Sac Actun - największy na świecie system podwodnych jaskiń

Oryginalny artykuł: Descubierta en Mexico la cueva inundada mas grande del mundo

Grupa badaczy z Projektu GAM (Gran Acuífero Maya) odkryła, że dwa systemy podwodnych jaskiń, znanych jako Sac Actun i Dos Ojos, znajdujących się w rejonie Tulum (stan Quintana Roo, Meksyk) są ze sobą połączone, tworząc największy na świecie podwodny labirynt. Do tej pory pierwsze miejsce zajmował system jaskiń Ox Bel Ha, położony na południe od Tulum i liczący 270 km. Kolejnymi co do wielkości były systemy: Sac Actun (położony na północny wschód od Tulum i liczący 263 km), Kook Baal (93 km) i Dos Ojos (83 km). Zgodnie z zasadami przyjętymi w speleologii, w przypadku połączenia dwóch systemów jaskiń, mniejszy zostaje wchłonięty przez większy. W związku z tym Dos Ojos już nie istnieje, a Sac Actun jest obecnie uważany za największy na świecie system jaskiń, liczący wraz ze swymi tunelami i galeriami aż 347 km, co w linii prostej odpowiadałoby odległości z Cancun do Chetumal.

System podwodnych jaskiń Sac Actun (fot. Reuters)

Robert Schmittner, kierujący pracami eksploracyjnymi i ekipą nurków, przemierzył setki kilometrów zatopionych grot, głównie w stanie Quintana Roo, a od czternastu lat poszukiwał połączenia jaskiń Sac Actun i Dos Ojos, natrafiając na kolejne tunele i galerie. Ten ogromny system jaskiń jest niczym prawdziwa kapsuła czasu. Jak podkreśla stojący na czele Projektu GAM Guillermo de Anda z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), jest to ogromne, najważniejsze na świecie stanowisko archeologiczne, gdzie zachowały się szczątki wymarłej fauny, świadectwa z czasów pierwszych mieszkańców Ameryki i oczywiście pozostałości kultury Majów. Miejsce to jest też szczególnie cenne ze względu na bioróżnorodność, będąc jednocześnie dla tej części Półwyspu Jukatan wielką rezerwą słodkiej wody, służącej od niepamiętnych czasów do dziś.

Nurkowie z Projektu GAM podczas prac w Sac Actun (fot. Reuters)

W następnej fazie projektu zostanie przeprowadzona analiza jakości wody w systemie Sac Actun i badania tamtejszej bioróżnorodności. Badacze przygotują mapę i szczegółowy rejestr zatopionego kontekstu archeologicznego. Zamierzają też poszukiwać ewentualnych połączeń Sac Actun z trzema innymi systemami podwodnych jaskiń, które są położone blisko siebie i również znajdują się w rejonie Tulum.

Prace eksploracyjne w Sac Actun (fot. Reuters)

W ostatnim okresie zarejestrowano również inny ważny system jaskiń o długości 18 km i głębokości dochodzącej do 20 m, który znajduje się na północ od Sac Actun i został nazwany „Matką wszystkich cenote”. Jest bardzo prawdopodobne, że i on okaże się połączony z Sac Actun. W północnej części stanu Quintana Roo znajduje się 358 systemów podwodnych jaskiń, liczących w sumie 1400 kilometrów.