wtorek, 13 maja 2014

Noh Kah - porośnięte dżunglą miasto Majów w stanie Quintana Roo


Dla mieszkańców gminy Botes-Rovirosa w stanie Quintana Roo (Meksyk), tak zwany El Paredón – mur wzniesiony z kamiennych bloków, oplecionych długimi lianami, stanowił wyraźne świadectwo dawnego, pochłoniętego przez dżunglę miasta Majów. Jak ustalili archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), dżungla rzeczywiście kryje ruiny majańskiego ośrodka, zajmującego obszar ponad 34 hektarów. Okoliczna ludność nazwała je Noh Kah – „Wielkie Miasto”.

Budowla 1 w grupie El Paredón (fot. projekt Noh Kah, INAH)
Od dwóch lat specjaliści ENAH (Escuela Nacional de Antropología e Historia), we współpracy z Centrum INAH w Quintana Roo, zbierają pozostałości ceramiki, a przede wszystkim przygotowują mapę dawnego miasta, co jest nie lada wyzwaniem. Grupa archeologów, wśród nich Araceli Vázquez Villegas, Luis Antonio Torres i kilku studentów, muszą stawić czoła bujnej dżungli, która utrudnia zlokalizowanie dawnych budowli. Rozpoznanie terenu jest zatem obecnie zadaniem priorytetowym i pozwoli określić dokładne współrzędne. W tym celu wykorzystuje się również zdjęcia lotnicze.

Mapa kompleksu architektonicznego El Pich w Noh Kah (fot. Projekt Noh Kah, INAH)
Kierujący pracami archeolog Javier López Camacho podkreśla, że El Paredón jest budowlą z późniejszego okresu, gdyż miasto kwitło już 1500 lat temu, we wczesnym okresie klasycznym (lata 250 – 600 n.e.). Noh Kah leży w bardzo ważnej strefie, nad brzegiem rzeki Hondo, przy granicy z Belize. Nowe odkrycia dostarczą z pewnością wielu wspaniałych informacji, które pomogą odtworzyć historię takich miejsc, jak Dzibanché, Kohunliich czy innych, w których prace prowadzono już w latach 90-tych XX wieku.

Pozostałości dawnych schodów jednej z budowli w grupie El Pich (fot. Projekt Noh Kah, INAH)
Jak podaje Javier López Camacho, Noh Kah rozwijało się w dwóch etapach. Pierwszy przypadł na wczesny okres klasyczny i był związany z ekspansją instytucji władzy i kultury materialnej z ziem centralnego Petén w Gwatemali. W późnym okresie klasycznym (w latach 600 – 800 n.e.) stały się natomiast widoczne wpływy sztuki z rejonów Río Bec na Półwyspie Jukatan. Chociaż nie są jeszcze znane dokładne rozmiary Noh Kah, to plan miasta zdaje się odpowiadać modelom typowym dla innych ośrodków Majów, leżących w południowej części stanu Quintana Roo, gdzie grupy budowli były oddzielone od centralnej części miasta. Do chwili obecnej zdołano zlokalizować sześć kompleksów architektonicznych, które zostały nazwane: El Corozal, El Pich, El Paredón, El Pocito, Hop Na i El Veinte. Odległości pomiędzy nimi wynoszą od 0,5 do 3 kilometrów.

Rozmieszczenie poszczególnych kompleksów architektonicznych na terenie Noh Kah
(fot. Projekt Noh Kah, INAH)
Kompleks El Corozal, znajdujący się w pobliżu aguada (zbiornika wody), która zapewne zaopatrywała w wodę wszystkich mieszkańców, obejmuje dwie grupy budowli rozmieszczonych wokół placów. Kompleks El Pich mógł zdaniem archeologów stanowić ośrodek władzy politycznej. Wznosi się tam podłużna budowla o podstawie 100 metrów, a także trzy dziedzińce na różnych poziomach, otoczone budowlami o charakterze mieszkalnym, z których jedna jest wyższa od pozostałych. W El Veinte, skierowanym w stronę centrum utworzonego przez grupy El Pich, El Pocito i El Paredón i oddalonym o 1,5 kilometra,  zachowała się podstawa piramidalna

Budowla 1 w północnej części grupy El Corozal (fot. Projekt Noh Kah, INAH)
Noh Kah może poszerzyć naszą wiedzę na temat wpływów dynastii Kaan na południowych ziemiach obecnego stanu Quintana Roo. Jak wiadomo, wzmianki o władcach z królestwa „głowy węża” pojawiają się bowiem w okolicznych miastach Majów: El Resbalón, Dzibanché i Pol Box, a także w Los Alacranes (na ziemiach stanu Campeche). We wczesnym okresie klasycznym, kiedy to dynastia Kaan rządziła jeszcze w Dzibanché (zanim przeniosła się do Calakmul), sprawowała kontrolę nad znacznym obszarem i jest możliwe, że Noh Kah również pozostawało w strefie jej wpływów.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz