Pahñú (stan Hidalgo, Meksyk) miejscem obserwacji słońca

Oryginalny artykuł: La ciudad de Pahñú era un observatorio solar

Prekolumbijskie miasto Pahñú, leżące na ziemiach obecnego stanu Hidalgo (Meksyk), stanowiło szczególne miejsce obserwacji ruchu słońca, które wyłania się nad wzgórzami wznoszącymi się po wschodniej i zachodniej stronie. Badacze Projektu Pahñú, prowadzący prace dotyczące archeoastronomii, ustalili daty związane z obserwacjami wschodu słońca i jego przejścia przez zenit. Jak wyjaśnia kierujący projektem dr Fernando López Aguilar z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), dla dawnych mieszkańców Pahñú wyjątkowo ważne okazały się dni: 13-14 kwietnia, 19-20 maja, 24-25 lipca i 29-30 sierpnia.

Panorama Pahñú z okolicznymi wzgórzami widocznymi na horyzoncie (fot. Meliton Tapia, INAH)

W dniach 13-14 kwietnia i 29-30 sierpnia wschodzące słońce pojawia się dokładnie na linii odpowiadającej zorientowaniu najważniejszych budowli w Pahñú: Budowli A, Tecpan stanowiącego część mieszkalną tamtejszych władców oraz strefy z licznymi petroglifami znajdującej się w odległości około 80 metrów. Budowla A i Tecpan zostały wzniesione podczas dwóch faz konstrukcyjnych, przypadających na okres klasyczny (450 – 650 n.e.) i epi-klasyczny (650 – 950 n.e.).

Stanowisko archeologiczne Pahñú (fot. Meliton Tapia, INAH)

Z kolei w dniach 19-20 maja i 24-25 lipca słońce wyłania się zza szczytu wzgórza Xithá („Góry Przodków”), po czym można zaobserwować przejście słońca przez zenit, czyli moment gdy słońce znajduje się w najwyższym punkcie na niebie i nie rzuca żadnego cienia. Wzgórze Xithá (obecnie nazywane Wzgórzem Juarez) wznosi się w Ixmiquilpan, 60 kilometrów na wschód od stanowiska archeologicznego Pahñú.

Główna piramida na terenie Pahñú (fot. Meliton Tapia, INAH)

W dniach 21 marca i 21 września, określających początek prac rolniczych w tym rejonie, wzgórza leżące na wschód i na zachód od Pahñú pełnią funkcję znaczników solarnych. Jak wyjaśnia archeolog López Aguilar, miasto Pahñú było ośrodkiem kultu Huehueteotl-Xiuhtecuhtli, starego boga ognia, który zamieszkiwał centrum wszechświata oraz uosabiał kosmiczny i niebiański ogień, symbol świętej wojny.

Czytaj też: Pahñú - nowe stanowisko archeologiczne w stanie Hidalgo (Meksyk)