Prace konserwatorskie majańskich kadzielnic z Palenque

Oryginalny artykuł: Recobra belleza coleccion de portaincensarios de Palenque

Specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) prowadzą prace konserwatorskie kolekcji majańskich kadzielnic, ozdobionych wizerunkami bóstw i pochodzących z Palenque. Zbiór obejmuje 117 ceramicznych i 13 kamiennych kadzielnic, a w zasadzie podstaw kadzielnic. Część z nich od dawna jest prezentowana w różnych muzeach (Narodowe Muzeum Antropologii w mieście Meksyk, Muzeum Majów w Cancun, Muzeum “Alberto Ruz Lhuillier” w Palenque) bądź pojawia się na wystawach czasowych w innych krajach. Badacze postanowili jednak odtworzyć również wygląd tych kadzielnic, które do tej pory przechowywane były we fragmentach, w specjalnych skrzyniach.

Kadzielnice z Palenque (fot. Mauricio Marat, INAH)

Jak podkreśla Gabriela Mazón Figueroa, mająca 25 lat doświadczenia w pracach nad tego typu artefaktami, nie każdy konserwator zabytków jest w stanie złożyć w całość owe kadzielnice, gdyż składają się one z różnych części: cylindra, masek umieszczonych pionowo jedna nad drugą i drobnych detali. Poszczególne fragmenty, znajdowane podczas wykopalisk, umieszczano w skrzyniach wraz z ziemią, a zatem obecnie należy najpierw każdy kawałek bardzo staranie oczyścić z nagromadzonego materiału organicznego.

Prace konserwatorskie kadzielnic z Palenque (fot. Mauricio Marat, INAH)

Składanie poszczególnych fragmentów kadzielnic (fot. Mauricio Marat, INAH)

Podczas procesu składania poszczególnych części kadzielnicy, bierze się pod uwagę grubość każdego fragmentu, barwę i fakturę. Uwzględniając proporcje, specjaliści starają się odtworzyć brakujące fragmenty i ich oryginalne kolory, aby przywrócić kadzielnicom ich dawny wygląd.

Odtwarzanie wyglądu kadzielnic (fot. Mauricio Marat, INAH)

Najstarsze kadzielnice, pochodzące z wczesnego okresu klasycznego i wyrabiane około 350 r. n.e. mają około 50 cm wysokości i ważą około 12 kg. Z kolei najpóźniejsze, z lat 770-850 n.e., osiągają 1,20 m wysokości i ważą nawet 70 kg. Odzwierciedla to zachodzące na przestrzeni 600 lat zmiany w sposobie wyrobu kadzielnic i pozwala prześledzić stosowane techniki i pigmenty.

Prace konserwatorskie (fot. Mauricio Marat, INAH)

Kadzielnice z Palenque, po okresie ich wykorzystywania zostały złożone przez Majów w depozytach, na platformach Świątyń Krzyża, Liściastego Krzyża i Słońca oraz Świątyń XIV i XV. Kadzielnice odkrywano podczas kolejnych prac archeologicznych, którymi kierowali Alberto Ruz Lhuilllier i César Sáenz, Jorge Acosta, Arnoldo González Cruz, Merle Greene i Alfonso Morales, począwszy od połowy lat pięćdziesiątych do końca lat dziewięćdziesiątych XX wieku.

Kadzielnice w Muzeum "Alberto Ruz Lhuillier" w Palenque (fot. Mauricio Marat, INAH)

Martha Cuevas, od lat specjalizująca się w badaniu ikonografii kadzielnic z Palenque, podkreśla znaczenie kolekcji dla poznawania religii i bóstw Majów. Zdecydowana większość kadzielnic została ozdobiona wizerunkami pięciu bóstw, w tym słynnej Triady z Palenque (bogów GI, GII i GIII) oraz tak zwanych bogów-wioślarzy (Wioślarza Jaguara i Wioślarza Kolec Płaszczki), którzy byli szczególnie ważni dla przedstawicieli dynastii w Palenque. Kadzielnice zdobiono również wizerunkami otaczanych kultem przodków. Na przykład, kilka kadzielnic pochodzących ze Świątyni XIV przedstawia władcę Kaan Bahlam.

  

Kadzielnice z Palenque (fot. Mauricio Marat, INAH)

Prace konserwatorskie zbioru kadzielnic stanowią jedynie część projektu, który ma na celu sporządzenie katalogu i bazy fotografii o wysokiej rozdzielczości, dzięki czemu artefakty staną się dostępne nie tylko dla badaczy, ale i dla szerszego grona odbiorców.