Oryginalny artykuł: Mayan architecture: the traditional house. Mundo Maya online.
Prehiszpańskie majańskie domy były robione głównie z nietrwałych materiałów organicznych (drewno, liście), dlatego tak niewiele się z nich zachowało. XVI-wieczni hiszpańscy kolonizatorzy byli głównie zainteresowani znaczniejszymi budynkami o znaczeniu symbolicznym, religijnym czy społecznym, więc mało uwagi zwracali na siedziby zwykłych ludzi, więc ich przekazy nie są bardzo pomocne. Współcześni badacze uważają, że w dużej mierze wyglądały one tak jak wiejskie domostwa wznoszone do dnia dzisiejszego.
Majańskie domy były budowane na niskich platformach, które wyznaczały granice rodzinnych działek. Zazwyczaj granice działek były zaznaczane przez niskie murki ze ściśle ułożonych kamieni. Każda rodzina miała chatę, studnię, latrynę, zagrodę dla drobiu, ogródek i budynek gospodarczy.
Majańskie domy w miejscowości Coba (fot. Wikimedia Commons)
Dom był to jeden prostokątny pokój z zaokrąglonymi narożnikami, bez okien i z jednym otworem drzwiowym, położonym centralnie i zwróconym ku wschodowi. Czasami były drugie drzwi, prowadzące do drugiej chaty, używanej zarówno jako kuchnia jaki i wybieg dla drobiu. W tradycyjnej kuchni kobiety gotowały na palenisku ustawionym na trzech kamieniach. Gdy rozwieszano hamaki, dom zmieniał się w sypialnię.
Palenisko na trzech kamieniach w majańskim domu (fot. Boguchwała Tuszyńska)
Podłoga była wykonana z pyłu skalnego ubitego na warstwie żwiru (po majańsku: sahkab "biała ziemia" - okruchowiec, brekcja). Ściany były robione z pionowo ustawionych drewnianych pali. Niektóre domy miały drewniany szkielet wypełniony suszoną cegłą, następnie pobielony wapnem. Dach był robiony z okorowanego drewna, wiązanego razem tworząc belki, które były następnie kryte strzechą z miejscowych liści palmowych. Majowie nie znali gwoździ, więc wszystkie łączenia były robione z pomocą miękkich pnączy lian.
Różne warianty zapisu wyrażenia yotoot "jego/jej dom" przy pomocy glifów majańskich (rys. J. Montgomery):
(b) 
(c) 
(d) 
(e) 
(f) 
(g) 
(h) 
(a) wyraźnie logograficzny: górny element to dach, środkowy po prawej - pionowe pale drewniane, dolny - platforma, środkowy po lewej to przedrostek yo "jego'jej + pierwsza samogłoska określanego słowa
(b)-(d) logosylabiczny: yo-OTOT-ti yotoot "jego/jej dom"
(e)-(g) sylabiczny: yo-to-ti yotoot "jego/jej dom"
(h) sylabiczny: yo-to-ta-ti yotoot "jego/jej dom"
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz