Rytualna przemoc w Pacopampa

Oryginalny artykuł: Researchers have found signs of ritual violence on skeletons from an ancient civilization in the Andes

W latach 2005-2015, na terenie stanowiska archeologicznego Pacopampa (region Cajamarca, północne Peru) odkryto szczątki 104 osób, w tym 66 dorosłych i 38 dzieci, pochodzące z okresu formatywnego środkowego (lata 1200-800 p.n.e.) i formatywnego późnego (lata 800-500 p.n.e.). Obecnie grupa japońskich i peruwiańskich uczonych postanowiła przeprowadzić bardziej szczegółowe badania antropologiczne. Tomohito Nagaoka, Yuji Seki, Kazuhiro Uzawa i Daniel Morales Chocano zwrócili szczególną uwagę na siedem szkieletów dorosłych osób, złożonych w platformie ceremonialnej. Zachowały one wyraźne ślady urazów na kościach, a zwłaszcza widoczne pęknięcia czaszek. Zdaniem badaczy, tego typu okaleczenia nie powstały podczas wypadków, lecz świadczą raczej o zamierzonych i powtarzanych uderzeniach. Pomimo to obrażenia niekoniecznie musiały doprowadzić do śmierci, gdyż wszystko wskazuje na to, że niektóre z nich były leczone.

Pochówki osób z pozostałosciami okaleczeń (fot. Nagaoka et al., PLOS ONE, 2017)

Turkusy z Canyon Creek (Arizona)

Oryginalny artykuł: Research sheds new light on early turquoise mining in Southwest

Turkus – ze względu na swe kulturowe znaczenie, szczególnie dla wspólnot rdzennych Amerykanów – jest ikoną południowo-zachodnich ziem obecnych Stanów Zjednoczonych. Chcąc dowiedzieć się więcej o początkach wydobywania turkusów i o ich dystrybucji w tym regionie przed przybyciem Hiszpanów, uczeni z University of Arizona połączyli badania archeologiczne i geochemiczne. Dr Saul Hedquist i jego współpracownicy postanowili odwiedzić – uważaną do tej pory za stosunkowo małą – kopalnię turkusów we wschodniej Arizonie. Ich znaleziska sugerują, że kopalnia w Canyon Creek, leżąca na terenie rezerwatu Apaczów „White Mountain” była w rzeczywistości znaczącym źródłem turkusów.

Turkus pochodzący ze złóż w Canyon Creek (fot. Saul Hedquist)

Amazonia trzecim miejscem udomowienia ryżu

Oryginalny artykuł: Rice so nice it was domesticated thrice

Najnowsze badania wykazują, że dziko rosnący ryż został udomowiony niezależnie od siebie na trzech kontynentach, gdyż do Azji i Afryki dołączyła teraz Ameryka Południowa. W Nowym Świecie odmianę ryżu Oryza udomowiono około 4000 lat temu, choć jego uprawa przypuszczalnie została porzucona jeszcze przed dotarciem tam Europejczyków. Do tej pory brakowało konkretnych dowodów, potwierdzających spożywanie ryżu w czasach prekolumbijskich. Obecnie botanicy przeanalizowali fitolity, mikroskopijne twory krzemionkowe, które gromadzą się w komórkach roślinnych i trwają nadal nawet po zniszczeniu i rozkładzie roślin. Dzięki temu uczeni mogą odczytać z ich formy rodzaj i gatunek rośliny, w której powstały.

Botanicy przybywają na teren Monte Castelo (Brazylia) (fot. University of Exeter)

Odkrycie pozostałości cytadeli Inków

Oryginalny artykuł: Evaluan acciones ante descubrimiento de ciudadela en Cusco

W minionym tygodniu poinformowano o prawdopodobnym odkryciu pozostałości cytadeli Inków, porośniętej roślinnością i leżącej na granicy prowincji Quellouno (La Convención) i Yanatile (Calca). Na dawne ruiny natrafiło przypadkowo czterech pasterzy: Javier Pazo Chipa, Venancio Encalada Paravecino, Belisario Álvarez Aranibar i Justo Puma Huamán,, którzy 9 września dotarli na tereny doliny Lacco Yavero i Santuario Nacional de Megantoni, o pięć dni drogi od wioski Sacramento. W celu potwierdzenia znaleziska zorganizowano specjalną ekspedycję.

Pozostałości murów, na które natrafili pasterze (żródło: Andina)

Odtworzenie wyglądu "Damy Czterech Tupus"

Oryginalny artykuł: Revelan rostro de la "Dama de los cuatro tupus" de Caral

W ubiegłym roku pojawiła się informacja o odkryciu na terenie stanowiska archeologicznego Áspero (dolina Supe) pochówku kobiety o wysokim statusie społecznym, pochodzącym sprzed 4500 lat (czytaj: Pochówek kobiety sprzed 4500 lat odkryty w Aspero). Kobietę nazwano „Damą Czterech Tupus”, gdzie słowo tupu określa kościane szpile do spinania, znalezione przy zmarłej. Obecnie, dzięki zastosowaniu techniki trójwymiarowego obrazu, zdołano zrekonstruować jej wygląd.

Wygląd "Damy Czeterch Tupus" (fot. Andina)

Badania szczątków osób zlożonych w ofierze przez Mexików

Oryginalny artykuł: Libro desmitifica el sacrificio humano entre los mexicas a traves del analisis osteologico

Fakt, że Mexikowie składali ludzi w ofierze jest potwierdzony zarówno przez źródła historyczne, jak i świadectwa archeologiczne. Jednak odkrycia dokonywane na przestrzeni minionego wieku nie zawsze są zgodne z relacjami spisanymi przez hiszpańskich konkwistadorów i zakonników. Różnią się bowiem informacjami na temat liczby ofiar, znaczenia rytuałów i stosowanych metod. Meksykańska archeolog, Ximena Chávez Balderas z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) przeprowadziła szczegółową analizę materiału kostnego, zebranego na terenie Wielkiej Świątyni (Templo Mayor) dawnego Tenochtitlan, aby dowiedzieć się więcej o ludziach złożonych w ofierze przez Mexików. Badaniom zostały poddane szczątki setki osób, złożone w 26 depozytach ofiarnych, w platformie świątynnej, która stanowiła miejsce kultu boga wojny Huitzilopochtli oraz na rozpościerającej się przed nią części głównego placu. Osoby te zostały złożone w ofierze podczas kolejnych etapów konstrukcyjnych Templo Mayor, w okresie największej ekspansji imperium Mexików, w latach 1469-1502, gdy władzę sprawowali: Axayácatl, Tízoc i Ahuízotl. Większości tych odkryć archeologicznych dokonano w II połowie XX wieku, zwłaszcza począwszy od 1978 roku, kiedy to rozpoczęto prace w ramach Projektu Templo Mayor.

Maska-czaszka z Templo Mayor (fot. Ximena Chávez Balderas, INAH)

Odkrycie grobowców kultury Sicán (Peru)

Oryginalny artykuł: Pre-Incan grave with skeletons of 1000-year-old human sacrifices found in Peru

W Huaca de la Cruz, na terenie Santuario Historico Bosque de Pomac (region Lambayeque, Peru), grupa japońskich i peruwiańskich archeologów odkryła grobowce i warsztaty obróbki metali sprzed około tysiąca lat.

Prace wykopaliskowe w Huaca de la Cruz (fot. Pierre Cobos / Reuters)

"Różowe złoto" kultury Nahuange (Kolumbia)

Oryginalny artykuł: Rose gold jewelry was all the rage with Ancient Colombians

Marcos Martinón-Torres, archeolog z University College w Londynie zwrócił uwagę na ozdoby ze złota o różowym odcieniu, które w pierwszym tysiącleciu pojawiły się na ziemiach dzisiejszej Kolumbii. O ile na obszarze andyjskim rozwinięto mistrzowską technologię pozłacania przedmiotów poprzez nakładanie cienkich płatków złota na powierzchnię mniej cennego metalu, aby wydawały się one bardziej złote niż wskazywałyby na to użyte stopy, to artefakty o różowym odcieniu, ze względu na większą zawartość miedzi w stopie zdawałyby się w rzeczywistości mniej wartościowe.

Ozdoba nosa kultury Nahuange (fot. Clark Manuuel Rodriguez / Muzeum Złota w Bogocie)