poniedziałek, 31 maja 2021

Rezultaty analiz szczątków kobiety i jej wyprawy grobowej odkrytych w Tingambato

Oryginalny artykuł: Analizan restos de una joven de elite de casi 1400 anos de antiguedad, descubiertos en Tingambato, Michoacan 

W 2011 roku badacze z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli na terenie stanowiska archeologicznego Tingambato (w meksykańskim stanie Michoacán) komnatę grobową (tzw. Grobowiec II) ze szczątkami kobiety, przy której znaleziono ponad 19 000 najróżniejszych elementów wykonanych z muszli i kamienia, tworzących niegdyś jej wyjątkowo bogatą wyprawę grobową. W 2016 roku, w ramach specjalnego projektu, rozpoczęto dokładną analizę zebranych materiałów i obecnie, po zakończeniu prac, zaprezentowano cyfrową rekonstrukcję grobowca. Kierujący projektem archeolog José Luis Punzo Díaz (z Centrum INAH – Michoacán) podkreśla, że jest to jeden z najważniejszych prekolumbijskich pochówków nie tylko na terenie Michoacán, ale i w całym Zachodnim Meksyku.

Cyfrowa rekonstrukcja Grobowca II w Tingambato (fot.: PAPACSUM-ADV Estudios)

czwartek, 27 maja 2021

Przedstawienie błyskawicy na reliefie z Vichama

Oryginalny artykuł: El rayo de 3.800 años que fue esculpido por los antiguos peruanos (y qué relación tiene con las lluvias)

W 2013 roku, na terenie stanowiska archeologicznego Vichama (Peru) odkryto kilka reliefów, z których jeden przedstawia ropuchę z ludzkimi rękoma i kamieniami o niebieskiej barwie w miejscu oczu. Tuż nad głową ropuchy widoczna jest figura geometryczna, która – zdaniem archeologów – ukazuje błyskawicę i może być jednym z najstarszych przedstawień tego zjawiska meteorologicznego na terenie Peru.

Relief z ropuchą i błyskawicą na terenie stanowiska archeologicznego Vichama
(fot.: ZAC/Mincul)

niedziela, 23 maja 2021

Europejczycy mogli doprowadzić do wyginięcia wielu gadów na wyspach Gwadelupy

Oryginalny artykuł: European colonists may have driven the extinction of 50-70% of snakes and lizards on the Guadeloupe 

Do tej pory, badając wpływ człowieka na bioróżnorodność, uczeni głównie zwracali uwagę na wymarłe gatunki dużych zwierząt, a mniejsze nie wzbudzały już takiego zainteresowania. Nie prowadzono też w tym zakresie systematycznych prac archeologicznych i paleontologicznych. Obecnie Corentin Bochaton (z Instytutu Maxa Plancka w Niemczech) oraz jego współpracownicy (z Francji, Australii, USA i Kanady) postanowili przyjrzeć się gadom na wyspach Gwadelupy na Karaibach. Na wyspach tych zachowały się skamieniałości z późnego plejstocenu i holocenu, co pozwoliło na odtworzenie ewolucyjnej historii i różnorodności gadów w przeciągu 40 000 lat. 

Szczątki kostne jaszczurek wykorzystane w badaniach
(źródło ilustracji: Science Advances)

środa, 19 maja 2021

Uczeni przygotowali nowe obrazy cyfrowe „Muralu graczy w piłkę” w Tikal

W 1984 roku, podczas prac prowadzonych w ramach Projektu Archeologicznego Tikal, odkryto na terenie tego miasta Majów kilka malowideł ściennych, choć nie są one udostępnione zwiedzającym. Jednym z największych i dobrze zachowanych jest tak zwany „Mural graczy w piłkę”, pochodzący z IV wieku. Malowidło zdobi mającą 17 metrów długości fasadę platformy budowli 6C-XVI-Sub 39. Sporządzona przed wieloma laty dokumentacja graficzna nie była najlepszej jakości i dlatego obecnie, w ramach Proyecto Arqueologico del Sur de Tikal, zastosowano najnowsze technologie, w tym fotogrametrię, dzięki której można było przygotować nowe obrazy cyfrowe, ukazujące więcej detali.

Nowo sporządzony obraz cyfrowy "Muralu graczy w piłkę" w Tikal
(autor: Heather Hurst, Proyecto Arqueologico Sur de Tikal)

sobota, 15 maja 2021

Przekazanie prywatnej kolekcji prekolumbijskich artefaktów

Oryginalny artykuł: Devuelven piezas prehispanicas a la zona arqueologica Soledad de Maciel, en Guerrero 

W latach 50. i 60. XX wieku meksykański profesor Ignacio Mora zebrał znaczącą kolekcję prekolumbijskich artefaktów, choć początkowo wcale tego nie planował. Okoliczni mieszkańcy z gmin Petatlán i Zihuatanejo de Azueta w stanie Guerrero, znając jego zainteresowanie historią, przynosili mu najróżniejsze przedmioty, w tym gliniane naczynia i figurki, które znajdowali na terenie swych wiosek, głównie w pobliżu stanowiska archeologicznego Soledad de Maciel, znanego również jako Xihuacan. Obecnie Ministerstwo Kultury, za pośrednictwem Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) przychyliło się do prośby córki zmarłego przed kilkoma laty profesora, która postanowiła przekazać całą kolekcję do miejscowego muzeum.

Fragmenty figurek pochodzących z kolekcji (fot. INAH)

wtorek, 11 maja 2021

Na Jukatanie natrafiono na jaskinię z odciskami dziecięcych dłoni

Oryginalny artykuł: Hallan cueva con 137 impresiones de manos de ninos mayas en Yucatan 

W południowej części meksykańskiego stanu Jukatan, w odległości około godziny drogi od Meridy, badacz i speleolog Sergio Grosjean natrafił na jaskinię, na ścianach której zachowało się 137 odcisków dłoni w kolorze czarnym i czerwonym. Dokładne położenie jaskini nie zostało jeszcze oficjalnie podane. Wiadomo jednak, że w miejscu tym wznosi się ceiba (puchowiec) o wysokości 15 metrów, a przy jej korzeniach znajduje się otwór o średnicy trzech metrów, przez który można dotrzeć do położonej na głębokości 10 metrów groty. Ceiba odgrywała dużą rolę w życiu religijnym Majów, gdyż – zgodnie z ich wierzeniami – łączyła trzy poziomy świata: podziemny, ziemski i niebiański.

Odciski dłoni na ścianach nowo odkrytej jaskini (fot.: Noticeros Televisa)

piątek, 7 maja 2021

Nowe odkrycia w Tikal rzucają więcej światła na relacje Majów z mieszkańcami Teotihuacan

Oryginalny artykuł: Nuevos descubrimientos revelan que Tikal fue una gran metropoli multicultural maya

W 2018 roku, na terenie majańskiego miasta Tikal (Gwatemala) zastosowano technologię LiDAR, dzięki której okazało się, że dwa pagórki uważane wcześniej za naturalne wzniesienia kryły dawne budowle. Są one położone na południe od kompleksu znanego jako Mundo Perdido (Zaginiony Świat). Podczas prac wykopaliskowych prowadzonych od października 2019 r. do stycznia 2020 r. w ramach projektu archeologicznego, którym kieruje Edwin Román Ramírez odkryto dwie nowe grupy architektoniczne, oznaczone jako 6D-III i 6D-XXI, pochodzące z wczesnego okresu klasycznego, III-IV w. Obecnie archeolodzy przedstawili wyniki swych badań. Nowe znaleziska pokazują, że Majowie z Tikal nie tylko utrzymywali z odległym Teotihuacan kontakty handlowe, polityczne i dyplomatyczne, ale ich relacje obejmowały też asymilację kulturową.

Obraz uzyskany dzięki technologii LiDAR z zaznaczonym położeniem Grup 6D-III i 6D-XXI
(fot.: Pacunam LiDAR, Thomas Garrison)

poniedziałek, 3 maja 2021

Rezultaty prac archeologicznych na terenie Atzompa

Oryginalny artykuł: Abandono de Monte Alban y de Atzompa se debio al "estres" de estado zapoteco en el periodo clasico tardio

Po 15 latach prac prowadzonych przez archeologów z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) na terenie zapoteckiego ośrodka Atzompa (stan Oaxaca, Meksyk), założonego tysiąc lat po Monte Alban ustalono, że różne zmiany w porządku społeczno-politycznym w państwie Zapoteków doprowadziły do opuszczenia obu miast około 850 roku, czyli ponad 1000 lat temu. Atzompa, zamieszkiwana w latach 500-850, położona jest na północnym krańcu niskiego pasma górskiego, które wznosi się w centrum Doliny Oaxaca, na wzgórzu innym niż Monte Alban, ale na tej samej wysokości.

Atzompa (stan Oaxaca, Meksyk) (fot. INAH)