem Kwezala.