Odkrycie grobowca w Xunantunich

Oryginalny artykuł: Major discovery at Xunantunich tells an unknown story

Na terenie Xunantunich (Belize), podczas wykopalisk prowadzonych przez archeologów z Northern Arizona University odkryto grobowiec majańskiego władcy, pochodzący prawdopodobnie z późnego okresu klasycznego (600-900 n.e.). Kierującymi pracami dr Jaime Awe przekazał, że komnata grobowa znajduje się na głębokości 5-8 metrów. Badania kości udowej, czaszki i zębów wykazały, że szczątki należą do mężczyzny, zmarłego w wieku 20-30 lat.

Jeden z jadeitowych paciorków znalezionych w grobowcu
(źródło fot.: The Reporter.Belize)

Pod Świątynią Inskrypcji w Palenque odkryto system kanałów

Oryginalny artykuł: Descubren sistema de canales bajo el Templo de las Inscripciones de Palenque

Świątynia Inskrypcji w Palenque była dokładnie badana już od połowy XX wieku, kiedy to Alberto Ruz Lhuillier odkrył w jej wnętrzu wspaniały grobowiec króla K’inich Janahb Pakal I, który sprawował władzę w latach 615-683 n.e. Okazuje się jednak, że ta słynna budowla nadal kryje wiele tajemnic.

Świątynia Inskrypcji w Palenque

W ostatnim okresie archeolodzy przeprowadzali prace konserwatorskie w Świątyni Inskrypcji, skupiając się na dolnej części fasady, schodach i otaczających je balustradach. Takie elementy architektoniczne zazwyczaj osadzone są na podłożu skalnym, ale w centralnej części zauważono nacięcie, co wzbudziło zainteresowanie i doprowadziło do nieoczekiwanego odkrycia.

Prace wykopaliskowe prowadzone u stóp Świątyni Inskrypcji (fot. INAH)

Najpierw odsłonięto duże bloki kamienne, starannie ułożone, dopasowane do siebie i połączone gliną, co przypominało wyglądem posadzkę. Poniżej znajdowały się jeszcze trzy kolejne, podobne warstwy bloków kamiennych, pod którymi odkryto kanał, biegnący pod Świątynią Inskrypcji i komnatą grobową.

Wykop ukazujący wejście do kanału (fot. INAH)

Pokój majańskiego skryby w Xunantunich

Oryginalny artykuł: Grasping the Meaning of Pre-historic Graffiti at Xunantunich

Kolejne, ciekawe informacje dotarły z majańskiego miasta Xunantunich w Belize, gdzie od pięciu lat prowadzone są prace wykopaliskowe, kierowane przez dr Katherine Brown z University of Texas. W czerwcu pisałam o odkryciu panelu z inskrypcjami. Tym razem badacze skupili się na tajemniczej komnacie we wnętrzu piramidy El Castillo („Zamek”), wznoszącej się przy centralnym placu. W czasach Majów budowla ta miała charakter świątynno-pałacowy i była zamieszkiwana przez rodzinę królewską. Trzy lata temu, dr Brown i jej studenci natrafili na sekretne schody, wiodące do jakiegoś pomieszczenia. Dopiero teraz, po dokładnym oczyszczeniu, okazało się, że jego ściany są pokryte najróżniejszymi wizerunkami, które na pierwszy rzut oka mogłyby wydawać się jedynie niedbałymi gryzmołami i szkicami.

Piramida El Castillo w Xunantunich

Eksploracja jaskiń na wyspie Mona (Karaiby)

Oryginalny artykuł: Cave discoveries shed new light on Native and European religious encounters in the Americas

Właśnie zakończył się tegoroczny sezon prac prowadzonych na wyspie Mona (Karaiby) przez grupę badaczy angielskich i portorykańskich, którą kierują archeolodzy dr Jago Cooper (z British Museum) i dr Alice Samson (z University of Leicester). Najnowsze odkrycia dostarczają znaczących dowodów na temat dialogu religijnego pomiędzy rdzenną ludnością a pierwszymi Europejczykami, którzy dotarli na wyspę.

Wyspa Mona (fot. University of Leicester)

Wyspa Mona, zamieszkiwana w czasach prekolumbijskich przez Arawaków i Tainów, leżąca na trasie prowadzącej przez Atlantyk z Europy do Ameryki, była wspominana przez Krzysztofa Kolumba w relacji z jego drugiej wyprawy w 1494 roku. Wyspa wyróżnia się ogromną ilością jaskiń i pod tym względem jest jednym z miejsc na świecie, gdzie odnotowano największą liczbę jaskiń przypadających na kilometr kwadratowy. W ramach projektu badawczego, od 2013 roku, przeprowadzono eksploracje około 70 systemów jaskiń, gdzie z dala od wejścia, w mrocznych komnatach, zachowały się tysiące różnorodnych motywów ikonograficznych, związanych z systemem wierzeń ludności indiańskiej.

Motywy indiańskie w jednej z jaskiń (fot. University of Leicester)

W Cuautitlán odkryto depozyt ofiarny ze wspaniałymi kadzielnicami

Oryginalny artykuł: Descubren ofrenda de sahumadores prehispanicos en Cuautitlan

W centrum historycznym Cuautitlán (stan Meksyk), w okolicach Parku Juárez, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) prowadzą od kwietnia prace wykopaliskowe, podczas których natrafiono na liczne świadectwa prekolumbijskie, w tym pozostałości budowli o podstawie 15m na 8m, prawdopodobnie świątyni. Spośród znalezisk wyróżnia się jednak wyjątkowy depozyt ofiarny, obejmujący około 30 pięknie zdobionych kadzielnic prekolumbijskich, zwanych sahumadores. Francisco Antonio Osorio Dávila i Héctor Pérez García przekazali, że kadzielnice były początkowo wykorzystywane podczas rytuałów, a dopiero później złożone w depozycie, który jest bardzo podobny do innego, odkrytego w 2009 roku przy Wielkiej Świątyni (Templo Mayor) na terenie dawnego Tenochtitlan.

Depozyt ofiarny z kadzielnicami (fot. Francisco Osorio, INAH)

Aż 27 kadzielnic zachowało się w całości, ale dokładna liczba będzie znana dopiero po złożeniu wszystkich pozostałych fragmentów. Kadzielnice mają długość od 50 do 70 centymetrów. Ich polichromowane uchwyty zostały ozdobione głowami xiuhcoatla, węża ognia.

Uchwyt jednej z kadzielnic (fot. Mauricio Marat, INAH)

W jaskini na terenie stanu Chihuahua odkryto zmumifikowaną papugę arę

Oryginalny artykuł: Hallan guacamaya momificada en un contexto arqueologico de Chihuahua

W jednej z jaskiń na terenie gminy San Francisco de Borja (stan Chihuahua, Meksyk), znaleziono papugę arę, która uległa naturalnej mumifikacji. Do tej pory na tym obszarze nie zarejestrowano żadnych pozostałości archeologicznych, a zatem odkrycie dowodzi, że pasmo górskie Sierra Madre Occidental mogło odgrywać ważną rolę w wymianie kulturowej pomiędzy grupami ludności, które w czasach prekolumbijskich, poprzedzających założenie Paquimé, zamieszkiwały rejony obecnego stanu Chihuahua i wybrzeża Zatoki Kalifornijskiej. Specjaliści Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) oraz Szkoły Antropologii i Historii Północnego Meksyku (EAHNM) przygotowują projekt archeologiczny, którego celem będzie zbadanie licznych jaskiń w tym rejonie. Emiliano Gallaga Murrieta (dyrektor EAHNM) przypomniał, że papugi ary były bardzo cenione na ziemiach północnego Meksyku, gdyż trzeba było sprowadzać je z odległych ziem. Kiedy powstało Paquimé, zaczęto je hodować dla piór, którymi ozdabiano torby i zawieszki. Mieszkańcy północnego Meksyku i południowo-zachodnich ziem obecnych Stanów Zjednoczonych uważali papugi ary za ptaki związane zarówno ze słońcem, jak i z deszczem, gdyż ich pióra w odcieniach niebieskich i zielonych przypominały kolor wody. Jednak dopiero teraz, po raz pierwszy natrafiono na kompletne szczątki ary w przypuszczalnym kontekście grzebalnym.

Zmumifikowana papuga ara znaleziona w jaskini (fot. Emiliano Gallaga, INAH)

Analiza szczątków "Kobiety z Tlailotlacan"

Oryginalny artykuł: Estudian entierro de mujer de elite descubierta en Teotihuacan

W kosmopolitycznym mieście Teotihuacan zamieszkiwali ludzie, którzy przybyli z różnych rejonów Mezoameryki. Niektóre osoby wyróżniały się strojem i ozdobami bądź szczególną fizjonomią, podkreślającymi ich status społeczny i ujawniającymi ich pochodzenie. Jedną z takich osób była tak zwana „Kobieta z Tlailotlacan”, żyjąca około 1600 lat temu i wywodząca się z elity. Jej pochówek odkryto w 2014 roku na terenie jednej z dzielnic Teotihuacan, w której osiedliła się ludność pochodząca z rejonu obecnego stanu Oaxaca. Obecnie specjaliści Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) przystąpili do dokładnego przeanalizowania jej szczątków, które okazały się dość wyjątkowe. Antropolog Jorge Archer Velasco przekazał, że kobieta zmarła w wieku około 35-40 lat, a badania wykazały modyfikację czaszki, której nie spotyka się na Płaskowyżu Centralnym, gdzie leży Teotihuacan, lecz jest typowa dla południowej części Mezoameryki.

Modyfikacja czaszki "Kobiety z Tlailotlacan" (fot. Melitón Tapia, INAH)

Najważniejszą cechą charakterystyczną jest jednak modyfikacja uzębienia. Górne, środkowe siekacze mają inkrustacje z pirytu, co wymagało wiercenia w szkliwie zębów, a taka technika była znana jedynie na ziemiach Majów, zwłaszcza w rejonie Petén (Gwatemala) i w Belize. Szczególnie wyróżnia się zastąpienie dolnego siekacza sztucznym zębem, wykonanym z serpentynu. Kobieta musiała używać go przez długi czas, gdyż jest widoczne zużycie i powstanie kamienia nazębnego. Dr Emiliano Melgar z laboratorium przy Muzeum Templo Mayor stara się ustalić metodę wykonania tej protezy zębowej, a mianowicie czy ząb został  osadzony przy użyciu jakiejś substancji wiążącej, czy też wykorzystano jakieś włókna, które pozwalały przymocować ząb do szczęki. Na tego typu modyfikacje nie natrafiono do tej pory na terenie Teotihuacan.

Uzębienie "Kobiety z Tlailotlacan"(fot. Aldo Díaz Avelar) 

Malowidła naskalne w rejonie Machu Picchu

Oryginalny artykuł: Pinturas preincas podrian cambiar la historia de Machu Picchu

Na terenie Pachamama, przy drodze prowadzącej do stanowiska archeologicznego Machu Picchu, natrafiono na malowidła naskalne z czasów preinkaskich, przedstawiające lamę, ludzką postać i trudną do zidentyfikowania figurę geometryczną.

Malowidła naskalne odkryte w rejonie Machu Picchu (fot. Rolly Reyna / El Comercio)

Archeolodzy odkopali chinampas w południowo-zachodniej części dawnego Tenochtitlan

Oryginalny artykuł: Exploran chinampas y canales de un barrio de la antigua Mexico-Tenochtitlan

Archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkopali złożony system prekolumbijskich chinampas i kanałów, znajdujących się w południowo-zachodniej części dawnego Tenochtitlan, znanej wówczas jako Ateponazco, które to słowo w języku náhuatl oznacza miejsce, gdzie woda burzy się lub dźwięczy. Były to tereny błotniste, otoczone wodą, które mieszkańcy zdołali zmienić w poletka uprawne.

Pozostałości dawnych chinampas i kanałów (fot. Proyecto DSA-INAH)

Jak podaje Raúl Barrera Rodríguez, który kierował wykopaliskami, nowe znaleziska potwierdzają wcześniejsze przypuszczenia. Juz około 60 lat temu, Alfonso Caso, w swej pracy Los barrios antiguos de Tenochtitlan y Tlatelolco (“Dawne dzielnice Tenochtitlan i Tlatelolco”) sugerował, że południowo-zachodnie krańce Tenochtitlan sięgały do miejsca, w którym teraz przebiega szosa znana jako Chabacano.

Pozostałości chinampas i otaczających je kamieni (fot. Proyecto DSA-INAH)