Nowe odkrycia w świątyni Rurupa w Apurímac

Oryginalny artykuł: Apurímac: Hallan recinto enlucido del periodo Formativo en templo ceremonial Rurupa 

W październiku 2023 roku w Apurímac (dystrykt Ancohuallo, prowincja Chincheros, Peru) natrafiono na pozostałości dawnej świątyni pochodzącej sprzed trzech tysięcy lat, którą nazwano Rurupa. Obecnie peruwiańscy archeolodzy pod kierunkiem Edisona Mendozy (z Universidad Nacional San Cristóbal w Huamanga) dokonali tam nowych odkryć, związanych z dwoma okresami budowy. Pierwszy przypada na okres formatywny średni (lata 1000-800 p.n.e.), kiedy to powstała prostokątna platforma i schody z trzema stopniami. 

Prace wykopaliskowe na terenie świątyni Rurupa (fot. Andina)

Sztuka jaskiniowa w Cueva Huenul 1 w Patagonii

Oryginalny artykuł: Cave art in Patagonia found to be oldest pigment-based cave art in South America

Grupa uczonych z Argentyny, Chile i USA przeprowadziła badanie próbek pigmentów pobranych z malowideł w jaskini Cueva Huenul 1 w Patagonii (Argentyna), gdzie zachowało się około 900 różnych przedstawień, w tym ludzi i zwierząt. Ponieważ substancja była pochodzenia roślinnego, można było zastosować datowanie radiowęglowe, które ujawniło, że wiek pigmentów sięga tysięcy lat. Tym samym tamtejsza sztuka jaskiniowa okazała się najstarszą w Ameryce Południowej. Wyniki analiz zostały opublikowane w czasopiśmie Science Advances.

Cueva de Huenul 1 w Patagonii (fot. Guadalupe Romero Villanueva)

Jeden z najwcześniejszych okrągłych placów w prekolumbijskim Peru

Oryginalny artykuł: Anthropologists' research unveils early stone plaza in the Andes

Uczeni Jason Toohey i Melissa Murphy (z University of Wyoming, USA) oraz Patricia Chirinos Ogata (z University of California, Santa Barbara, USA), prowadzący od 2015 roku wykopaliska na stanowisku archeologicznym Callacpuma położonym w pobliżu Cajamarca (Peru), odkryli jeden z najwcześniejszych w Ameryce Południowej okrągłych placów z monumentalną architekturą megalityczną, która nawiązuje do konstrukcji wykorzystującej duże kamienne bloki ustawione pionowo bez użycia zaprawy. Wyniki prac zostały opublikowane w czasopiśmie Science Advances.

Okrągły plac w Callacpuma (żródło fot. Science Advances)

Wyniki analizy diety łowców-zbieraczy w Andach

Oryginalny artykuł: Hallazgo en Puno: dieta de peruanos primitivos se basó en vegetales más que de carne

Zespół naukowców z University of Wyoming, Penn State University, University of California-Merced, University of California-Davis, Binghamton University, University of Arizona (USA) i peruwiańskich archeologów przebadał szczątki 24 łowców-zbieraczy żyjących w Andach 9000 – 6500 lat temu w celu poznania ich diety. Do tej pory zakładano, że jej podstawą było spożywanie mięsa zwierzęcego. Nowe analizy izotopowe wykazały jednak, że w większości opierała się ona na produktach roślinnych.

Szczątki łowców-zbieraczy poddane analizom (źródło fot. Andina)

Renowacja siedmiu postaci "zstępującego boga" w Tulum

Oryginalny artykuł: Resurge el esplendor de los siete dioses descendentes de Tulum

W grudniu 2023 roku specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) zakończyli renowację wymodelowanych w stiuku siedmiu postaci tak zwanego "zstępującego boga" i malowideł ściennych w Tulum (stan Quintana Roo, Meksyk) w ramach programu Promeza. Ponadto przeprowadzono prace konserwatorskie i restauratorskie w najważniejszych budowlach tego miasta Majów: w Świątyni Fresków, Świątyni Zstępującego Boga, Domach Chultún i Halach Uinic oraz w El Castillo (Zamek), w których zachowały się wizerunki tego bóstwa.  

Jeden z wizerunków "zstępującego boga" w Tulum (fot. INAH)

Archeolodzy ustalili funkcję Domu Tarcz w Chichén Itzá

Oryginalny artykuł: Casa de los Escudos fue recinto de la guardia del Palacio de los Falos, en el Grupo de la Serie Inicial de Chichén Itzá

W Chichén Itzá, w kompleksie znanym jako Grupa Serii Początkowej nadal prowadzone są prace archeologiczne w ramach programu Promeza. Część z nich związana jest z budowlą zwaną Casa de los Escudos (Dom Tarcz), która prawdopodobnie pełniła funkcję strażniczą. Dom Tarcz ma 14 m szerokości (elewacja wschodnia i zachodnia) i 18 m długości (elewacja południowa). Jest możliwe, że była to ostatnia konstrukcja dodana do kompleksu znanego jako Palacio de los Falos około 950-1150 r., zamykająca go w jego północno-wschodnim narożniku, natomiast od strony południowej łącząca się wewnętrznym korytarzem z Casa de los Caracoles. Za wykopaliska odpowiedzialni są archeolodzy Max Edwin Ayala i José Arturo Cortés. Początkowo sądzono, że Casa de los Escudos jest podobnie jak Casa de la Luna budowlą typu galeria-patio. Jednak dzięki dokładnej eksploracji udało się lepiej zrozumieć jej kompozycję architektoniczną.

Casa de los Escudos (fot. INAH)

W jaskini Cueva del Tesoro znaleziono narzędzia myśliwskie sprzed 1900 lat

Oryginalny artykuł: Descubren instrumentos de caza con antigüedad de 1,900 años, en una cueva de Cadereyta, Querétaro

W wąskim korytarzu jaskini Cueva del Tesoro w Cadereyta de Montes (meksykański stan Querétaro) archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odzyskali jeden z nielicznych zestawów narzędzi myśliwskich pochodzących z czasów prekolumbijskich. Są to atlatl (miotacz strzał) i dwie drewniane strzały pochodzące z I wieku naszej ery. Odkrycia dokonali członkowie Stowarzyszenia Speleologów w Querétaro: Carolina Camacho, Paulo Campos, Héctor Fuentes i Jorge Ramos, którzy podczas eksploracji jaskini znajdującej się na terenie gminy Rancho Quemado natrafili na te artefakty i niezwłocznie powiadomili o nich Centrum INAH Querétaro. 

Rancho Quemado, gdzie znajduje się Cueva del Tesoro (fot. Jesus E. Medina)