W Ayacucho natrafiono na świątynię sprzed 3000 lat

Oryginalny artykuł: Hallazgo arqueológico en Ayacucho: Encuentran templo sepultado hace 3 mil años en zona explorada por Luis Guillermo Lumbreras

W dystrykcie Chiara (prowincja Huamanga, region Ayacucho, Peru) dokonano ważnego odkrycia świątyni zakopanej 3000 lat temu. Było to centrum ceremonialne Chupas, które należy do najważniejszego okresu formatywnego w dolinie Ayacucho, przypadającego na lata 2000–200 p.n.e. i związanego z pojawieniem się ceramiki, krosna tkackiego, metalurgii oraz umocnieniem się ośrodków religijnych. Yuri Cavero Palomino (z Universidad Nacional Mayor de San Marcos) wyjaśnił, że znalezisko zaskoczyło jego zespół, gdyż obszar ten badali już w latach 1959–1969 wybitni archeolodzy Luis Guillermo Lumbreras i Augusto Cruzatt. 

Prace wykopaliskowe na terenie centrum ceremonialnego Chupas (fot. Andina)

Świątynia, nazwana przez archeologów Templo del Viejo Chupas, obejmuje zespół budowli i platform, które tworzą centrum religijne. Poza tym, pośrodku znajduje się schodkowa konstrukcja piramidalna i czworokątny, zagłębiony plac. Styl architektoniczny świątyni charakteryzuje się murami z ociosanych kamieni, połączonych zaprawą z gliny. Świątynia ta była wykorzystywana do różnych praktyk rytualnych, ale po pewnym czasie została starannie zakopana, co wymagało dużej siły roboczej. Platforma o długości ponad 12 metrów została zapieczętowana. W późniejszym okresie dodano nowe platformy, uzyskując w ten sposób większe rozmiary całej konstrukcji. Ostatecznie, w czwartej fazie przebudowy, na szczycie starej świątyni wzniesiono nową, która całkowicie zakryła tę starą. I to właśnie nowa świątynia została odkryta w latach 1959-1969 przez Cruzatta i Lumbrerasa.

Pozostałości po dawnej świątyni (fot. Andina)

Yuichi Matsumoto (z Narodowego Muzeum Etnologicznego w Japonii) uważa, że miejscowa ludność mogła pozostawać pod wpływem kultury Chavín de Huantar. Badacze doszli do wniosku, że na obszarze pampasów Chupas powstało społeczeństwo o złożonej charakterystyce, z wyraźnym zróżnicowaniem społecznym i systemami religijnymi. To kapłani kierowali pracami związanymi ze wznoszeniem budowli i zarządzali międzyregionalną wymianą egzotycznych towarów pochodzących z peruwiańskiego wybrzeża. 

Teren prac wykopaliskowych (fot. Andina)

Podobnie inne osoby uczestniczące w pracach wykopaliskowych, w tym absolwenci Szkoły Archeologii i Historii z Universidad Nacional de San Cristóbal de Huamanga podkreślają, że regionu Ayacucho nie należy już uważać za obszar peryferyjny i bez znaczenia w kulturze Chavín, zgodnie z danymi archeologicznymi znalezionymi w Chupas i innych ośrodkach ceremonialnych, takich jak, na przykład, Campanayuq Rumi, Tucry Apu Orqo, Pallauchay, Layri Rumi.