Skały, minerały i metale prekolumbijskiego Meksyku

Mieszkańcy prekolumbijskiego Meksyku potrafili wykorzystać bogactwo skał i minerałów. Doświadczenie, zebrane podczas setek lat wytrwałej obserwacji cech tych minerałów, pozwoliło na rozwój metod ich otrzymywania i wykorzystania zgodnie z osiągnięciami technologicznymi i zapotrzebowaniem ludności. 

Do najważniejszych skał znanych na ziemiach dawnego Meksyku można zaliczyć:

1) bazalt i andezyt (wykorzystywany w rzeźbiarstwie oraz na elementy architektoniczne, do wyrobu przyrządów służących polerowaniu, a także moździerzy, naczyń, tłuczków i kruszarek); 

2) riolit (wykorzystywany w rzeźbiarstwie oraz na elementy wykończeniowe w architekturze); 

3) wapień (na wykończenia budowli, wypełnienia i podpory oraz w rzeźbiarstwie); 

4) łupki, serpentyn, kwarcyt (w rzeźbiarstwie oraz w produkcji broni i narzędzi); 

5) granit i dioryt (na groty strzał i włóczni, rylce, toporki, noże, cieślice, moździerze, iglice); 

6) krzemień (na groty strzał i włóczni, rylce, skrobaczki, igły i noże); 

7) obsydian (na elementy zdobnicze, noże, groty strzał i włóczni, ozdoby i zwierciadła); 

8) magnetyt (na korale i kolczyki); 

9) syderyt (do wyrobu zwierciadeł).

Olmecka rzeźba z bazaltu
(Park-Muzeum La Venta, Villahermosa, Meksyk)

Wykonana z łupku tylna część zwierciadła
znalezionego w Grobowcu B-I w Kaminaljuyu, Gwatemala
(Narodowe Muzeum Archeologii i Etnologii w mieście Gwatemala)

Spośród znacznej liczby minerałów należy wymienić: 

1) kaolin, limonit, hematyt i galenę (stosowane w garncarstwie); 

2) kwarc, turkus, jadeit, opal (do wytwarzania ozdób i przedmiotów rytualnych); 

3) atakamit (na korale i ofiary grobowe); 

4) bursztyn (na korale i kolczyki); 

5) mikę (na posadzki świątyń).

Zapotecki dysk zdobiony turkusem
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)

Olmeckie figurki z jadeitu
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)

Minerały służyły też do otrzymywania najróżniejszych pigmentów oraz znalazły zastosowanie w lecznictwie. Na przykład jaspis trzymany w dłoni pomagał zatrzymać krwotoki z nosa, a obsydian okazywał się skuteczny w przypadku reumatyzmu bądź gorączki. 

Cywilizacje Mezoameryki potrafiły też wykorzystać liczne metale występujące na ich ziemiach. Do najważniejszych należały:

1) złoto, srebro i miedź (o różnym stopniu czystości); 

2) ołów i cyna (otrzymywane metalurgicznie); 

3) żelazo pochodzenia meteorytowego (zbierane na łonie przyrody); 

4) rtęć; 

5) tombak (przygotowywany metalurgicznie stop złota i miedzi w proporcjach odpowiednio 82% i 18%); 

6) stopy miedzi i ołowiu w różnych proporcjach (otrzymywane przez wytapianie lub wspólne stapianie metali przy użyciu specjalnej techniki); 

7) brąz arsenowy (złożony głównie z miedzi i arsenu w różnych proporcjach, otrzymywany przez stapianie); 

8) brąz uzyskany z miedzi i cyny; 

9) mosiądz (miedź z 15%-ową domieszką cynku); 

10) miedź z antymonem w różnych proporcjach.

Mistecki naszyjnik ze złota
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)

Mistecki naszyjnik ze złota i turkusu
(Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk)

Zobacz też: Fotogaleria: jadeit
                  Fotogaleria: przedmioty "ekscentryczne" Majów

Czytaj też: Sekrety starożytnej bizuterii