Inkascy smakosze chronili wydmy

Oryginalny artykuł: Study indicates Spanish conquest of Peru may have resulted in changes to coastal shoreline. Phys.org 20.05.2014.

Badania pary badaczy z University of Maine sugerują, że północne wybrzeże Peru uległo znaczącym zmianom w związku ze zmianami populacyjnymi w rezultacie hiszpańskiej konkwisty w XVI w. W artykule opublikowanym w Proceedings of the National Academy of Sciences Daniel Belknap i Daniel Sandweiss opisują badania, które przeprowadzili w tym rejonie, pokazujące, że Inkowie żyjący na wybrzeżu przed przybyciem Hiszpanów sprzyjali - być może nieumyślnie - utrzymaniu piaszczystych wałów przez rozrzucanie muszli mięczaków. Po ich odejściu niektóre z piaszczystych wałów zniknęły zdmuchnięte przez wiatr.

Wykop testowy na wydmie J (fot. PNAS)

Zdaniem badaczy piaszczyste wydmy wzdłuż północnego wybrzeża Peru pojawiły się w skutek trzęsień ziemi, które sprzyjały rozluźnieniu piaszczystego podłoża doliny Chira. Piasek ten był zdmuchiwany do rzek, które przenosiły go do morza. Następnie prądy morskie znosiły go na północ i składały wzdłuż linii brzegowej, budując z czasem duże wały. Datowanie radiowęglowe zwęglonych fragmentów z ognisk na szczytach niektórych wydm wykazało, że powstały pomiędzy 5000 a 400 lat temu. Wykopaliska na jednym z istniejących wałów ujawniły taką ilość muszli, że ich obecność mogła służyć jako wiatrochron zapobiegający wywianiu piachu, co niechybnie by nastąpiło, gdyby nie powłoka z muszli.

Zdaniem badaczy Inkowie żyjący na północno-zachodnim wybrzeżu Ameryki Południowej przez tysiące lat, łowili i gotowali mięczaki, a następnie porzucali ich muszle na wydmach. W rezultacie miliony muszli pokryły powierzchnię piachu, tworząc barierę ochronną, która pozwoliła piaszczystym wałom przetrwać w nienaruszonym stanie o wiele dłużej niż byłoby to możliwe w innym przypadku. Kiedy przybyli Hiszpanie, zmusili Inków do przeniesienia się w głąb lądu, w rezultacie czego dopływ nowych muszli ustał, a bez nieustannego odnawiania ich powłoki, niektóre wydmy poddały się wiatrom i zniknęły. W wyniku tego wybrzeże uległo przemianie, której nie przewidzieli ani Inkowie, ani konkwistadorzy.

Publikacja: Effect of the Spanish Conquest on coastal change in Northwestern Peru, Daniel F. Belknap, PNAS, DOI: 10.1073/pnas.1404568111

Czytaj także: Spanish Conquest May Have Altered Peru's Shoreline. Science.