Nowy geoglif na Płaskowyżu Nazca

Oryginalny artykuł: Descubren un nuevo geoglifo en el desierto de Nazca

Na terenie Pampa de Majuelos, na Płaskowyżu Nazca (departament Ica, Peru), natrafiono na nowy geoglif o długości około 30 metrów. Odkrycia dokonała grupa badaczy, którą kierują Japończyk Masato Sakai (z Uniwersytetu Yamagata) i Peruwiańczyk Jorge Olano.

Nowy geoglif odkryty na terenie Pampa de Majuelos (fot. Masato Sakai)

Pochówek kobiety sprzed 4500 lat odkryty w Aspero (Peru)

Oryginalny artykuł: High status female found buried at Aspero, archaeological site in Peru

Na terenie stanowiska archeologicznego Aspero (Peru), grupa badaczy pod kierunkiem Ruth Shady Solís odkryła pochówek kobiety, pochodzący sprzed 4500 lat. Analiza szczątków kostnych wykazała, że kobieta zmarła w wieku około 40 lat. Ciało kobiety złożono w Huaca de los Idolos, jednej z dwóch (wraz z Huaca de los Sacrificios) największych budowli piramidalnych w Aspero i jednocześnie jednych z najstarszych konstrukcji w Ameryce.

Pochówek odkryty w Aspero - rekonstrukcja (fot. Andina/Difusión)

Odkrycia w Tula-Tepeji (stan Hidalgo, Meksyk)

Oryginalny artykuł: Descubren en Tula-Tepeji vestigios de pueblos previos al esplendor tolteca

Ostatnie odkrycia, dokonane przez archeologów INAH na ziemiach meksykańskiego stanu Hidalgo dowodzą, że setki lat przed wzniesieniem tam stolicy Tolteków – Tuli, na obszarze znanym jako Tula-Tepeji istniały już ośrodki o złożonej strukturze społecznej.

Fragmenty znalezionych figurek i skrobaków (fot. Héctor Montaño, INAH)

W pierwszych miesiącach tego roku archeolodzy prowadzili prace wykopaliskowe w rejonie Tepeji del Río i natrafili na pozostałości budowli oraz ceramikę, które świadczą o zamieszkiwaniu tych terenów w późnym okresie formatywnym, w latach 400-200 p.n.e. Materiał ceramiczny obejmuje, między innymi, polerowane misy w kolorze czerwonym oraz naczynia polichromowane, z białymi i czerwonymi wzorami na kawowym tle. Wśród materiałów kamiennych, pochodzących z okresu formatywnego, wyróżniają się ostrza strzał, najstarsze z odkrytych do tej pory w regionie Tula-Tepeji. Zachowały się też szczątki kostne czworonogów i kości ludzkie, choć nie natrafiono na kompletny pochówek.

Ostrze strzały znalezione podczas prac wykopaliskowych (fot. Héctor Montaño, INAH)

Tajemnicze "puquios" kultury Nasca

Oryginalny artykuł: Puzzle of the Nazca holes is solved

Kultura Nasca, która rozwijała się na ziemiach Peru w latach 200 p.n.e. – 600 n.e., słynie głównie z ogromnych geoglifów oraz pięknej i wielobarwnej ceramiki, charakteryzującej się bogatą ikonografią. Jednak już od dawna archeolodzy byli zaintrygowani dziwnymi, spiralnymi dołami, zachowanymi w dolinach południowego Peru i nazywanymi w języku keczua puquios. Najnowsze badania, które prowadzi dr Rosa Lasaponara z Institute of Methodologies for Environmental Analysis we Włoszech wskazują, że puquios stanowiły część wyrafinowanego systemu irygacyjnego, wykorzystującego podziemne formacje wodonośne. Pozwoliło to mieszkańcom przeżyć w ekstremalnie trudnych warunkach pustynnych panujących w tym regionie.

Jeden ze spiralnych dołów (puquios) kultury Nasca

Prekolumbijska metoda ochrony budowli przed trzęsieniem ziemi

Oryginalny artykuł: Descubren un sistema anti-sismico ideado por la poblacion prehispanica en la Iglesia de San Francisco

Przez ostatnie trzy lata, Natalia Jorquera z Wydziału Architektury Uniwersytetu Chilijskiego prowadziła badania, mające na celu przeanalizowanie, jak na wstrząsy sejsmiczne reagowały chilijskie budowle wzniesione z ziemi, wapna i cegieł adobe. Szczególnie zainteresował ją Kościół Świętego Franciszka, stojący w samym centrum Santiago de Chile. Pomimo licznych trzęsień ziemi w tym rejonie, Kościół zbudowany w 1572 roku, przetrwał nienaruszony i jest jedyną w Chile, w pełni oryginalną konstrukcją kolonialną. Badaczka zastanawiała się, jak to było możliwe i postanowiła zbadać tajemnicę wytrzymałości tej budowli. Rozpoczęła drobne prace wykopaliskowe, głównie po bocznych stronach murów, aby dotrzeć do fundamentów. Pomagała jej grupa archeologów z Uniwersytetu Chilijskiego, pod kierunkiem Cataliny Soto. Dokonano wówczas zaskakującego odkrycia.

Prace wykopaliskowe przy murach Kościoła Św. Franciszka w Santiago de Chile
(źródło fotografii: FAU, Universidad de Chile)

Powiązania Indian Ốpatas z kulturą Casas Grandes

Oryginalny artykuł: Estudian el vinculo entre la cultura Casas Grandes y los extintos indigenas opatas

W 2009 roku, w jaskini na terenie pasma górskiego Sierra Alta w meksykańskim stanie Sonora, odkryto zmumifikowane zwłoki kobiety. Nowe badania, przeprowadzone przez specjalistów z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) dowodzą, że kobieta wywodziła się z grupy Indian Ốpatas, którzy zamieszkiwali niegdyś wschodnią i centralną część obecnego stanu Sonora i wyginęli w połowie XX wieku. Chociaż szczątki należą przypuszczalnie do nawróconej Indianki, znachorki, zmarłej w okresie kolonialnym (w latach 1617-1785), to wszystko wskazuje na to, że pochowano ją ze swoimi przodkami, pochodzącymi z Casas Grandes, którzy osiedlili się na górzystych terenach stanu Sonora i w zachodniej części stanu Chihuahua i których kultura rozwijała się w latach 700-1450 n.e. Júpiter Martínez Ramírez, kierujący Projektem Archeologicznym Sierra Alta de Sonora podkreśla, że plemię Ốpatas kontynuowało tradycje kulturowe Casas Grandes. Badacz przypomniał, że pochówek został znaleziony w prekolumbijskiej budowli, wzniesionej z adobe (cegły suszonej na słońcu), we wnętrzu jaskini. Zwłoki kobiety, owinięte plecioną matą, uległy naturalnej mumifikacji. Obok złożono dzban z wiązkami agawy i liście kukurydzy oraz niemowlę.

Zmumifikowane szczątki kobiety znalezione w jaskini w 2009 roku
(fot. Júpiter Martínez Ramírez, INAH)

Artefakty Majów odkryte na peryferiach Meridy (stan Jukatan, Meksyk)

Oryginalny artykuł: Salvamentos arqueologicos permiten conocer la vida prehispanica de Merida

Specjaliści z oddziału Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) w stanie Jukatan (Meksyk) prowadzą prace archeologiczne na peryferiach Meridy, wzniesionej na ruinach dawnego majańskiego miasta T’ho’. W ostatnim czasie zdołano zebrać ważne informacje na temat 14 miejsc z zachowanymi pozostałościami z czasów prekolumbijskich. Podczas konferencji prasowej, zorganizowanej w Narodowym Muzeum Antropologii w mieście Meksyk, Luis Pantoja, José Huchim, Luis Millet i Rafael Burgos (czterech z 22 archeologów uczestniczących w wykopaliskach) opowiedzieli o pracach prowadzonych w ostatnim dziesięcioleciu.

Jedno z naczyń Majów, znalezionych podczas prac wykopaliskowych
na peryferiach Meridy (fot. Centrum INAH - Jukatan)

Historyk i archeolog, Luis Millet Cámara przypomniał, że majańskie miasto T’ho’, pod względem wielkości i wspaniałości budowli było porównywalne z Chichén Itzá, Uxmal czy Izamal. Kiedy Hiszpanie dotarli na Jukatan, miasto było już znacznie zniszczone, chociaż nadal zamieszkiwane przez grupę ludzi. W 1542 roku Hiszpanie wznieśli na ruinach T’ho’ własne miasto - Meridę.

Waza w formie dyni i pojemnik w kształcie muszli
(fot. Héctor Montaño, INAH)

Miasta Majów: Bonampak (stan Chiapas, Meksyk)

Majańskie miasto Bonampak położone jest w dżungli na terenie obecnego stanu Chiapas w Meksyku. Chociaż zamieszkujący te ziemie Indianie Lakandoni wiedzieli o jego istnieniu, to pilnie strzegli tej tajemnicy aż do połowy XX wieku. Co prawda, pogłoski o ruinach miasta dotarły do uszu badacza Teoberta Malera podczas jego wyprawy w XIX wieku, ale w żaden sposób nie zdołał do niego trafić. Za odkrywcę Bonampak często mylnie uważany jest Giles Healey. W rzeczywistości to Carl Frey i John Bourne dotarli na teren ruin 6 lutego 1946 roku. Już wcześniej podróżowali oni po ziemiach w rejonie rzeki Usumacinty i zaprzyjaźnili się z żyjącymi tam Lakandonami. Bourne miał ze sobą fonograf, a odtwarzana z niego muzyka, zwłaszcza pieśni wykonywane przez Caruso, tak zachwyciła jednego z Indian o imieniu Chan Bor, że postanowił zaprowadzić Freya i Bourne’a do ukrytego w dżungli miasta. Frey i Bourne zrobili wstępny plan budowli, ale po dwóch dniach musieli opuścić to miejsce, gdyż otrzymali ostrzeżenie, że okoliczni chicleros (osoby zbierające żywicę do wyrobu gumy do żucia) zamierzali ich okraść i zabić. 14 marca 1946 roku, Frey i Bourne powiadomili o swym odkryciu Narodowy Instytut Antropologii i Historii w Meksyku, a nieco później - Instytut Carnegie w Waszyngtonie. Kiedy Giles Healey dowiedział się o ruinach miasta, nie mającego wówczas jeszcze żadnej nazwy, udał się tam w maju 1946 roku i wykonał fotografie malowideł z tamtejszej Budowli 1. Wówczas doszło do nieporozumienia, gdyż nie wiedziano, że chodzi o te same ruiny. Kiedy ostatecznie ustalono to w czerwcu 1947 roku, było już za późno, gdyż wszystkie gazety  przypisywały odkrycie Healeyowi. Freya i Bourne’a uznano za oficjalnych odkrywców dopiero w 1955 roku, w pracy opublikowanej przez Instytut Carnegie w Waszyngtonie. Tamtejszy specjalista od kultury Majów, Sylvanus Morley nazwał miasto Bonampak, czyli Malowane mury.

Widok na Wielki Plac i Akropol w Bonampak

Ustalenie oryginalnej nazwy miasta znanego obecnie jako Bonampak nie jest takie proste. Tamtejsi władcy używali bowiem dwóch glifów-emblematów: Ak’e i Xukalnaah. Zdaniem rosyjskich badaczy, Safronova i Beliaeva, najpierw Lacanha’, a od końca V w. n.e. Bonampak były kolejnymi stolicami Xukalnaah. Jednak z tym samym glifem-emblematem Xukalnaah związane też były inne majańskie ośrodki, leżące w tym rejonie.

 

Glify-emblematy Ak'e (po lewej) i Xukalnaah (po prawej)