czwartek, 11 lipca 2013

Indianie Hopewell używali żelaza z meteorytów

Oryginalny artykuł: Brad Lepper Hopewell use of meteoritic iron. Ohio Archaeology Blog 30.06.2013.

Wśród egzotycznych materiałów używanych przez artystów kultury Hopewell było żelazo z dodatkiem niklu pochodzące z kosmosu. Artefakty z żelaza meteorytowego zostały znalezione w większości kopców kultury Hopewell, w tym Ater Mound, Harness Mound, Hopewell Mound Group, Mound City Group, Seip-Pricer Mound, Seip-Conjoined Mound, Fort Ancient i Turner Earthworks. Wśród nich były przedmioty ozdobne i ceremonialne, takie jak miedziane zausznice zdobione żelazem meteorytowym, zausznice wykonane całkowicie z żelaza meteorytowego, cylindryczne paciorki, guziki z różnych materiałów pokryte żelazem meteorytowym, puste w środku przedmioty w kształcie łódki, stożki, stożki łupkowe pokryte żelazem meteorytowym, fujarki, ozdoby głowy, a nawet ludzkie kości łokciowe i przedramienia ozdobione żelazem meteorytowym. 

Wizerunek ptaka wykonany z tłoczonej miedzi. Amerykańskie Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku (fot. Wikimedia Commons)

Artyści Hopewell używali żelaza także do produkcji przedmiotów użytkowych takich jak toporki, siekiery, szydła, dłuta i wiertła. Jednak ponieważ były wykonane z tak niezwykłego materiału, prawdopodobnie nie służyły do codziennego użytku - być może stanowiły symbol statusu społecznego albo symbol religijny. 

Olaf Prufer wysunął hipotezę, że Indianie Hopewell zdawali sobie sprawę z faktu, że meteoryty spadają z nieba. Cytuje on XIX-wieczny raport W.J. Hoffmana na temat mitu plemienia Menomini o meteorytach, który jasno pokazuje, że niektóre plemiona północnoamerykańskie wiedziały, skąd pochodzą meteoryty: 
"Gdy gwiazda spada z nieba, pozostawia ognisty ślad; nie umiera, ale jej cień [duch] idzie do miejsca, gdzie upadła, aby zalśnić ponownie. Indianie czasem znajdują małe gwiazdy na prerii, gdzie spadły". 
Badania chemiczne wykazały, że przynajmniej część z żelaza meteorytowego używanego przez artystów Hopewell pochodzi z meteorytu Brenham, który spadł w stanie Kansas. Kiedy ten meteoryt zostawił swój ognisty ślad na niebie 20 tys. lat temu, być może nie było jeszcze komu na niego patrzeć, ale - jak zauważa Prufer - Indianie kręgu kulturowego Hopewell prawdopodobnie obserwowali upadek innych meteorytów, co dało im wiedzę na temat natury żelaza meteorytowego. Jeśli wiedzieli, że żelazo meteorytowe pochodziło z nieba, przedmioty z niego wykonane musiały zaliczać się do najbardziej świętych regaliów. 

Fragment kamienno-żelaznego meteorytu Brenham na wystawie w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku (fot. Wikimedia Commons). Kiedy spadł 20 tys. lat temu w Kansas, ważył ponad 4 tony.



Prufer zwraca jednak uwagę, że jego zastosowanie i sposób obróbki były takie same jak innych metali. Tak więc nie ma niezbitych dowodów na to, że ludy kultury Hopewell wiedziały, jak wyjątkowe jest to żelazo. 

Mapa zasięgu kultury Hopewell (rys. HRoe / Wikimedia Commons)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz