Miasta Majów: Chicanná (stan Campeche, Meksyk)

Ruiny miasta Chicanná zostały odkryte stosunkowo niedawno, dopiero w 1966 roku. Co prawda już trzydzieści lat wcześniej pojawiały się pewne informacje o tym miejscu, ale prace wykopaliskowe rozpoczęły się w 1970 roku. Chicanná nie było zbyt duże w porównaniu z innymi ośrodkami, ale może poszczycić się kilkoma dobrze zachowanymi budowlami, stanowiącymi połączenie stylów Río Bec i Chenes. Ziemie te były zamieszkiwane już w latach 300-250 p.n.e., jednak pierwsze konstrukcje powstały tu około 400 roku n.e., a większość tych, które możemy dziś oglądać, pochodzi z późnego okresu klasycznego, głównie z lat 550–700 n.e.


Przykład zdobnictwa budowli w Chicanná

Sercem miasta jest główny plac, wokół którego usytuowane są Budowle I, II, III i IV. Po stronie zachodniej wznosi się Budowla I – podłużna konstrukcja z dwiema wieżami i zaokrąglonymi narożnikami. Symulowane schody, typowe dla architektury tego regionu, prowadzą do świątyń spełniających jedynie funkcję dekoracyjną. Wejścia zostały ozdobione maszkaronami. Również na narożnikach świątyń zachowały się nakładające się na siebie maski bóstw.



Budowla I

Po wschodniej stronie placu znajduje się charakterystyczna dla tego miasta Budowla II. W jej wnętrzu mieści się osiem komnat. Fasada świątyni przedstawia boga Itzamnaaj, którego symbolizowała często wielka maska w formie jaszczura lub potwora ziemskiego. W czasach Majów świątynia ta była pokryta stiukiem pomalowanym na kolor czerwony.



Budowla II

Jeśli przypatrzymy się dobrze tej budowli, to dostrzeżemy, że wejście do niej to rozwarta paszcza, nad którą widoczne są oczy i nos. U dołu natomiast widać pozostałości wielkich kamiennych zębów. Budowle z fasadami zoomorficznymi stanowiły dla Majów miejsca święte i są bardzo charakterystyczne dla miast leżących na terenie dzisiejszego stanu Campeche. Przejście przez taką bramę umożliwiało władcom kontakt z istotami ze świata podziemnego, bóstwami lub zmarłymi przodkami.

Fasada zoomorficzna Budowli II

Od strony północnej i południowej, plac otaczają odpowiednio Budowle III i IV, z centralnymi schodami i pomieszczeniami mieszkalnymi.

 

Budowla IV (o charaketrze rezydencjalnym)

W pewnej odległości od głównej części miasta spotykamy jeszcze inne, ciekawe konstrukcje. Jedną z nich jest Budowla VI, z zachowanymi pozostałościami zwieńczenia dachu i maskami bóstw po bokach głównej fasady świątyni.


Budowla VI

Elementy zoomorficzne i maski zdobią też dwupoziomową Budowlę XX, która spełniała przypuszczalnie funkcję świątynno-rezydencjalną. Na dolnym poziomie mieściło się dwanaście komnat, na górnym – cztery.


Budowla XX (widok od frontu)



Budowla XX (widok z boku)

Dolne pokoje mają kamienne ławy dekorowane rozetami.  Zbudowano tu też wewnętrzne schody, dzięki którym można dotrzeć na szczyt.

Detal z kamiennej ławy w Budowli XX

W jednej z komnat Budowli XX archeolodzy odnaleźli kamień szczytowy, ulokowany zapewne w dniu poświęcenia domu. Niestety inskrypcja jest częściwo zatarta i nie znamy daty ani imienia właściciela.

Kamień szczytowy z jednej z komnat w Budowli XX
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)

Do najwcześniejszych zabytków miasta należy niewątpliwie wielokrotnie modyfikowana Budowla XI, stanowiąca niewielki pałac z dwunastoma pomieszczeniami o charakterze rezydencjalnym.


Budowla XI

W rzeczywistości niewiele wiemy o historii miasta. Niektórzy uczeni sądzą, że Chicanná mogło być w jakiś sposób zależne od znacznie potężniejszego sąsiada -  Becán.