Miasta Majów: El Meco (stan Quintana Roo, Meksyk)

El Meco jest stosunkowo niewielkim stanowiskiem archeologicznym leżącym na wybrzeżu Morza Karaibskiego, w pobliżu słynnego Cancún. Początkowo, we wczesnym okresie klasycznym (300 – 600 n.e.) była to jedynie osada rybacka, pozostająca pod wpływem potężnego Cobá.

Widok El Meco

Rozkwit miasta, związany ze wzrostem liczby ludności i kontaktami utrzymywanymi z północno-zachodnimi ziemiami Jukatanu i rejonem obecnego Belize, nastąpił dopiero pod koniec okresu klasycznego. Aktywne uczestnictwo w sieci handlowej, przy wykorzystaniu zarówno szlaków morskich, jak i lądowych sprawiło, że w okresie postklasycznym (1000 – 1550 n.e.) El Meco stało się ważnym ośrodkiem gospodarczym.

Widok El Meco

Udostępniona zwiedzającym część miasta obejmuje trzy place. Wokół Placu A wznoszą się budowle o charakterze mieszkalnym i ceremonialnym. Najważniejsza jest tutaj Budowla 1, nazwana Zamkiem, o wysokości 12,5 metra. Archeolodzy ustalili, że przechodziła ona trzy fazy konstrukcyjne, kiedy to zwiększano jej rozmiary, a na szczycie powstała ostatecznie świątynia z dwoma pomieszczeniami.

Budowla 1 zwana Zamkiem i wzniesiony przed nią ołtarz

Na szczyt piramidy prowadzą schody ozdobione kamiennymi cielskami węży, których głowy spoczywają u podnóża budowli, podobnie jak w przypadku świątyń w Mayapán lub Chichén Itzá.

Jedna z kamiennych głów węży u stóp Budowli 1

W ostatniej fazie przebudowy dodano małe sanktuarium po północnej stronie schodów oraz pomieszczenie – mogące stanowić miejsce kultu – po stronie południowo-wschodniej.

Budowle dodane w ostatniej fazie konstrukcyjnej piramidy

Od strony północnej, wschodniej i południowej znajdują się pałace zamieszkiwane niegdyś przez miejscową elitę. Do dnia dzisiejszego zachowały się kamienne ławy we wnętrzu komnat oraz kolumny, które podtrzymywały płaskie dachy wykonane z materiałów nietrwałych.

Budowle wzniesione wokół Placu A

Za Budowlą 1 rozciąga się Plac C, otoczony również budowlami pałacowymi, lecz stanowiący prawdopodobnie część miasta z ograniczonym dostępem i zastrzeżoną wyłącznie dla grupy rządzącej. Szczególnie wyróżnia się tutaj Pałac, z pozostałościami kolumn na niskiej i rozległej platformie. Przypuszczalnie fasada budowli była w czasach Majów ozdobiona elementami wymodelowanymi w stiuku i pomalowanymi. We wnętrzu jednego z pomieszczeń zachowała się szeroka ława i ołtarz.

Ruiny Pałacu przy Placu C w El Meco

Kamienna ława zachowana w jednej z komnat Pałacu

Dwa ołtarze, wewnętrzny i zewnętrzny znajdują się też przy innej budowli, wzniesionej obok Pałacu, z zachowanymi fragmentami zewnętrznych murów. 

Jedna z budowli z pozostałościami dawnych murów

Niektóre budowle, stanowiące połączenie rezydencji i sanktuariów wzniesiono na wspólnych platformach i połączono ze sobą schodami.

Sanktuarium i budowla mieszkalna wzniesione na wspólnej platformie

Plac B również jest otoczony konstrukcjami, z których w wielu przypadkach pozostały jedynie fragmenty kolumn podtrzymujacych niegdyś dachy budowli. Ta część miasta spełniała nie tylko funkcje mieszkalne, ale i administracyjne.

Platforma z kolumnami jednej z budowli przy Placu B

Kadzielnica znaleziona na terenie El Meco
(Muzeum Majów w Cancun, Meksyk)

O utrzymywanych w okresie postklasycznym kontaktach z kulturami zamieszkującymi Płaskowyż Meksykański może świadczyć znaleziony na terenie El Meco ołtarz, na którym składano w ofierze ludzi. Przypomina on bowiem wyglądem podobne ołtarze azteckie, zwane texcatl w języku náhuatl.

Kamień ofiarny - texcatl - znaleziony w El Meco
(Muzeum Majów w Cancun, Meksyk)