wtorek, 31 października 2023

Eksperci odtworzyli wygląd „Juanity”

Oryginalny artykuł: Experts reconstruct the face of Peru's most famous mummy, a teenage Inca sacrificed in Andean snow

We wtorek, 24 października w Muzeum Sanktuariów Andyjskich Katolickiego Uniwersytetu Santa Maria w Arequipie odsłonięto odtworzone popiersie najsłynniejszej peruwiańskiej mumii. Nastoletnia „Juanita” została złożona w ofierze podczas rytuału ponad 500 lat temu. Jej mumię odkrył w 1995 roku amerykański antropolog Johan Reinhard na wysokości ponad 6000 metrów, na ośnieżonym wulkanie Ampato.

Popiersie Juanity (źródło fot. Andina)

piątek, 27 października 2023

Susza w brazylijskiej Amazonii odsłoniła dawne ryty naskalne

Oryginalny artykuł: Drought in Brazil's Amazon reveals ancient engravings

Ekstremalna susza w niektórych częściach Amazonii doprowadziła do dramatycznego spadku poziomu wody w rzekach, odsłaniając dziesiątki zwykle zanurzonych formacji skalnych z wyrzeźbionymi postaciami ludzkimi, które mogą pochodzić nawet sprzed około 2000 lat. 

Odsłonięte ryty naskalne (źródło fot. phys.org)

poniedziałek, 23 października 2023

Prace konserwatorskie rzeźby Mexików

Oryginalny artykuł: Expertos del INAH recuperan la policromía de una monumental cabeza de serpiente mexica

19 września 2022 roku trzęsienie ziemi w mieście Meksyk odsłoniło wyrzeźbioną w kamieniu ogromną głowę węża, którą niezwłocznie zajęli się specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) i z Narodowego Uniwersytetu Autonomicznego Meksyku (UNAM). Po upływie około roku od tego wydarzenia INAH kontynuuje prace konserwatorskie tej liczącej ponad 500 lat rzeźby Mexików z polichromią zachowaną na około 80 % powierzchni, najwięcej spośród tych znalezionych do tej pory.

Rzeźba głowy węża z zachowaną polichromią (fot. LANCIC. UNAM)

czwartek, 19 października 2023

W Ayacucho natrafiono na świątynię sprzed 3000 lat

Oryginalny artykuł: Hallazgo arqueológico en Ayacucho: Encuentran templo sepultado hace 3 mil años en zona explorada por Luis Guillermo Lumbreras

W dystrykcie Chiara (prowincja Huamanga, region Ayacucho, Peru) dokonano ważnego odkrycia świątyni zakopanej 3000 lat temu. Było to centrum ceremonialne Chupas, które należy do najważniejszego okresu formatywnego w dolinie Ayacucho, przypadającego na lata 2000–200 p.n.e. i związanego z pojawieniem się ceramiki, krosna tkackiego, metalurgii oraz umocnieniem się ośrodków religijnych. Yuri Cavero Palomino (z Universidad Nacional Mayor de San Marcos) wyjaśnił, że znalezisko zaskoczyło jego zespół, gdyż obszar ten badali już w latach 1959–1969 wybitni archeolodzy Luis Guillermo Lumbreras i Augusto Cruzatt. 

Prace wykopaliskowe na terenie centrum ceremonialnego Chupas (fot. Andina)

niedziela, 15 października 2023

W Huánuco Pampa odkryto system kanałów

Oryginalny artykuł: Importante descubrimiento sorprende al Perú y el mundo: Se confirma que Incas eran expertos en ingeniería hidráulica

Po dwóch latach badań i prac wykopaliskowych prowadzonych przez peruwiańskich archeologów na terenie Huánuco Pampa (dystrykt La Unión, prowincja 2 de Mayo, region  Huánuco) odkryto złożony system kanałów, świadczący o zaawansowanej technologii Inków w zakresie inżynierii wodnej i potwierdzający ich zdolność do dostarczania wody miejscowej ludności. Kanały transportowały wodę ze źródła oddalonego o 1,5 lub 2 kilometry, zaopatrując w nią tysiące ludzi zamieszkałych w Huánuco Pampa.

Stanowisko archeologiczne Huanuco Pampa (źródło fot. Andina)

środa, 11 października 2023

Nowe dowody wskazują, że ślady stóp w Nowym Meksyku faktycznie pochodzą sprzed ponad 20 tysięcy lat

Oryginalny artykuł: Further evidence points to footprints in New Mexico being the oldest sign of humans in Americas

Nowe badania potwierdzają, że skamieniałe ślady ludzkich stóp odkryte w Parku Narodowym White Sands w Nowym Meksyku są prawdopodobnie najstarszym bezpośrednim dowodem obecności człowieka w obu Amerykach i pochodzą sprzed 21 000–23 000 lat. Szacunkowy wiek śladów po raz pierwszy podano w 2021 r. (post: „Najwcześniejsze ślady obecności człowieka w Ameryce”), ale niektórzy badacze wyrazili wątpliwości co do dat. Pytania skupiały się na tym, czy nasiona roślin wodnych użyte do pierwotnego datowania mogły wchłonąć dawny węgiel z jeziora, co teoretycznie zmieniłoby datowanie radiowęglowe o tysiące lat. W nowych badaniach wykorzystano dwa zupełnie różne materiały znalezione w tym miejscu: dawny pyłek drzew iglastych i ziarna kwarcu.

Ślady stóp odktyte w 2021 roku w Parku Narodowym White Sands (fot. National Park Service)

sobota, 7 października 2023

Nowe znaleziska na ziemiach Majów

Oryginalne artykuły: Arqueólogos del INAH descubren dos conjuntos habitacionales en la Zona Arqueológica de Kabah , Descubren una tapa de bóveda pintada, clave para descifrar la historia de la Acrópolis de Ek’ BalamEn el Tramo 7 del Tren Maya, el INAH descubre una gargantilla labrada de época prehispánicaDescubren un entierro humano con ofrenda durante el salvamento arqueológico en la construcción del Hotel Tren Maya, en PalenqueDescubren un plato con decoración abstracta en trabajos de la Zona Arqueológica de Edzná, Campeche

Na terenie Kabah, miasta Majów na Jukatanie archeolodzy z INAH odkryli dwa kompleksy budowli o charakterze mieszkalnym. O ich istnieniu wiedziano już wcześniej, ale pozostawały przykryte grubą warstwą roślinności. Obecnie będą mogły zostać udostępnione zwiedzającym. Kabah, którego nazwa w języku Majów oznacza „Władca silnej ręki” znajduje się około 100 km od Meridy i zostało założone w latach 250–500 przez ludność przybyłą z regionu Petén. Wśród nowo odsłoniętych budowli wyróżnia się konstrukcja typu pałacowego o długości 26 metrów, której główna fasada obejmuje portyk z ośmioma pilastrami. Budowla była ozdobiona motywami piór, paciorków i ptaków, a przy schodach zachowały się pozostałości modelowanego w stiuku maszkarona, który miał długość około dziewięciu metrów. Archeolodzy natrafili też na naczynia ceramiczne typowe dla regionu Petén.

Budowla po północnej stronie grupy Yax Kan w Kabah (fot. INAH)

wtorek, 3 października 2023

INAH potwierdza istnienie prekolumbijskiej świątyni na wzgórzu San Miguel w Atlixco

Oryginalny artykuł: El INAH confirma la existencia de un templo prehispánico en la cima del cerro San Miguel, en Atlixco, Puebla 

W Atlixco (stan Puebla, Meksyk) do dziś można usłyszeć przekazywaną z pokolenia na pokolenie legendę o prekolumbijskiej świątyni teocalli wznoszącej się na szczycie wzgórza San Miguel przed przybyciem Hiszpanów, którzy w tym miejscu zbudowali kaplicę poświęconą Świętemu Michałowi Archaniołowi. Do chwili obecnej nie przeprowadzono tam żadnych badań archeologicznych, które mogłyby potwierdzić lub obalić to przekonanie. Jednak podczas prac prowadzonych ostatnio przez Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH) odkryto ślady, które wskazują na to, że faktycznie mogła tam znajdować się dawna świątynia.

Wzgórze San Miguel w Atlixco (fot. Centrum INAH Puebla)