Świątynia boga Mictlantecuhtli w Tehuacán

Oryginalny artykuł: Investigan templo dedicado al dios del inframundo en Tehuacan, Puebla

Meksykańscy archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), prowadzący prace na terenie prekolumbijskiego stanowiska Tehuacán (stan Puebla, Meksyk), odkryli pochodzącą z połowy XIV wieku n.e. budowlę, która mogła stanowić miejsce kultu boga świata podziemnego Mictlantecuhtli. Odkrycie to jest szczególnie ważne, gdyż jest to jedyna świątynia dedykowana bóstwu śmierci.

Mictlantecuhtli - bóg świata podziemnego
(Muzeum Templo Mayor w mieście Meksyk)

Archeolog Ramon López Valenzuela, odpowiedzialny za prace wykopaliskowe w Tehuacán podaje, że prace przy budowli zostały rozpoczęte w 2012 roku, kiedy to w kompleksie ceremonialnym natrafiono na ślady muru sięgającego na głębokość jednego metra pod poziomem placu. Postanowiono kontynuować wykopaliska i wówczas archeolodzy znaleźli dwie małe, przylegające do siebie świątynie: wschodnią z sześcioma stopniami i zachodnią z trzema stopniami.

Świątynia Czaszek w Tehuacán (fot. INAH)

Budowla została nazwana Świątynią Czaszek, gdyż w murach po stronie zachodniej i północnej odkryto nisze, w których znaleziono po jednej ludzkiej czaszce pokrytej warstwą stiuku i po cztery kości udowe. Na jednej z czaszek zachowały się pozostałości czerwonego barwnika na ustach, co wskazywałoby na personifikację boga Mictlantecuhtli, którego przedstawiono z czerwonym językiem na stronie 56 Kodeksu Borgia. Poza tym, w najwyższej części świątyni odnaleziono rzeźbione głowy boga śmierci (dwie z ceramiki i jedną z kamienia) oraz ponad 300 fragmentów szkieletów, co wskazuje na składanie ofiar z ludzi.

Czaszka umieszczona w niszy po stronie zachodniej (fot. INAH)

Świątynia Czaszek została wzniesiona w odległości 20 metrów na południe od Wielkiej Świątyni. Ramon López Valenzuela podkreślił, że budowla znajdowała się na poziomie poprzedzającym ostatnią fazę konstrukcyjną w Tehuacán, która miała miejsce w połowie XIV wieku. Wówczas to postanowiono wyrównać poziom placu w kompleksie ceremonialnym, lecz prace zostały przerwane najazdem Mexików w 1456 roku. Zdaniem badacza INAH nowe odkrycia w Tehuacán dostarczają wiedzy o kulturze Popoloca, o której wspominał w 1905 roku archeolog Nicolás León. Po pokonaniu Popoloca, Mexikowie zmusili ich do opuszczenia miasta i przeniesienia się na niziny. Z tego powodu trzecia faza konstrukcyjna Wielkiej Świątyni nie została ukończona.

Wielka Świątynia w Tehuacán (fot. INAH)

López Valenzuela przypomniał również, że w 2011 roku u stóp Wielkiej Świątyni znaleziono kamienną rzeźbę, o wysokości 1,4 metra i wadze około 3 ton, przedstawiającą boginię Citlalicue. Rzeźba została zakopana jako depozyt, gdyż budowlę przysypano w celu wzniesienia kolejnej, trzeciej konstrukcji, której nie ukończono z powodu inwazji Mexików. Podczas dwóch faz przebudowy Wielkiej Świątyni nie dokonano większych zmian. Natomiast w przypadku innych budowli kompleksu ceremonialnego archeolodzy stwierdzili aż cztery fazy konstrukcyjne. Zatem Wielka Świątynia musiała być dla ludności Popoloca świętym miejscem o szczególnym znaczeniu.

Czaszka z wizerunkiem boga Mictlantecuhtli znaleziona w Tehuacán (fot. INAH) 

Na terenie Tehuacán, poza Wielką Świątynią i Świątynią Czaszek, znajduje się także część rezydencjalna, zamieszkiwana niegdyś przez dostojników. Archeolodzy INAH znaleźli tam tak zwane xantiles (ceramiczne figury w pozycji siedzącej) z wizerunkami bogów Xipe Tótec, Xochiquétzal, Xochipilli i Quetzalcóatl, których można było zidentyfikować na podstawie ich atrybutów i zachowanych kolorów.

Zobacz też: Fotogaleria: Xantile