Mummy Lake (stan Kolorado, USA) służyło dawnym ceremoniom

Oryginalny artykuł: Mummy Lake used for rituals, not water storage

W Parku Narodowym Mesa Verde w stanie Kolorado wznosi się długa budowla sprzed 1000 lat, którą wcześniej uważano za zbiornik wody, wykorzystywany przez dawnych Indian Pueblo. Najnowsze badania wskazują jednak, że miała ona zupełnie inne przeznaczenie, a tak zwane Mummy Lake („Jezioro Mumii”, które nie jest prawdziwym jeziorem i nie miało nic wspólnego z mumiami) służyło dawnym ceremoniom. Mummy Lake to okrągłe zagłębienie terenu o średnicy 27,5 metra i głębokości 6.65 metra. W 1917 roku, amerykański przyrodnik Jesse Walter Fewkes uznał je za dawny zbiornik wodny. Prowadzone później prace podtrzymywały ten pogląd, a w 2006 roku budowlę nazwano „Zbiornikiem Far View”, gdzie Far View odnosi się do kompleksu archeologicznego, znajdującego się w południowej części pasma górskiego Chapin Mesa.

Budowle kompleksu archeologicznego w Chapin Mesa (fot. Larry Benson)

W ostatnim czasie uczeni przeprowadzili dokładne badania hydrologiczne, topograficzne i klimatyczne związane z Mummy Lake i obszarem otaczającym klif. Na ich podstawie wywnioskowali, że zagłębienie terenu wcale nie służyło gromadzeniu i rozprowadzaniu wody. Kierujący pracami Larry Benson z Uniwersytetu w Kolorado podkreśla, że w przypadku Mummy Lake podstawowym problemem jest jego położenie na grani. Trudno bowiem uwierzyć, że rdzenni Amerykanie, znający krajobraz i potrzebujący wody, zdecydowaliby się na zbudowanie zbiornika w takim miejscu.

Mummy Lake w Parku Narodowym Mesa Verde (fot. Carl Bowser)

Osada Far View znajduje się na paśmie górskim, którego wysokość maleje w kierunku z północy na południe i obejmuje: Far View House, Pipe Shrine House, Far View Tower, Mummy Lake i inne budowle. Zgodnie z wcześniejszymi poglądami, Mummy Lake – najbardziej na północ wysunięta konstrukcja – odgrywało kluczową rolę w systemie gromadzenia i dystrybucji wody, którą doprowadzano do obszarów leżących na południe od zbiornika. Sam zbiornik był rzekomo umieszczony wyżej, nad Mummy Lake, a oba miejsca połączone były kanałami. Inny, płytki i wydeptany rów prowadził na południe, od Mummy Lake do Far View House i Pipe Shrine House, a trzeci kanał biegł jeszcze dalej i łączył Far View Village ze Spruce Tree House i Cliff Palace, dwiema budowlami wzniesionymi setki lat później. Uczeni początkowo sądzili, że woda deszczowa była gromadzona w zbiorniku, po czym spływała rowami do Mummy Lake, a stamtąd docierała do osady, zaopatrując ją w wodę do picia i do nawadniania pól.

Panorama Far View Village (fot. Larry Benson et al.)

W ramach nowych badań, Benson i jego współpracownicy postanowili przeanalizować dokładnie topografię i hydrologię grani, wykorzystując w tym celu technikę GPS, zdjęcia o wysokiej rozdzielczości i cyfrowe modele wzgórz. Przekonali się wówczas, że rowy prowadzące z Mummy Lake do położonych na południu budowli, nie mogły służyć jako kanały ani stanowić części systemu rozprowadzania wody. W kilku miejscach, nad krawędzią kanionu, woda mogłaby łatwo wylać się z rowów, jeśli nie były one ograniczone murami, a nic nie wskazuje na ich istnienie. Poza tym uczeni prześledzili modele klimatyczne w celu sprawdzenia czy Mummy Lake mogło faktycznie być zbiornikiem wody. Okazało się, że nawet w 1941 roku, znanym z najobfitszych opadów w historii tego rejonu, poziom wody deszczowej, zebranej podczas sezonu zimowego i wiosennego w Mummy Lake nie przekroczyłby około 30 centymetrów pod koniec kwietnia, kiedy to woda jest najbardziej potrzebna do nawadniania pól. Następnie badacze przetestowali rowy przepływowe, aby przekonać się czy faktycznie doprowadzały one wodę do Mummy Lake. Jednak stwierdzono, że woda byłaby bardzo zanieczyszczona różnymi nanosami i ziemią, które po regularnych opadach deszczu, zapchałyby rowy, powstrzymując przepływ wody.

Pozostałości dawnych konstrukcji w Far View Village (fot. Larry Benson)

Larry Benson i jego koledzy uważają zatem, że Mummy Lake stanowiło otwartą budowlę o przeznaczeniu ceremonialnym, podobnie jak dawne kivas bądź place na południowym zachodzie. Rozmiarami przypomina wielką Kiva, znajdującą się w ośrodku Indian Pueblo niedaleko Zuni (stan Nowy Meksyk). Rytualnym celom służyły również boisko do gry i amfiteatr w osadzie Wupatki (stan Arizona), które – co ciekawe – Jesse Walter Fewkes również uznał niegdyś za zbiorniki do gromadzenia wody. Poza tym, rowy łączące Mummy Lake z Far View Village, Spruce Tree House i Cliff Palace nie służyły jako kanały doprowadzające wodę, ale raczej jako drogi ceremonialne mieszkańców Chaco, gdyż – jak podają uczeni – drogi o podobnych wymiarach spotykane są w innych rejonach San Juan Basin.

Boisko do gry w osadzie Wupatki (fot. Wikimedia Commons)

Już około dwudziestu lat temu, badacze prowadzący prace w Manuelito Canyon (stan Nowy Meksyk) odkryli, ze dawni Indianie Pueblo modyfikowali swój rytualny krajobraz. Na przestrzeni wieków mieszkańcy Manuelito przenosili ceremonialne centrum swej wspólnoty kilkakrotnie i każdorazowo budowali nowe drogi ceremonialne, aby połączyć dawne wielkie domy i kivas z nowymi kompleksami. Larry Benson i jego zespół podejrzewają, że podobne wydarzenia mogły mieć miejsce w Mesa Verde. Mummy Lake powstało około 900 r. n.e., czyli mniej więcej w tym samym czasie co pozostałe konstrukcje w grupie Far View. Natomiast Cliff Palace i Spruce Tree House pochodzą z około 1200 r. n.e. Zdaniem badaczy wspólnota przeniosła się do nowych budowli w latach 1225 – 1250 n.e. i wykorzystała drogi ceremonialne aby połączyć przeszłość z teraźniejszością.