Opowieść o Samabaj - zatopionym mieście Majów

Oryginalny artykuł: El sitio sumergido en el lago Atitlan

9 września, w Narodowym Muzeum Archeologii i Etnologii w mieście Gwatemala, podczas cyklu konferencji pod patronatem Ministerstwa Kultury i Sportu, archeolog Sonia Medrano wygłosiła wykład „Zatopione miasto na dnie jeziora Atitlán”, który zbiegł się z emisją filmu „Atlantyda Majów”, zrealizowanego przez National Geographic. To wspaniała okazja, aby przypomnieć o tym wyjątkowym odkryciu jedynego podwodnego miasta Majów – Samabaj.

Jezioro Atitlán

Historia rozpoczęła się w 1996 roku, kiedy to Roberto Samayoa Asmus, nurkując w wodach jeziora Atitlán (Gwatemala), natrafił na głębokości 30 metrów na pozostałości dawnych budowli i zabytków kamiennych.

Tajemnicze miasto nazwano Samabaj: „sam” – od nazwiska swego odkrywcy i „abaj” od słowa „kamień”. Dwa lata później miasto zostało oficjalnie wpisane przez Instytut Antropologii i Historii (IDAEH) w Gwatemali do rejestru stanowisk archeologicznych.

Roberto Samayoa Asmus, odkrywca zatopionego miasta (fot. PrensaLibre)

Badania archeologiczne rozpoczęły się jednak znacznie później, gdyż dopiero w 2008 roku. Prace prowadziły Sonia Medrano i Adriana Linares. W ciągu czterech lat zdołano odkryć osiemnaście zabytków, w tym ołtarze i stele, spośród których wyrzeźbiona z bazaltu Stela 1 nadal znajdowała się w miejscu, gdzie ustawili ją Majowie. Poza tym natrafiono na budowle mieszkalne różnych rozmiarów, łaźnię parową, plac oraz pozostałości czterech usypanych z kamieni pomostów, wzniesionych wokół wyspy.

Pozostałości dawnego miasta Majów Samabaj (fot. PrensaLibre)

Datowanie znalezionej ceramiki wskazuje, że Samabaj przeżywało okres swego rozkwitu w latach 200 – 300 n.e., czyli w końcowym okresie preklasycznym.

Naczynia ceramiczne znalezione w Samabaj (fot. PrensaLibre)

Sonia Medrano kieruje Projektem Archeologicznym Samabaj i uczestniczyła podczas przygotowywania przez National Geographic filmu dokumentalnego. Obecnie wiadomo już, że Samabaj było miejscem pielgrzymek, zajmowało obszar 350 na 450 metrów i stanowiło część archipelagu utworzonego przez trzy wyspy i centrum ceremonialne, zatopionych około 1700 lat temu.

Pozostałości dawnych budowli Samabaj (fot. PrensaLibre)

Nie ustalono jeszcze z całkowitą pewnością co spowodowało zatopienie miasta. Jedni badacze sądzą, że miasto zostało pogrążone w wodach jeziora przed lawę wypływającą z wulkanu Atitlán, której wiek geolodzy szacują na około 2000 lat. Nie można również wykluczyć wyjątkowo ulewnych deszczy i powodzi, która ostatecznie zatopiła wyspę.

Waza znaleziona na terenie Samabaj (fot. PrensaLibre)