Prace archeologiczne w Teocaltitán (stan Jalisco, Meksyk)

Oryginalny artykuł: INAH explora antiguo centro ceremonial en Los Altos de Jalisco

Archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) w Meksyku prowadzą wykopaliska na terenie dawnego centrum ceremonialnego Teocaltitán, położonego w odległości 19 kilometrów od miejscowości San Juan de los Lagos. Zachowały się tam co najmniej 23 konstrukcje zbudowane około 1500 lat temu, w okresie od 450 r. n.e. do 900 r. n.e. i rozmieszczone na obszarze 20 hektarów w górnej części wzgórza Teocaltitán, zajmującego aż 60 hektarów i będącego dumą mieszkańców pobliskiego Jalostotitlán.

Centrum ceremonialne Teocaltitán (fot. INAH)

Projektem Archeologicznym Teocaltitán, podjętym z inicjatywy INAH i władz stanu Jalisco, kieruje Marisol Montejano Esquival. Badaczka podkreśla, że miejsce to należy do trendu kulturowego, który został juz dobrze określony w przypadku Bajío (Guanajuato), ośrodków Plazuelas i El Cóporo, a także wykazuje związki z architekturą spotykaną na terenie stanowisk archeologicznych leżących na ziemiach obecnego stanu Zacatecas. W Teocaltitán widoczna jest tradycja kulturowa, zwana Complejo Ixtépete-El Grillo, która rozwinęła się w latach 450-900 n.e., a zatem w tak zwanym okresie epiklasycznym i objęła Doliny Atemajac (Guadalajara), Tequila i Los Altos. W architekturze Teocaltitán można zauważyć zarówno wpływy z Teotihuacan jak i rodzime, charakterystyczne elementy, na przykład budowle na planie kwadratowym, zagłębione dziedzińce, piramidy z zamkniętymi dziedzińcami czy boiska do gry w piłkę.

Fragment boiska do gry w piłkę w Teocaltitán (fot. INAH)

Erwin Cuevas Curiel i José Antonio Sánchez Lobato, należący do małej grupy archeologów uczestniczących w projekcie, zamierzają skupić się na dokładnych badaniach wielkiej platformy o podstawie 70 na 40 metrów i wysokości 8 metrów. Uważają bowiem, że może ona kryć pochówki przedstawicieli miejscowej elity. Wysnuli taki wniosek na podstawie prac prowadzonych dziesięć lat temu w podobnej platformie na terenie stanowiska La Higuerita (gmina Tala), gdzie dr Lorenza López odkryła grobowce w formie niewielkich pozbawionych dachu pomieszczeń, w których złożono zmarłych z bogatymi darami.

Paciorki znalezione na terenie Teocaltitán (fot. INAH)

Do chwili obecnej, po dwóch sezonach prac wykopaliskowych, współfinansowanych przez władze stanowe, odrestaurowano część boiska do gry w piłkę i natrafiono na figurki i paciorki, również turkusowe, które świadczą o odprawianych tam rytuałach. Z kolei odkrycie kolczyków wykonanych z miedzi i muszli, leżących obok czaszki osoby zmarłej przypuszczalnie przez ścięcie, dowodzą ponownego zamieszkania Teocaltitán w okresie postklasycznym, w latach 900 – 1200 n.e. Prowadzono tez prace na terenie zagłębionego dziedzińca (o szerokości 40 metrów, długości 50 metrów i głębokości 2 metrów) oraz w głównej piramidzie o wysokości 7 metrów. W 2012 roku, w centrum tegoż dziedzińca odkryto ołtarz o wymiarach 9 na 9 metrów. Każda z czterech stron ołtarza kryła pochówki, w których kości nie znajdowały się w oryginalnym miejscu, ale zostały przypuszczalnie wyjęte i złożone tam ponownie w okresie postklasycznym.

Zagłębiony dziedziniec w Teocaltitán (fot. INAH)

Prace wykopaliskowe i przy użyciu sondy, które będą prowadzone w 2014 roku w Platformie A mają wykazać, że przy jej budowie nie wykorzystano naturalnego wzniesienia, lecz jest w pełni sztuczną konstrukcją, dziełem mieszkańców Teocaltitán, kryjącą w swym wnętrzu, na głębokości 5 metrów, wcześniejszą budowlę. 

Fragmenty figurek ceramicznych znalezionych w Teocaltitán (fot. INAH)

San Juan de los Lagos jest miejscem pielgrzymek, gdyż znajduje się tam Bazylika Matki Boskiej (Catedral Basílica de Nuestra Señora de San Juan de los Lagos), będąca po Bazylice Matki Boskiej z Gwadelupy, drugim najczęściej odwiedzanym sanktuarium w Meksyku. Rocznie przybywa tam około 6 milionów wiernych, głównie z rejonów Guanajuato i z centrum kraju. Archeolodzy chcieliby wykorzystać ten fakt i umożliwić pielgrzymom przedłużenie swego pobytu w tym rejonie i zwiedzanie stanowiska archeologicznego, którego otwarcie planuje się w 2014 roku.