poniedziałek, 1 lipca 2013

Fotogaleria: Dekorowane noże ofiarne Mexików

Kliknij na zdjęcie aby powiększyć/click photos to enlarge

W licznych depozytach ofiarnych znalezionych przez archeologów na terenie dawnego Tenochtitlan, natrafiono na ostrza noży wykonane z krzemienia o różnych odcieniach. Udekorowano je w sposób przypominający twarz z dużymi oczyma i wystrzeżonymi zębami. Z tego powodu określane są w literaturze angielskojęzycznej jako knives-faces lub cuchillos-rostros w języku hiszpańskim.

   
Dekorowane ostrza noży ofiarnych
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)

Na niektórych nożach ofiarnych – zwanych przez Mexików tecpatl – zachowały się też pozostałości żywicy kopal, która była stosowana nie tylko jako kadzidło, ale również – będąc substancją kleistą i łatwą w modelowaniu – posłużyła przypuszczalnie do przymocowania ostrzy do drewnianych uchwytów.

   

  

   

 
Dekorowane ostrza noży ofiarnych
(Muzeum Templo Mayor w mieście Meksyk)

O tym, że dekorowane noże były stosowane podczas rytualnego składania ofiar z ludzi może świadczyć zachowany kamień wotywny Mexików, na którym wyraźnie widać płaskorzeźbę przedstawiającą noże z twarzyczkami.

Kamień wotywny Mexików
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)
Takie noże stanowiły jeden z atrybutów bogini ziemi Tlaltecuhtli, której wysunięty język przedstawiano jako krzemienny nóż.

Panel z wizerunkiem bogini Tlaltecuhtli
(Narodowe Muzem Antropologii w mieście Meksyk)
Jeszcze wyraźniej można to dostrzec na płaskorzeźbie, znalezionej w 1981 roku na terenie Wielkiej Świątyni (Templo Mayor). Na wizerunku Tlaltecuhtli jej łokcie, kolana i język przypominają krzemienne noże z twarzyczkami.

Płaskorzeźba z wizerunkiem bogini Tlaltecuhtli
(Museum Templo Mayor w mieście Meksyk)
Wyjątkowo piękne noże ozdobne zostały odkryte w 2008 roku, podczas prac wykopaliskowych na terenie Wielkiej Świątyni (Templo Mayor), którym to projektem kierował meksykański archeolog Leonadro López Lujan. W Depozycie 125, pochodzącym z szóstego etapu przebudowy świątyni w latach 1486-1502 n.e. znajdowało się, między innymi, 27 krzemiennych noży udekorowanych atrybutami bogów, kapłanów i wojowników.

 
Dekorowane noże krzemienne z Depozytu 125 w Templo Mayor
(Muzeum Templo Mayor w mieście Meksyk) 

Poszczególne elementy zdobnicze, wykonane z sierści małpy czepiaka, muszli morskich, obsydianu, miedzi, złota i jadeitu, nawiązują symbolicznie do wizerunków planety Wenus jako gwiazdy porannej i wieczornej. Wyróżnia się tu wycięty z muszli pektorał, który był atrybutem bogów Ehecatl-Quetzalcóatl i Xolotl, ściśle związanych z planetą Wenus, gdzie pierwszy uosabiał gwiazdę poranną, a drugi – wieczorną.

Bóg Ehecatl-Quetzalcóatl (Kodeks Borgia)
Bóg Xolotl (Kodeks Borgia)

  
Pektorały z muszli, jeden z atrybutów bogów Ehecatl-Quetzalcóatl i Xolotl
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz