Zidentyfikowano składnik trwałej zaprawy wapiennej Majów

Oryginalny artykuł: Secret ingredient in durable Maya plaster discovered

Dawni Majowie wyrabiali jedną z najtrwalszych zapraw wapiennych, wykorzystywaną nie tylko w murarce do łączenia kamiennych bloków, ale również jako tynk i stiuk. Od dawna uczeni zastanawiali się nad jej składem. Obecnie zespół mineralogów i geologów z Uniwersytetu w Granadzie (Hiszpania) wykazał, że zawierała ona substancje organiczne. Uczeni pobrali próbki tynku z budowli wzniesionych w latach 540-850 w Copán (mieście Majów na ziemiach dzisiejszego Hondurasu) i przebadali je przy użyciu aparatów rentgenowskich i mikroskopów elektronowych. Podążając za tradycyjnym sposobem produkcji, który dzisiejsi Majowie odziedziczyli po swych przodkach, przygotowali też własną zaprawę wapienną, dodając bogate w polisacharydy soki z kory drzew rosnących wokół Copán: chukum (Havardia albicans) i jitote (Bursera simaruba). 

Po lewej: Budowla 10L-16 w Copan, poświęcona w 776 roku
i kryjąca w swym wnętrzu wcześniejszą konstrukcję znaną jako Rosalila,
pochodzącą z lat 540-655, która była pokryta tynkiem i ozdobiona modelowanymi w stiuku maskami.
Po prawej: Strzałki wskazują miejsca pobrania próbek
(źródło ilustracji: Science Advans)

W Moral-Reforma odkryto około dwudziestu pochówków

Oryginalny artykuł: Descubren una veintena de entierros ofrendados a un templo-pirámide del sitio maya Moral-Reforma

Na terenie Moral-Reforma, miasta Majów w meksykańskim stanie Tabasco, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli w Budowli 18 około dwudziestu ludzkich pochówków, co wskazywałoby na jakiś związek tej konstrukcji ze śmiercią lub bóstwami świata podziemnego. W kilku przypadkach ślady na czaszkach świadczą o dekapitacji. Budowla 18 wznosi się po wschodniej stronie placu dawnego miasta. Jest to piramida schodkowa, na szczycie której zachowały się pozostałości świątyni. Prowadzące na szczyt schody znajdują się po stronie południowej.

Budowla 18 w Moral-Reforma (fot. Projekt Moral-Reforma, INAH)

Miejsca dawnych kultów andyjskich w Carangas (Boliwia)

Oryginalny artykuł: Archaeologists uncover ritual landscape connected to ancient andean cults

Trójka naukowców: Pablo Cruz (z Argentyny) oraz Richard Joffre i Jean J. Vacher (z Francji) przeprowadziła prace archeologiczne w Carangas (Boliwia), regionie o bardzo suchym i zimnym klimacie. Badania odsłoniły wiele prekolumbijskich budowli o przeznaczeniu religijnym. Zidentyfikowano 135 miejsc położonych na wzgórzach, z których większość jest bezpośrednio związana z dawnymi obszarami rolniczymi. Prace w terenie i zdjęcia satelitarne pokazują, że charakteryzują się one koncentrycznymi murami, których może być od dwóch do dziewięciu.

Fotografie przedstawiające część miejsc z koncentrycznymi murami w regionie Carangas
(źródło ilustracji: P. Cruz et al, czasopismo Antiquity)

Peruwiańscy archeolodzy natrafili na drugą łaźnię Inków w Huánuco Pampa

Oryginalny artykuł: Arqueólogos peruanos hallan un segundo baño del Inca en Huánuco Pampa 

W sektorze Inkawasi na terenie stanowiska Huánuco Pampa (region Huánuco, Peru) peruwiańscy archeolodzy natrafili na drugą łaźnię Inków. Do tej pory było wiadomo o istnieniu tam jednej łaźni związanej z najważniejszą budowlą w Inkawasi. Prace wykopaliskowe wykazały, że konstrukcja ta miała drugą łaźnię, która jest bardziej złożona i ma większe rozmiary.

Prace wykopaliskowe w sektorze Inkawasi (źródło fot. Andina)

W Chichén Itzá odkryto znacznik boiska do gry w piłkę

Oryginalny artykuł: Con su texto jeroglífico maya completo, descubren en Chichén Itzá un marcador de Juego de Pelota

Na terenie Chichén Itzá, miasta Majów na Jukatanie, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli okrągły kamienny znacznik boiska do gry w piłkę. Przedstawia on dwie postacie w strojach graczy otoczone inskrypcją glificzną, która zachowała się w stanie kompletnym. Znacznik ma średnicę 32,5 cm, grubość 9,5 cm i waży 40 kg. Natrafiono na niego podczas prac prowadzonych w ramach programu Promeza, związanego z budową trasy pociągu przez ziemie Majów.

Znacznik boiska do gry w piłkę odkryty w Chichen Itza (fot. INAH)

Odrestaurowano andyjskie terasy z czasów Inków

Oryginalny artykuł: Cusco: restauran 14 andenes de origen inca ubicados en el parque arqueológico Machu Picchu

Po 44 miesiącach bardzo trudnych prac zakończono odrestaurowanie 14 andyjskich teras z czasów Inków, które zostały wzniesione w sektorze Choquelluska, na terenie stanowiska Salapunku w Narodowym Parku Archeologicznym Machu Picchu. Jak poinformowała Maritza Rosa Candia, przeprowadzono badania archeologiczne i konserwację budowli prekolumbijskich, zwracając uwagę na adaptację środowiska naturalnego i ograniczenie ryzyka erozji. 

Odrestaurowane terasy w sektorze Choquelluska (fot. Andina)

Meksyk odzyskuje kolejne artefakty prekolumbijskie

Oryginalne artykuły: La repatriación de nuevas piezas suma 11.505 bienes arqueológicos recuperados por México en cinco años , Autoridades de México repatriarán el Monumento 9 de Chalcatzingo 

W ostatnim czasie do Meksyku powróciło ponad 80 prekolumbijskich artefaktów, w tym 43 z Włoch, 40 z Niemiec i trzy przekazane przez osobę prywatną z Francji. Przedmioty, które dotarły z Włoch zostały skonfiskowane we wrześniu 2021 roku przez specjalną grupę strażników celnych powołanych we Włoszech do ochrony dziedzictwa kulturowego i zajmujących się odzyskiwaniem zrabowanych w innych krajach dzieł i przedmiotów. Minister Kultury, Alejandra Frausto osobiście udała się do Rzymu, aby je odebrać. Eksperci z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) ustalili, że przywiezione z Włoch artefakty, wśród których są figurki antropomorficzne i różnego rodzaju naczynia ceramiczne zachowane w całości lub we fragmentach pochodzą z III-VII wieku. Należy też podkreślić, że Meksyk i Włochy bardzo blisko współpracują ze sobą w ostatnich latach w sprawie odzyskiwania dziedzictwa kulturowego. Od 2018 roku Włochy zwróciły Meksykowi ponad 1000 przedmiotów.

Prekolumbijskie artefakty przekazane Meksykowi przez władze Włoch
(fot. Raul Martinez Mendo, EFE)

Związek depozytów ofiarnych 111 i 176 z Templo Mayor z bogiem Huitzilopochtli

Oryginalny artykuł: Entrelazan las fuentes históricas y los hallazgos arqueológicos recientes para indagar en el mito de Huitzilopochtli

Istnieje wiele wersji mitu o narodzinach Huitzilopochtli, bóstwa słońca i wojny, patrona Mexików, które na przestrzeni wieków znalazły odzwierciedlenie w piktogramach, dokumentach historycznych, a nawet budowlach, jeśli weźmie się pod uwagę, że Templo Mayor (Wielka Świątynia) w Tenochtitlan stanowiła także architektoniczną metaforę tego wydarzenia. Podczas konferencji zorganizowanej przez Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH) i Muzeum Templo Mayor, archeolog Leonardo López Luján przedstawił, w jaki sposób ostatnie odkrycia dokonane w sercu dzisiejszego miasta Meksyk uzupełniają narracje ustne i pisemne. Badacz podkreślił, że depozyty ofiarne stanowią ważną część tego samego kompleksu znaczeniowego, gdyż służyły wyjaśnieniu tak doniosłego zjawiska, jak codzienne pojawianie się słońca na wschodzie. Aby  mogło to nastąpić należało składać bóstwom ofiary z ludzi, zwierząt, roślin lub przedmiotów o charakterze sakralnym, aby w zamian otrzymać od nich dary, w tym obfite deszcze pozwalające na udane plony czy też pomoc w odniesieniu zwycięstwa w wojnie. 

Po lewej: bogini Coatlicue (matka Huitzilopochtli) i Huitzilopochtli;
po prawej: Huitzilopochtli walczący ze swymi braćmi (źródło ilustracji: INAH)