piątek, 24 sierpnia 2012

Na Jukatanie odkryto kakao sprzed 2500 lat

Oryginalny artykuł:   Descubren cacao de hace 2,500 años en Yucatán

Meksykańscy badacze z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) powiadomili o odkryciu pozostałości ziaren kakaowca na naczyniu ceramicznym pochodzącym z Jukatanu. Na pozór może się wydawać, że w informacji tej nie ma nic szczególnego. Wiadomo, że kakao było spożywane przez mieszkańców Mezoameryki od bardzo dawna i cenione już przez Olmeków. Z kolei o tym, że wazy Majów służyły do podawania kakao, przekonano się z całkowitą pewnością w 1984 roku. Wówczas to w Grobowcu nr 19 na stanowisku archeologicznym w Río Azul, w Gwatemali, archeolodzy znaleźli dobrze zachowaną wazę, na której dnie przetrwały resztki jakiejś zaschniętej substancji. Jej próbki przesłali do laboratorium w Fabryce Czekolady Hershey w Stanach Zjednoczonych. Po dokładnym przebadaniu okazało się, że faktycznie są to pozostałości kakao otrzymanego z drzewa gatunku Theobroma cacao, uprawianego w tropikalnym klimacie Ameryki Środkowej.

Słynna waza z Grobowca nr 19 w Río Azul, Gwatemala
(Narodowe Muzeum Archeologii i Etnologii w mieście Gwatemala)
Co prawda w Mezoameryce znaleziono dowody spożywania kakao już ok. 1500 r. p.n.e., ale nie pochodziły one z Jukatanu. Poza tym po raz pierwszy uczeni odkryli resztki ziaren kakao na talerzu, a nie wewnątrz waz.

Glif kakaw na jednej z majańskich waz znalezionych w Gwatemali
(Narodowe Muzeum Archeologii i Etnologii w mieście Gwatemala)
Meksykański archeolog, Tomás Gallareta Negrón poinformował, że fragmenty talerza z drobinkami kakao sprzed 2500 lat znaleziono w miejscowości Paso del Macho, leżącej w niewielkiej odległości od innych majańskich miast w rejonie Puuc, jak Sayil, Labna czy Xlapak. Odkrycie jest o tyle ważne, że dowodzi spożywania kakao na Jukatanie już w latach 600 – 500 p.n.e. Wszystko też wskazuje na to, że Majowie mogli nie tylko przygotowywać napoje z kakao, ale również stosować je jako przyprawę do sosów, przypominających być może słynny meksykański sos czekoladowy, znany jako mole poblano.

Kawałki ceramiki zostały przebadane, pod kierownictwem prof. George’a Brey, w laboratorium Centrum W. M. Keck w Millsaps College, w Stanach Zjednoczonych. Amerykański chemik, Timothy J. Ward wyjaśnił, że znaleziono na nich wyraźne ślady kakao z gatunku Theobroma cacao.

Być może na podobnych talerzach podawano potrawy z sosem czekoladowym
(Narodowego Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)
Odkrycie jest też ważne z innych powodów. Skoro kakao było spożywane jedynie przez najwyższe elity, zatem mamy dowód na złożoną organizację społeczną w majańskich ośrodkach na Jukatanie już w okresie preklasycznym. Prace wykopaliskowe, prowadzone w ostatnim dziesięcioleciu w rejonie Puuc na Jukatanie, zmieniły wcześniejszy pogląd na rozwój i historię tych ziem. Obecnie wiadomo już, że miasta w północnej części Półwyspu Jukatan rozwijały się znacznie wcześniej, niż niegdyś sądzono. Wiele ośrodków zostało założonych przypuszczalnie już w latach 1200 – 400 p.n.e., a zatem w tym samym okresie, co w innych rejonach ziem Majów.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz