Rezultaty badań nietkniętego grobowca, odkrytego na południu stanu Zacatecas (Meksyk)

Oryginalny artykuł: Registran tumba de tiro inalterada en el sur de Zacatecas

Już od połowy XX wieku przypuszczano, że dawni mieszkańcy ziem południowego stanu Zacatecas (Meksyk) mogli być związani z tradycją kulturową znaną jako Tumbas de Tiro, jednak pełne potwierdzenie takiej tezy stało się możliwe dopiero dzięki pracom wykopaliskowym, prowadzonym w rejonie Valparaíso przez Narodowy Instytut Antropologii i Historii. Podczas budowy drogi asfaltowej prowadzącej do miejscowości La Florida, grupa archeologów pod kierunkiem Laury Solar Valverde z Centrum INAH w Zacatecas odkryła w 2009 roku komnatę grobową, która – w przeciwieństwie do innych, zarejestrowanych w tym rejonie grobów szybowych – pozostawała nietknięta przez co najmniej 1600 lat. Rezultaty badań zostały przedstawione przez Laurę Solar dopiero w kwietniu bieżącego roku.

Szczątki  ludzkie znalezione pod warstwami ziemi
(fot. Projekt Archeologiczny Cerro del Teul / INAH)

Dokładne badania odkrytego w 2009 roku grobowca, znalezionych w nim szczątków i przedmiotów świadczą, że rzeczywiście rejon ten stanowił północno-wschodni kraniec tradycji kulturowej znanej jako Tumbas de Tiro. Wszystko wskazuje na to, że już w okresie od 200 r. p.n.e. do 400 r. n.e. społeczeństwa zamieszkujące rejony w pobliżu wąwozu Cañón de Bolaños dzieliły zwyczaje i idee z mieszkańcami Zachodniego Meksyku, zwłaszcza ziem należących obecnie do stanów Jalisco, Michoacán i Nayarit.

Czaszka jednej z pochowanych osób
(fot. Projekt Archeologiczny Cerro del Teul / INAH)

Ziemia, która w miarę upływu wieków dostała się do wnętrza komnaty, znacznie utrudniała prace archeologiczne, ale ostatecznie po trzech tygodniach zdołano znaleźć pod jej warstwami szczątki aż 28 osób, w większości dorosłych, choć zidentyfikowano także dwóch młodzieńców i ośmioro dzieci. Rozmieszczenie szkieletów wskazuje na to, że zmarłych pochowano w pozycji leżącej, na plecach, z ramionami po bokach lub złożonymi na klatce piersiowej, z głowami skierowanymi w stronę wejścia do komnaty, oznaczonego stopniem  typowym dla grobów szybowych znalezionych również na ziemiach Jalisco.

Leżący obok szkieletu pierścień stanowiący część uchwytu miotacza strzał
(fot. Projekt Archeologiczny Cerro del Teul / INAH)

Do przedmiotów, które zwróciły największą uwagę badaczy należą dwie pary charakterystycznych pierścieni, stanowiących części uchwytu miotacza strzał átlatl i znalezionych przy dwóch osobach. W jednym przypadku znajdowały się one na kościach ręki. Te wykonane z muszli uchwyty świadczą, że zmarłych przygotowano symbolicznie do walk, które należało stoczyć po śmierci.

Paciorki z muszli stanowiących część bransolety
(fot. Projekt Archeologiczny Cerro del Teul / INAH)

Jak podkreśla Laura Solar, szczególnie ciekawym aspektem grobowca jest to, że na szkieletach zmarłych, ułożonych w pozycji leżącej, znajdowało się zawiniątko ze szczątkami osoby w pozycji płodowej. Mogłoby to wskazywać na ponowne wykorzystanie grobowca. Nie wiadomo jednak czy 27 pozostałych osób zmarło i zostało pochowanych jednocześnie. Nadal trwają bowiem dyskusje na temat grobów szybowych i uczeni zastanawiają się, czy grzebano w nich osoby złożone w ofierze, członków jednej rodziny, osoby pełniące podobne funkcje o charakterze społeczno-politycznym czy też ludzi, którzy zginęli podczas tego samego wydarzenia.

Muszla służąca jako trąbka, znaleziona w grobowcu
(fot. Projekt Archeologiczny Cerro del Teul / INAH)

W przeciwieństwie do innych grobowców szybowych znaleziono niewiele ceramiki, jedynie dwa naczynia i kilka miniaturowych dzbanów. Nie było też żadnej figurki antropomorficznej, choć odkryto takie w innych pochówkach w rejonie La Florida. Natrafiono natomiast na trzy muszle (z których dwie obrobiono aby służyły jako trąbki), bransoletę z muszli i tysiące paciorków z łupków, muszli i kamienia w białym kolorze (mającego przypuszczalnie imitować muszle), a także dwa ostrza krzemienne oraz kościany szpikulec i fragment kościanej igły. Znaleziska wskazują na kontakty handlowe utrzymywane z mieszkańcami meksykańskiego wybrzeża Oceanu Spokojnego.

Czytaj też: Centrum ceremonialne Cerro del Teul w stanie Zacatecas (Meksyk)