Dla dawnych mieszkańców Kolumbii
złoto było metalem świętym, związanym ze Słońcem, ze stworzeniem i
transformacją, kryjącym w sobie magiczną moc. Wyroby ze złota, lśniące i
odbijające promienie słoneczne, stanowiły najwspanialsze dary ofiarne i ozdoby
noszone podczas odprawiania rytuałów. Jako oznaka szczególnego prestiżu
zastrzeżone były dla elity rządzącej i kapłanów. Kolumbijskie wyroby ze złota
świadczą o wyjątkowym artyzmie i zaawansowanych technikach. Metalurgia dotarła
na ziemie dawnej Kolumbii około VI w. p.n.e. i rozwijała się nieprzerwanie
przez okres dwóch tysięcy lat. Większość złota pochodziła ze złóż w rzekach, spływających z Kordyliery Zachodniej i Centralnej. Metal
wytapiano w ceramicznych tygielkach, umieszczonych w piecykach z wypalanej
gliny. Najstarsza technika obejmowała kucie przy użyciu młoteczków wykonanych z
żelaza pochodzenia meteorytowego. Inną techniką była metoda
traconego wosku, która choć bardziej skomplikowana i czasochłonna, pozwalała na
wykonanie przedmiotów szczególnie pięknych i delikatnych. Złoto mieszano też
niekiedy z miedzią, w różnych proporcjach, otrzymując stop znany jako tumbaga. Do polerowania wykorzystywano
narzędzia z metalu, rogu, kości lub kamienia, a w celu uzyskania połysku stosowano wodę z dodatkiem materiału ściernego, na przykład drobnego
piasku.
|
Chronologia poszczególnych kultur zamieszkujących ziemie Kolumbii |
|
Mapa Kolumbii przedstawiająca ziemie zamieszkiwane przez poszczególne kultury |
Artyści dawnej Kolumbii czerpali
inspirację z otaczającego ich świata, a wyroby tamtejszych kultur – Calima-Malagana, Zenú, Quimbaya, Tolima, Urabá, Tairona, Nariño, Muisca, Cauca – charakteryzują
się wyjątkowym bogactwem form i odmiennymi stylami. Spotykamy tu wizerunki
najróżniejszych zwierząt: ptaków, nietoperzy, węży, jaszczurek i jaguarów.
Wśród wspaniałych przedmiotów zachowały się maski, naszyjniki, dyski,
pektorały, ozdoby nosa i uszu, zawieszki, szczypce, szpatułki, szpile do
spinania tkanin czy też delikatne paliki służące do wydobywania z naczyń wapna,
niezbędnego do uwolnienia alkaloidów z liści koki. Wapno przechowywane było w
naczyniach zwanych poporos, których
wspaniałe przykłady znajdujemy w kulturze Quimbaya,
słynącej również ze złotych hełmów. Kultura Muisca
jest natomiast znana z małych wotywnych figurek - tunjos - składanych jako dary ofiarne w świątyniach, lagunach i
jaskiniach. Z kultury Nariño zachowało się wiele ozdób w formie małych złotych dysków - tinculpas, stanowiących części kolczyków.
Poniższe artefakty, pochodzące z
Muzeum Złota w Bogocie (Kolumbia), można było podziwiać podczas czasowej wystawy
„Oro de Colombia” w Museo Nacional de las Culturas w mieście Meksyk, w 2012 roku.
Jedynie w przypadku kultury Quimbaya
zostało dodanych kilka przedmiotów, znajdujących się w kolekcji Museo de
América w Madrycie.
Kliknij na zdjęcie aby powiększyć
/ Click on photos to enlarge
CALIMA-MALAGANA