Karaibskie petroglify z Montravail

Oryginalny artykuł: The engraved rocks of Montravail. Heritage Daily 30.05.2014.

Sztuka naskalna, a w szczególności petroglify to istotna część prekolumbijskiego dziedzictwa Małych Antyli. 

Na Martynice zostały one odkryte na dwóch stanowiskach: w lesie Le Galion na wybrzeżu Atlantyku oraz na skraju lasu Montravail na południu wyspy. W przeciwieństwie do większości tego typu stanowisk petroglify z Montravail nie są bezpośrednio związane z morzem, rzeką czy strumieniem. Znajdują się około 3,5 km od wybrzeża na szczycie wzgórza, na wysokości około 200 m, z którego rozciąga się wspaniały widok na Morze Karaibskie, wyspę Diamond Rock oraz wygasły wulkan Morne Larcher.

Petroglify - wykute na 5 głazach z andezytu, rozrzuconych na powierzchni około 220 m2 - przedstawiają 16 prostych rysunków ludzkich twarzy zawierających oczy, zarys ust i czasem nosa; kilka z nich zawiera także elementy trudne do zinterpretowania. Na głównej skale o powierzchni około 1,50 x 1,70 m znajduje się 12 rysunków twarzy, z czego 11 zajmuje dużą, płaską powierzchnię. Naukowcy przypuszczają, że rysunki były związane z praktykami rytualnymi.

Sztuka naskalna z Montravail a (fot. Sébastien Perrot-Minnot)

Tego rodzaju stylizowana twarz to temat powtarzający się w sztuce naskalnej Małych Antyli. Kompozycja rysunków z głównej skały w Montravail przypomina inne stanowiska w tym regionie, np. Trois-Rivière i Rivière du Plessis na Gwadelupie, Stone Fort River na Saint Kitts, czy Yambou na Saint Vincent, choć można sie doszukiwać analogii także z Ameryką Południową i Środkową. Symbol przedstawiający usta w kształcie trójzębu z repertuaru Montravail, pojawia się także wśród petroglifów z Le Galion.

Rysunek petroglifów z głównej skały w Montravail (Jönsson Marquet 2002).

Strefa archeologiczna Montravail obejmuje ponadto 3 głazy z różnej wielkości zagłębieniami, które często towarzyszą sztuce naskalnej na Antylach. Tradycyjnie uważa się, że służyły one do ostrzenia ostrzy, toporków i przedmiotów z muszli, ale mogły być także używane jako moździerze czy pojemniki na jakieś substancje.

Ceramika odkryta w 2007 oraz podobieństwa między ikonografią petroglifów i niektórych naczyń sugerują, że stanowisko było zamieszkane w okresie między końcem IV a początkiem VIII w. Mogło w takim razie należeć do kultury Saladoid, która rozwijała się począwszy od V w. p.n.e. wzdłuż rzeki Orinoko (dzisiejsza Wenezuela) i na północnym wybrzeżu Ameryki Południowej, zanim rozprzestrzeniła się na Antylach. Członkowie tej kultury tworzyli egalitarne społeczności na poziomie wiosek i utrzymywali się z rolnictwa. Natomiast ich ewentualna obecność na prekolumbijskim stanowisku Montravail pozostaje nadal zagadką wobec braku przekazów na ten temat. 

Rysunki naskalne z Montravail zostały zgłoszone do Muzeum Archeologicznego na Martynice w 1970 przez badacza Jeana Crusol. Pierwsza publikacja na ich temat - pióra Mario Mattioni'ego, który w owym czasie kierował muzeum - pojawiła się w 1973. 

Rdzennie amerykańskie dziedzictwo tego rejonu budzi obecnie duże zainteresowanie. W 1996 petroglify zostały wpisane na oficjalną listę zabytków historycznych Francji. W 2009 rada miejska wykupiła ziemie, na których znajdują się inskrypcje, w celu rozwijania tam turystyki kulturowej. Projekt turystycznej promocji regionu ma objąć trasy turystyczne po prekolumbijskich stanowiskach na Martynice, Montravail, Le Galion, Macouba, duże stanowisko Vivé ((Le Lorrain), Ekomuzeum na Martynice (Rivière-Pilote), Muzeum Archeologii i Prehistorii (Fort-de-France) oraz trasę śladami petroglifów na Małych Antylach.

Czytaj także:  Mikroby z koprolitów sprzed 1500 lat potwierdzają teorie archeologiczne