sobota, 23 lutego 2013

Skały, minerały i metale prekolumbijskiego Meksyku

Mieszkańcy prekolumbijskiego Meksyku potrafili wykorzystać bogactwo skał i minerałów. Doświadczenie, zebrane podczas setek lat wytrwałej obserwacji cech tych minerałów, pozwoliło na rozwój metod ich otrzymywania i wykorzystania zgodnie z osiągnięciami technologicznymi i zapotrzebowaniem ludności. 

Do najważniejszych skał znanych na ziemiach dawnego Meksyku można zaliczyć:

1) bazalt i andezyt (wykorzystywany w rzeźbiarstwie oraz na elementy architektoniczne, do wyrobu przyrządów służących polerowaniu, a także moździerzy, naczyń, tłuczków i kruszarek); 
2) riolit (wykorzystywany w rzeźbiarstwie oraz na elementy wykończeniowe w architekturze); 
3) wapień (na wykończenia budowli, wypełnienia i podpory oraz w rzeźbiarstwie); 
4) łupki, serpentyn, kwarcyt (w rzeźbiarstwie oraz w produkcji broni i narzędzi); 
5) granit i dioryt (na groty strzał i włóczni, rylce, toporki, noże, cieślice, moździerze, iglice); 
6) krzemień (na groty strzał i włóczni, rylce, skrobaczki, igły i noże); 
7) obsydian (na elementy zdobnicze, noże, groty strzał i włóczni, ozdoby i zwierciadła); 
8) magnetyt (na korale i kolczyki); 
9) syderyt (do wyrobu zwierciadeł).

Olmecka rzeźba z bazaltu
(Park-Muzeum La Venta, Villahermosa, Meksyk)

Wykonana z łupku tylna część zwierciadła
znalezionego w Grobowcu B-I w Kaminaljuyu, Gwatemala
(Narodowe Muzeum Archeologii i Etnologii w mieście Gwatemala)
Spośród znacznej liczby minerałów należy wymienić: 

1) kaolin, limonit, hematyt i galenę (stosowane w garncarstwie); 
2) kwarc, turkus, jadeit, opal (do wytwarzania ozdób i przedmiotów rytualnych); 
3) atakamit (na korale i ofiary grobowe); 
4) bursztyn (na korale i kolczyki); 
5) mikę (na posadzki świątyń).

Zapotecki dysk zdobiony turkusem
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)
Olmeckie figurki z jadeitu
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)
Minerały służyły też do otrzymywania najróżniejszych pigmentów oraz znalazły zastosowanie w lecznictwie. Na przykład jaspis trzymany w dłoni pomagał zatrzymać krwotoki z nosa, a obsydian okazywał się skuteczny w przypadku reumatyzmu bądź gorączki. 

Cywilizacje Mezoameryki potrafiły też wykorzystać liczne metale występujące na ich ziemiach. Do najważniejszych należały:

1) złoto, srebro i miedź (o różnym stopniu czystości); 
2) ołów i cyna (otrzymywane metalurgicznie); 
3) żelazo pochodzenia meteorytowego (zbierane na łonie przyrody); 
4) rtęć; 
5) tombak (przygotowywany metalurgicznie stop złota i miedzi w proporcjach odpowiednio 82% i 18%); 
6) stopy miedzi i ołowiu w różnych proporcjach (otrzymywane przez wytapianie lub wspólne stapianie metali przy użyciu specjalnej techniki); 
7) brąz arsenowy (złożony głównie z miedzi i arsenu w różnych proporcjach, otrzymywany przez stapianie); 
8) brąz uzyskany z miedzi i cyny; 
9) mosiądz (miedź z 15%-ową domieszką cynku); 
10) miedź z antymonem w różnych proporcjach.

Mistecki naszyjnik ze złota
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)
Mistecki naszyjnik ze złota i turkusu
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)

Zobacz też: Fotogaleria: jadeit
                  Fotogaleria: przedmioty "ekscentryczne" Majów

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz