Eksploatacja złóż obsydianu w Sierra de las Navajas przez mieszkańców Teotihuacan

Oryginalny artykuł: Indagan los procesos de minería teotihuacana en la Sierra de las Navajas, en Hidalgo 

Przez ponad dwa tysiące lat liczne grupy ludzi eksploatowały złoża zielonego obsydianu w Sierra de las Navajas, na terenie obecnego stanu Hidalgo w Meksyku. Dawni mieszkańcy Teotihuacan, położonego w odległości 50 kilometrów od tych złóż nie byli wyjątkiem, ale nadal pozostawało wiele pytań związanych z wykorzystywaniem przez nich tych naturalnych zasobów. Alejandro Pastrana Cruz, badacz z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) zdołał przybliżyć ten temat. Wiadomo, że mieszkańcy Teotihuacan stanowili złożone społeczeństwo z klasami i instytucjami wojskowymi, handlowymi i religijnymi, które od 150 r. p.n.e. do 650 r. n.e. wykorzystywało obsydian w rzemiośle, do produkcji broni i artefaktów o przeznaczeniu rytualnym, a także przedstawiało obsydian na licznych malowidłach ściennych o charakterze religijnym.

Złoża obsydianu w Sierra de las Navajas (fot. Mauricio Marat, INAH)

W Uxmal odkryto rzeźbioną stelę Majów

Oryginalny artykuł: El INAH descubre una estela maya dual en la Zona Arqueológica de Uxmal, Yucatán

Na terenie Uxmal, miasta Majów na Jukatanie (Meksyk), archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli rzeźbioną z obu stron kamienną stelę. Na podkreślenie zasługuje fakt, że zabytek znajdował się in situ, w tak zwanym Patio Hundido („Zagłębionym Dziedzińcu”), gdzie w czasach prekolumbijskich umieścili go dawni Majowie. Jak podaje kierujący pracami José Huchim Herrera, zwrócona w kierunku północnym strona steli przedstawia bóstwo żeńskie z dużymi oczami i z odsłoniętymi piersiami. Bogini ma pektorał z trzema sznurami pereł, bransolety również ozdobione perłami oraz sięgającą stóp siatkową spódnicę. W lewej dłoni trzyma kwezala.

  

Obie strony nowo odkrytej steli (fot. INAH)

Prace restauratorskie w kolejnych miastach Majów

W ramach specjalnego programu „Promeza” (Programa de Mejoramiento de Zonas Arqueológicas), towarzyszącego budowie trasy pociągu przez ziemie Majów w Meksyku, prowadzone są prace konserwatorskie i restauratorskie na terenie kolejnych miast Majów. Rozpoczęte we wrześniu prace w Ek’ Balam (położonym w północno-wschodniej części stanu Jukatan) potrwają około roku i skupią się na tamtejszym Akropolu, w tym na ozdobionej wizerunkiem tak zwanego „ziemskiego potwora” fasadzie budowli Sak Xok Naah, wzniesionej na czwartym poziomie Akropolu. Rozkwit Ek’ Balam, stolicy królestwa Talol, przypadł na lata 600-900 n.e., a Sak Xok Naah stała się grobowcem króla o imieniu Ukit Kan Le’k Took’, który sprawował władzę w latach 770-801. Poza tym, konserwacja obejmie elementy kamiennych rzeźb i dekoracje ze stiuku pokrywające fasady budowli na niższych poziomach Akropolu.

Fasada budowli Sak Xok Naah w Ek' Balam (fot. INAH)

Pożar zniszczył posągi moai na Wyspie Wielkanocnej

Oryginalny artykuł: El fuego destruye míticas cabezas de la Isla de Pascua

W poniedziałek, 3 października, na Wyspie Wielkanocnej wybuchł pożar, który początkowo objął jedynie dziewięć hektarów łąk i pastwisk, ale siła ognia i wiatr przyczyniły się do rozprzestrzenienia płomieni na obszarze aż 100 hektarów, doprowadzając do opalenia znacznej liczby słynnych kamiennych posągów zwanych moai. Szczególne ucierpiał teren kamieniołomów przy wulkanie Rano Raraku, gdzie wznosi się około 100 w połowie zakopanych rzeźb, z których 20% zostało zniszczonych. Jak podaje tamtejszy burmistrz Pedro Edmunds Paoa, straty spowodowane pożarem są ogromne i niepowetowane. Na zewnętrznych zboczach wulkanu Rano Raraku można również zobaczyć opalone ogniem moai.

Pożar na Wyspie Wielkanocnej (fot. Municipalidad de Rapa Nui)

W Huaca de La Luna natrafiono na bogaty grobowiec kultury Moche

Oryginalny artykuł: Descubrimiento arqueológico en Trujillo: hallan tumba de élite moche en huaca de La Luna

Na terenie stanowiska archeologicznego Huaca de La Luna (prowincja Trujillo, region La Libertad, Peru) odkryto pochodzący z około 600 roku grobowiec, w którym złożono ciało kobiety należącej do elity kultury Moche. Grobowiec znajdował się na głębokości ponad jednego metra w platformie Uhle, obok tak zwanego Patia Węży. 

Grobowiec odkryty na terenie Huaca de La Luna (fot. Luis Puell)

Zaskakujące odkrycie malowideł ściennych związanych z Tepoztekami

Oryginalny artykuł: Descubren pintura mural vinculada al linaje de los tepoztecos del siglo XVI 

Podczas prac restauratorskich prowadzonych w kompleksie klasztornym w Tepoztlán (stan Morelos, Meksyk) pod nadzorem Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), w trzech kaplicach natrafiono na malowidła ścienne z XVI wieku, które nawiązują do ikonografii z czasów prekolumbijskich i przedstawiają pióropusz, siekierkę tepoztli, tarczę chimalli i laskę ozdobioną kwiatami. Specjaliści zastanawiają się, czy te atrybuty mają związek z bogiem-patronem Tepoztécatl lub z jakimś innym bóstwem. Łączyłyby one obecnych mieszkańców Tepoztlán z ich przodkami, Tepoztekami.

Oczyszczanie malowideł ściennych w klasztorze w Tepoztlan (fot. Frida Mateos)

Napoje z kakao były przeznaczone nie tylko dla majańskiej elity

Oryginalny artykuł: Not just for the gods: New insight on the use of cacao among the ancient Maya

Do tej pory przeważał pogląd, że napoje z kakao były przeznaczone jedynie dla przedstawicieli majańskiej elity, a uprawa kakaowca była kontrolowana nawet przez samych władców. Takie spojrzenie mogło wynikać z faktu, że w celu zidentyfikowania pozostałości kakao w naczyniach ceramicznych skupiano się głównie na pięknych, bogato zdobionych wazach związanych z elitą i specjalnymi ceremoniami. A co z pozostałą częścią społeczeństwa? Anabel Ford, Ann Williams i Mattanjah S. de Vries (z University of California, Santa Barbara, USA) przeprowadzili nowe badania, które dostarczają odpowiedzi na to pytanie.

Naczynie Majów ozdobione sceną przedstawiającą władcę z wazą wypełnioną
pieniącym się napojem z kakao (fot. Justin Kerr)