Renowacja siedmiu postaci "zstępującego boga" w Tulum

Oryginalny artykuł: Resurge el esplendor de los siete dioses descendentes de Tulum

W grudniu 2023 roku specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) zakończyli renowację wymodelowanych w stiuku siedmiu postaci tak zwanego "zstępującego boga" i malowideł ściennych w Tulum (stan Quintana Roo, Meksyk) w ramach programu Promeza. Ponadto przeprowadzono prace konserwatorskie i restauratorskie w najważniejszych budowlach tego miasta Majów: w Świątyni Fresków, Świątyni Zstępującego Boga, Domach Chultún i Halach Uinic oraz w El Castillo (Zamek), w których zachowały się wizerunki tego bóstwa.  

Jeden z wizerunków "zstępującego boga" w Tulum (fot. INAH)

Odpowiedzialna za projekt renowacji Patricia Meehan Hermanson wyjaśnia, że wizerunki "zstępującego boga" są często spotykane w miastach Majów na wschodnim wybrzeżu stanu Quintana Roo. Jesús Antonio Muñoz Cinta dodaje, że typowa wykrzywiona pozycja przypomina opadające ludzkie ciało z rozchylonymi nogami, ramionami skierowanymi do dołu i trzymającymi jakiś przedmiot oraz z głową prawie zawsze zwróconą w stronę patrzącej osoby. Niektóre z ich atrybutów i stroje czasami się różnią. Karl Taube uważał, że mogą to być przedstawienia boga kukurydzy. 

Wizerunek "zstępującego boga" na jednej z budowli Tulum (fot. INAH)

Wizerunki "zstępującego boga" zdobią budowle nie tylko w Tulum, ale również w Coba i Tancach. Pojawiają się też w scenach na ceramice, w kodeksach i na malowidłach ściennych w okresie postklasycznym (lata 900-1542). Przeprowadzone prace polegały na oczyszczeniu, sklejeniu fragmentów, uzupełnieniu ubytków w brakujących partiach, dzięki czemu w pewnym stopniu zdołano przywrócić ich dawny splendor.