Malowidła naskalne w Tennessee pokazują sposób myślenia starożytnych

Oryginalny artykuł: Matt Smith Ancient Tennessee cave paintings show deep thinking by natives. CNN 23.06.2013.

Galeria zdjęć: Images: Cave Art Reveals Prehistoric View of the Universe. Live Science 27.06.2013.

Pierwsi mieszkańcy Ameryki Północnej pozostawili po sobie wiele przykładów sztuki naskalnej - malowideł i rytów - w jaskiniach i na skałach płaskowyżu Cumberland. Po długoletnich badaniach Jan Simek, antropolog z Uniwersytetu Tennessee, stwierdził, że tworzą one całość i wspólnie pokazują, jak prehistoryczni mieszkańcy kontynentu postrzegali wszechświat i swoje miejsce we wszechświecie.

Badania Simka objęły obszar od Kentucky do północnej Alabamy. Większość malowideł ma od 500 do 900 lat, ale datowanie radiowęglowe wykazało, że jedno z malowideł w Tennessee zostało wykonane 6 tys. lat temu. co oznacza, że jest to najstarsze dzieło sztuki w Ameryce Północnej. 

Scena polowania sprzed 6 tysięcy lat (fot. Jan Simek / Antiguity Publications)

Simek i jego współpracownicy z University of the South, U.S. Geological Survey i Mississippi State University od 15 lat dokumentują sztukę naskalną płaskowyżu Cumberland. Na 94 stanowiskach (w tym 50 podziemnych) znaleźli powtarzającą się tematykę, kolorystykę oraz ujęcia. 

Przedstawienia naziemne zostały wykonane głównie kolorem czerwonym, kojarzonym z życiem, i najczęściej są skierowane na południe i zachód, w stronę przeciwną niż Appalachy. Zdaniem Simka jest to związane z obserwacjami nieba, szczególnie w miesiącach wiosennych i letnich. 

Simek uważa także, że starożytni Amerykanie wierzyli w kosmos o wielu poziomach. Niektóre z obrazów sugerują istnienie "świata górnego", gdzie siły natury i ciała niebieskie miały wpływ na ludzkie życie. Takie przedstawienia pojawiają się na wyższych wysokościach. 

Bliżej powierzchni ziemi przedstawienia "śródziemia" prezentują ludzi, zwierzęta i rośliny. Zdaniem Simka niektóre z nich pokazują ludzi wykonujących nieludzkie czynności - często mają wydłużone ręce czy stopy, albo bardzo długie palce, jakby sięgali w głąb skały lub na zewnątrz. Wiele rdzennych ludów wierzyło, że granica między światem duchów a światem rzeczywistym była płynna, a elementy takie jak skały, drzewa, czy źródła wody (w tym jaskinie) stanowiły miejsca, gdzie tę granicę można było przekroczyć. 

Natomiast malowidła w jaskiniach charakteryzuje ciemność i niebezpieczeństwo, związane ze śmiercią, przemianą i odrodzeniem. Te przedstawienia ukazują nieziemskie postaci, nadprzyrodzone węże i psy, które towarzyszyły zmarłym ludziom w wędrówce duszy. Są wykonane głównie kolorem czarnym, związanym ze śmiercią. 

Niektóre obrazy są bardzo małe, a niezwykle starannie wykonane, na przykład na rysunku ptaka wielkości pół centymetra można dostrzec pióra na skrzydłach. 

Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie Antiquity.