Na stanowisku w Meksyku odkryto kilkanaście okrągłych, glinianych kul, których Majowie prawdopodobnie używali do gotowania. Badania kuchni w Escalera de Cielo na Jukatanie ujawniły 77 kompletnych kul i 912 mniejszych fragmentów. Kule mają ponad tysiąc lat, średnicę 2,5-5 cm oraz mikroskopijne kawałeczki kukurydzy, fasoli, dyni i innych roślin okopowych na powierzchni.
Odkrycie potwierdza hipotezę, że tego rodzaju kule były stosowane w kuchni przy przetwarzaniu żywności, jak napisali w Journal of Archaeological Science archeolodzy Stephanie Simms i Francesco Berna z Uniwersytetu w Bostonie oraz George Bey z Millsaps College. Zdaniem Simms jest to pierwsze udokumentowane tego typu znalezisko na terenach majańskich, natomiast we współczesnej kuchni majańskiej kule nie są wcale stosowane.
Escalera al Cielo - miejscowość położona w rejonie Puuc w górzystej części Jukatanu - była elitarną miejscowością rezydencjalną i została nagle opuszczona gdzieś pod koniec klasyku (800-950 n.e.), o czym świadczą naczynia ceramiczne, kamienne narzędzia, ozdoby osobiste oraz inne znalezione artefakty.
 |
| Współczesna majańska kuchnia: na środku tradycyjne palenisko, nad nim suszą się wędliny, w tle naczynia ceramiczne (fot. Boguchwała Tuszyńska) |
Aby lepiej zrozumieć funkcje kul z wypalanej gliny, naukowcy wykorzystali techniki mikroskopowe i eksperymentalną replikację. Badania wykazały, że kule były produkowane z lokalnej gliny w standardowych rozmiarach. Najpierw były wypalane w dość niskiej temperaturze, potem używane wielokrotnie. Albo były umieszczane bezpośrednio w naczyniach, aby ugotować lub podgrzać pożywienie, albo były układane w palenisku, zwanym po majańsku pib. Składa się ono z płytkiego zagłębienia w ziemi, wyłożonego kamieniami lub kamiennymi kulami, na których rozpalano ogień i czekano, aż się wypali. Następnie na gorące kamienie kładziono całe korzenie, owoce dyni lub porcje jedzenia zawinięte w liście kukurydzy. Na koniec wszystko było przykrywane ziemią i liśćmi, aby utrzymać ciepło. Gotowanie trwało od godziny do całego dnia lub dłużej.
Wypalane gliniane kule zostały udokumentowane na stanowiskach archeologicznych na całym świecie, szczególnie w dolnym dorzeczu Missisipi i w obecnych południowo-wschodnich stanach USA oraz na niektórych terenach Azji południowo-zachodniej, gdzie gliny było w bród, a kamieni mało. Podobne gliniane kule zostały wykopane w neolitycznej wiosce Catalhoyuk w Turcji, gdzie zostały znalezione w paleniskach i zinterpretowane jako narzędzia do gotowania lub podgrzewania.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz