Mięso jelenia dominowało podczas uczt w prekolumbijskiej Panamie

Oryginalny artykuł: White-tailed deer were predominant in Pre-Columbian Panama feasts

W prekolumbijskiej Panamie, wizerunki jelenia wirgińskiego, znanego też jako mulak białoogonowy często zdobiły naczynia ceramiczne, a z kości i poroży zwierzęcia wyrabiano liczne artefakty. Szczególnie ceniono mięso jeleni i już hiszpańscy kronikarze wspominali, że w wioskach wzdłuż wybrzeża Oceanu Spokojnego istniały spiżarnie wypełnione suszonym i solonym mięsem jeleni, choć jadali je tylko przedstawiciele wybranych grup społecznych. Doktorantka María Fernanda Martínez-Polanco (z Uniwersytetu w Tarragonie, Hiszpania) i Richard Cooke (z Smithsonian Tropical Research Institute – STRI) przeprowadzili analizę szczątków jeleni znalezionych w stosach odpadków na terenie stanowiska archeologicznego Sitio Sierra w prowincji Coclé i wykazali, że mięso jeleni podawano podczas szczególnie ważnych świąt, służących zacieśnianiu relacji społecznych i umacnianiu przymierzy.

María Fernanda Martínez-Polanco podczas pracy (fot. STRI)

Przypadkowe odkrycie cmentarzyska kultury Chancay

Oryginalny artykuł: Hallan dos cuchimilcos de unos 700 anos en tumba de nino en Puente Piedra

W ostatnich dniach czerwca, podczas prac związanych z poprowadzeniem gazociągu w Puente Piedra (prowincja Lima, Peru), przypadkowo natrafiono na grób dziecka pochodzący sprzed 700 lat. Przy zmarłym złożono siedem artefaktów, w tym dwie charakterystyczne figurki zwane cuchimilcos, typowe dla rytuałów pogrzebowych kultury Chancay i przedstawiające osoby z uniesionymi rękoma.

Artefakty odkryte w grobie dziecka w Puente Piedra (fot. Alonso Chero)

Zagadkowe figurki z Portoryko

Oryginalny artykuł: Ancient and unknown Pre-columbian cultural artifacts pop in for a visit at the University of Haifa

O dziwnych kamiennych figurkach z Portoryko usłyszano po raz pierwszy w XIX wieku od tamtejszego zakonnika José María Nazario. Zgodnie z jego opowieścią, pewna staruszka tuż przed śmiercią zaprosiła go do swej chaty gdzieś w górach i przekazała informację o skarbie należącym do dawnych mieszkańców tego regionu i przechowywanym od wieków przez jej rodzinę. Dzięki szczegółowym instrukcjom Nazario odkrył miejsce, w którym zakopano 800 figurek. Znalezisko wzbudzało jednak liczne kontrowersje. Jedni uważali, że być może część figurek jest oryginalna. Drudzy sądzili, że zostały wykonane w XIX wieku, a jeszcze inni podejrzewali, że były dziełem samego zakonnika. Nie wiedziano też, czy jego opowieść była prawdziwa. O figurkach z czasem niemal zapomniano i ponownie wzbudziły zainteresowanie dopiero w 2001 roku, kiedy to zwrócił na nie uwagę Reniel Rodriguez Ramos, studiujący kultury prekolumbijskie na Universidad de Puerto Rico.

Jedna z figurek znalezionych w Portoryko (fot. University of Haifa)

Chaco Canyon nie było w stanie wyżywić swych mieszkańców

Oryginalny artykuł: Food may have been scarce in Chaco Canyon

Nowe badania z zakresu klimatologii i hydrologii, które przeprowadzili Larry Benson (z Museum of Natural History, University of Colorado, Boulder) i Deanna Grimstead (z The Ohio State University) wykazały, że Chaco Canyon nie było w stanie wyżywić tysięcy osób, co zmusza do zastanowienia się, ilu stałych mieszkańców liczył ten ośrodek. Ponieważ na terenie Chaco Canyon znajdują się zarówno liczne małe budowle mieszkalne, jak i wielopiętrowe domy, do tej pory przyjmowano, że w okresie swego największego rozkwitu, w latach 1050-1130 mogło być ono zamieszkiwane przez około 2300 osób. Jednak, jak zaznaczają wspomniani badacze, Chaco Canyon położone jest w niezbyt przyjaznym środowisku, z mroźną zimą, gorącym latem i niewielkimi opadami deszczu, a zatem trudno w takich warunkach zajmować się uprawą roli.

Wielki dom Hungo Pavi w Chaco Canyon
(źródło fot.: National Park Service)

Wystawa poświęcona artefaktom z Las Pilas

Oryginalny artykuł: Palacio de Cortes exhibe ofrendas en Las Pilas, sitio morelense ligado a Teotihuacan

W Muzeum Regionalnym Cuauhnáhuac w Cuernavace (stan Morelos, Meksyk) zorganizowano wystawę przedstawiającą artefakty z okresu klasycznego znalezione w grobowcach na terenie Las Pilas, dawnego centrum ceremonialnego, które położone jest w Jonacatepec, we wschodniej części stanu Morelos. Na szczególną uwagę zasługuje wyprawa grobowa osoby o wysokim statusie społecznym, przypuszczalnie kapłana, obejmująca, między innymi, wykonane z kamienia o zielonej barwie ozdoby uszu, naszyjnik i pektorał.

Ozdoby z zielonego kamienia znalezione w grobowcu w Las Pilas

(fot. Museo Regional Cuauhnáhuac, INAH)

Las Pilas powstało w latach 700-500 p.n.e. jako niewielka wioska zależna od Chalcatzingo, ośrodka związanego z kulturą Olmeków, odległego zaledwie o trzy kilometry. Później w Las Pilas pojawiły się wyraźne wpływy Teotihuacan, po upadku którego Las Pilas straciło swe znaczenie jako centrum ceremonialne, chociaż było nadal zamieszkiwane.

Stanowisko archeologiczne Las Pilas

Żyjąc wśród wulkanów

Wulkany odgrywały znaczącą rolę w życiu mieszkańców Mezoameryki. Jak wszystkie góry były uważane za miejsca o charakterze sakralnym i za siedzibę bogów związanych z deszczem i żyznością. W Mezoameryce wulkany spotykamy na dwóch głównych obszarach, z których jeden ciągnie się od Sierra Madre Occidental w Zachodnim Meksyku, przez ziemie Centralnego Meksyku aż po Zatokę Meksykańską, a drugi obejmuje tereny Gwatemali i Salwadoru rozciągające się od strony Oceanu Spokojnego. Zdarzało się, że erupcje wulkanów niszczyły całe miasta, pokrywając je warstwami lawy i popiołów. Do największych tego typu katastrof należał wybuch wulkanu Xitle, który pomiędzy 245 a 315 r. n.e. pogrzebał sięgające okresu preklasycznego Cuicuilco, położone na południu dzisiejszego miasta Meksyk.

Piramida w Cuicuilco zniszczona przez wybuch wulkanu Xitle

W rejonie Tetimpa (stan Puebla, Meksyk), w I w. n.e., w wyniku erupcji wulkanu Popocatepetl, ponad metrowa warstwa pumeksu pokryła dawne wioski zamieszkiwane od około 700 r. p.n.e. Dla archeologów jest to wyjątkowe miejsce do badań, gdyż wykopaliska odsłoniły pozostałości budowli mieszkalnych, miejsc kultu, a nawet pól uprawnych.

Budowle w Tetimpa odkopane spod warstwy pumeksu (fot. Patricia Plunket i Gabriela Urunuela)

Więcej fotografii z modelami prekolumbijskich budowli

Fotogaleria "Prekolumbijskie modele budowli" została powiększona o 26 nowych fotografii, które przedstawiają makiety świątyń i domów z róznych rejonów Mezoameryki.

 

Po lewej: model światyni Tolteków, po prawej: makieta domu z regionu Nayarit

Nowe badania mumii "Pepity"

Oryginalny artykuł: En proceso, nuevo estudio de ADN total a "Pepita", la momia infantil de la Sierra Gorda de Queretaro

Imieniem „Pepita” nazwano mumię dziewczynki, którą w 2002 roku odkryli mieszkańcy Altamira w Sierra Gorda w stanie Querétaro (Meksyk). Chociaż od tego czasu minęło aż 17 lat, to obecnie specjaliści Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) postanowili wykorzystać nowe technologie i przeprowadzić dokładniejsze badania mumii, szczególnie DNA. Jak podaje archeolog Elizabeth Mejía, „Pepita” zmarła w 300 r. p.n.e., w wieku 2,5 lat, przypuszczalnie w wyniku choroby płucnej, być może związanej z nagłymi zmianami temperatury, które jednocześnie doprowadziły do szybkiej naturalnej mumifikacji zwłok. Jest to jedna z najstarszych mumii znalezionych na terenie Meksyku.

Mumia "Pepity" (fot. Mauricio Marat, INAH)