Warzywa, które zawdzięczamy starożytnym Amerykanom

Jakie było największe bogactwo, jakie konkwistadorzy przywieźli z Nowego Świata? Nie złoto, nie mirra, nie kadzidło, ale rośliny. Dzisiaj na naszych stołach goszczą dziesiątki warzyw, owoców i ziół, które zostały udomowione przez starożytnych Amerykanów. Wiele z tych roślin to obecnie podstawa wyżywienia dla milionów ludzi na całym świecie. Oto pierwsza część przewodnika po roślinach, które zawdzięczamy Majom, Inkom, Olmekom i innym amerykańskim cywilizacjom.

Fot. Wikimedia Commons (Kliknij, żeby powiększyć / Click to enlarge)

             

Warzywa:

• chipilin (Crotalaria longirostrata) - ważna roślina uprawna; młode, liściaste pędy gotowane i jadane jak szpinak 
• dynia (Cucurbita ficifolia, C. melanosperma) - jadalne owoce, ceniona jako składnik deserów, miąższ gotowany w gęstym syropie 
• fasola (Phaseolus vulgaris) - bardzo ważna roślina uprawna; jadana gotowana lub smażona w zupach, tamales, rellenitos 
• kawowe ziele (Cassia occidentalis) - miąższ owocu jest słodki i jadalny, używany do aromatyzowania kawy 
• kłębian kątowaty (Pachyrhizus erosus) - korzeń spożywany smażony, gotowany lub w sałatkach 
• kolczoch jadalny (Sechium edule) - ważna roślina uprawna; każda część rośliny jadalna na odpowiednim etapie rozwoju: korzenie, liście, kwiaty, owoce i nasiona 
• kukurydza (Zea mays) - bardzo ważna roślina uprawna; kolby spożywane po ugotowaniu lub zmielone na mąkę, liście do zawijania tamales, źródło skrobii, oleju i glutenu 
• maniok jadalny (Manihot esculenta) - jak ziemniak, korzeń może być gotowany lub smażony, z serem lub ze słodkim syropem 
• miechunka (Physalis pubescens) - przyprawa dodawana do potraw tradycyjnych 
• papryka (Capsicum) - spożywa się jagody na surowo lub gotowane, także jako przyprawę
• pomidor (Lycopersicum batolas) - ważna roślina uprawna; dodawana do innych potraw, gotowana i jadana w sałatkach 
• rozszczepka (Schizophyllum commune) - grzyb dodawany do tradycyjnych potraw, smażony z papryką chili 
• sagowiec jamajski (Zamia furfuracea) - roślina trująca, trucizna usuwana przez gotowanie; korzenie używane do barwienia fajek na czerwono 
• słodki ziemniak (Ipomoea batatas) - jadalne korzenie, liście i młode pędy, korzenie gotowane, smażone lub pieczone 
• ziemniak (Solanum tuberosum) - pęd nadziemny trujący, bulwy spożywane gotowane lub smażone
• żółtosocza strzałkowata (Xanthosoma violaceum) - surowe korzenie są trujące, trucizna usuwana przez gotowanie

--------------------

Czytaj także: Uczmy się od pierwszych Amerykanów, Dzika historia fasoli, Ceren - majańskie Pompeje, Trzy siostry: fasola, kukurydza i dynia - Owoce, które zawdzięczamy starożytnym Amerykanom

--------------------

Bibliografia:

• FLAAR Report Plants Utilized by the Mayan
• Maya Ethnobotany http://www.maya-ethnobotany.org/