czwartek, 28 lipca 2022

Północny plac w Cahokii był prawdopodobnie zalany wodą przez cały rok

Oryginalny artykuł: North plaza in Cahokia was likely inundated year-round, study finds 

Centralnym punktem Cahokii, największego prekolumbijskiego miasta na terenie Ameryki Północnej był Kopiec Mnichów, ogromna budowla ziemna otoczona z czterech stron (od północy, południa, wschodu i zachodu) dużymi prostokątnymi i otwartymi przestrzeniami nazywanymi przez archeologów placami. Uważano, że te place miały charakter publiczny i mogli się na nich gromadzić mieszkańcy Cahokii. Jednak nowe analizy paleośrodowiskowe północnego placu sugerują, że niemal zawsze znajdował się on pod wodą, poddając w wątpliwość wcześniejsze poglądy na temat jego roli.

Plac północny w Cahokii, który był zalany wodą przez cały rok (fot. Caitlin Rankin)

niedziela, 24 lipca 2022

Jak Majowie z Yaxnohcah gospodarowali swymi polami i lasami

Oryginalny artykuł: Ancient Maya used sustainable farming, forestry for millennia

Multidyscyplinarny zespół biologów, antropologów, genetyków i geografów (z University of Cincinnati, USA; University of Calgary, Kanada; Universidad Autónoma de Campeche i Universidad Nacional Autónoma de México, Meksyk) wykorzystał nowe metody oparte na analizie środowiskowego DNA do szczegółowego zbadania roślin dziko rosnących i uprawianych w Yaxnohcah, dawnym mieście Majów. Yaxnohcah położone jest na terenie meksykańskiego stanu Campeche, około 20 km od Calakmul i w okresie preklasycznym mogło być jednym z największych ośrodków na Nizinach Majów. Było zamieszkiwane przez ponad 2000 lat, a tamtejsze najstarsze budowle pochodzą z 900 r. p.n.e. Celem badań było zdobycie większej wiedzy na temat rolnictwa i wykorzystywania obszarów leśnych przez mieszkańców Yaxnohcah.  

Stanowisko archeologiczne Yaxnohcah (fot. Projekt Archeologiczny Yaxnohcah)

środa, 20 lipca 2022

W jaskini w Playa del Carmen (stan Quintana Roo, Meksyk) odkryto naczynie Majów

Oryginalny artykuł: El INAH recupera una vasija maya completa de una cueva de Playa del Carmen, Quintana Roo

Biolog Roberto Rojo García, kierujący projektem, którego celem jest badanie studni cenotes na terenie miasta Playa del Carmen (stan Quintana Roo, Meksyk) powiadomił Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH) o położonej tam jaskini. Na miejsce udali się José Antonio Reyes Solís i Enrique Terrones González (z Centrum INAH Quintana Roo) i we wnętrzu jaskini odkryli naczynie Majów. Jaskinia znajduje się na terenie prywatnym należącym do związku wyznaniowego i z tego względu nazwano ją Cueva de la Cruz („Jaskinia Krzyża”). 

Wejście do jaskini Cueva de la Cruz (fot. Centrum INAH Quintana Roo)

sobota, 16 lipca 2022

Prace archeologiczne i konserwatorskie w Moral-Reforma, mieście Majów w stanie Tabasco

Oryginalny artykuł: Moral-Reforma, importante sitio maya de Tabasco, aumentará su circuito de visita gracias al Promeza

Archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) rozpoczęli wykopaliska w Moral-Reforma, dawnym mieście Majów położonym w rejonie Balancán (stan Tabasco, Meksyk). Stało się to możliwe dzięki specjalnemu programowi „Promeza”, który finansuje prace archeologiczne na terenie 21 stanowisk związanych z trasą „Pociągu przez ziemie Majów”. Moral-Reforma znajduje się przy pierwszym odcinku tej trasy, biegnącym z Palenque (stan Chiapas) do Escárcega (stan Campeche), a najbliższą stacją będzie El Triunfo (na granicy stanów Tabasco i Campeche), gdzie oprócz dawnego miasta Majów będzie można również zwiedzić rezerwat ekologiczny „Wodospady Reforma”.

Stanowisko archeologiczne Moral-Reforma (fot. INAH)

wtorek, 12 lipca 2022

Badania Vista Alegre i Conil, dwóch ośrodków Majów na wybrzeżu Jukatanu

Oryginalny artykuł: Unlocking the secrets of the ancient coastal Maya

Od ponad 10 lat, Jeffrey Glover (z Georgia State University, Atlanta, USA) i Dominique Rissolo (z University of California, San Diego, USA) uczestniczą w projekcie „Costa Escondida” („Ukryte wybrzeże”), który skupia się na badaniach dwóch ośrodków Majów, znanych obecnie jako Vista Alegre i Conil. Vista Alegre to mała wyspa otoczona namorzynami, która leży wzdłuż południowego brzegu laguny Holbox (stan Quintana Roo, Meksyk). Vista Alegre była kiedyś prawdopodobnie małym, tętniącym życiem portem. Archeolodzy odkryli tam około 40 kamiennych platform, które służyły jako podstawy budowli wzniesionych z materiałów nietrwałych. Największą konstrukcją jest piramida o wysokości około 13 metrów, stanowiąca przypuszczalnie świątynię i jednocześnie punkt widokowy, z którego mieszkańcy mogli zobaczyć, czy ktoś zbliża się od strony morza. Z kolei Conil jest bardziej rozległym miejscem, którego pozostałości leżą pod obecnym miastem Chiquila. Hiszpańscy konkwistadorzy wspominali, że znajdowało się tam 5000 domów. 

Mapka przedstawiająca położenie Vista Alegre i Conil
(Proyecto Costa Escondida)

piątek, 8 lipca 2022

Początki demokracji pojawiły się w Ameryce wcześniej niż do tej pory sądzono

Oryginalny artykuł: Did democracy have a separate origin in the Americas?

Powszechnie uważa się, że demokracja pojawiła się w krajach śródziemnomorskich około 2500 lat temu i dopiero później, poprzez kontakty kulturowe, rozprzestrzeniła się na inne części świata. Jednak nowe badania przeprowadzone przez uczonych z University of Georgia (USA) oraz ich partnerów z Muscogee Nation wskazują, że demokratyczne instytucje związane ze zbiorowym zarządzaniem powstały w Ameryce znacznie wcześniej, co najmniej tysiąc lat przed dotarciem Europejczyków. Jak podaje kierujący pracami Victor Thompson, świadczyłyby o tym wyniki analiz materiału archeologicznego z Cold Springs. Dzisiaj stanowisko Cold Springs jest częściowo zalane przez jezioro Oconee, sztuczny zbiornik wodny znajdujący się około 120 km na wschód od Atlanty. Prace wykopaliskowe prowadzono tam w latach 70. XX wieku, przed ukończeniem tamy na rzece Oconee. Victor Thompson i jego koledzy ponownie zbadali zebrane wówczas artefakty, które znajdują się w kolekcjach Laboratorium Archeologii od prawie 50 lat. Naukowcy przeprowadzili nowe datowanie radiowęglowe i okazało się, że miejsce to zostało zamieszkane w latach 500-700, a budowa „Domu Rady” rozpoczęła się około 500 r. 

Zrekonstruowany Dom Rady w Mission San Luis de Apalachee w Tallahassee, Floryda
(fot. Laboratory of Archaeology, University of Georgia, USA)

poniedziałek, 4 lipca 2022

Ceramika pozwala poznać szlaki wodne pomiędzy wyspami na Karaibach

Oryginalny artykuł: Indigenous communities used the Caribbean Sea as an aquatic highway 

Dla ludności zamieszkującej tysiące wysp na Morzu Karaibskim jedynym sposobem utrzymywania wzajemnych kontaktów i wymiany towarowej były trasy morskie. Nawet słowo „kanoe” wywodzi się od terminu „kana:wa”, używanego przez Arawaków z Karaibów do określenia czółna wydrążonego z pnia drzewa. Jednak zrekonstruowanie tych szlaków wodnych nie jest łatwym zadaniem i można jedynie opierać się na śladach zachowanych w rejestrach archeologicznych. Naukowcy z Muzeum Historii Naturalnej na Florydzie, chcąc dowiedzieć się więcej o tych dawnych trasach morskich ludności z Karaibów, postanowili poświęcić więcej czasu ceramice i przeanalizowali 96 fragmentów wypalanych naczyń  pochodzących z jedenastu wysp. Uczeni podkreślają, że były to – jak do tej pory – najszersze tego rodzaju badania przeprowadzone na Wielkich Antylach i po raz pierwszy w przypadku ceramiki z Wysp Lukajskich, które obejmują Bahamy, Turks i Caicos. Lindsay Bloch zaznacza, że wcześniej skupiano się zazwyczaj na jednym miejscu lub jednej wyspie.

Jedno z naczyń ceramicznych znalezionych na Karaibach
(fot. Kristen Grace, Muzeum Historii Naturalnej na Florydzie)