środa, 28 lutego 2018

Na terenie La Campana (stan Colima, Meksyk) odkryto 108 petroglifów

Oryginalny artykuł: Localizan 108 petroglifos en la zona arqueologica de La Campana en Colima

Na terenie stanowiska archeologicznego La Campana, leżącego na północny zachód od miasta Colima (Meksyk), specjaliści z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) natrafili na 108 różnych petroglifów. Niektóre przedstawiają istoty zoomorficzne (na przykład małpy, ptaki, węże, motyle), inne – kwiaty, serca, linie, ludzkie twarze, a nawet glify określające liczby. Petroglify zachowały się zarówno na wielkich głazach ważących kilka ton, jak i na drobnych kamieniach, które można wziąć do ręki.

Petroglify odkryte w La Campana (fot. Ana María Jarquín Pacheco, INAH)

niedziela, 25 lutego 2018

Więcej fotografii z systemu jaskiń Sac Actun

Kierujący Projektem GAM Guillermo de Anda przedstawił więcej fotografii z systemu jaskiń Sac Actun (czytaj też: "Sac Actun - największy na świecie system podwodnych jaskiń"). Jednocześnie, podczas konferencji prasowej w Narodowym Muzeum Antropologii w Mieście Meksyk poinformowano, że zostaną podjęte starania o wpisanie systemu podwodnych jaskiń Sac Actun na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako obiektu mieszanego (przyrodniczo-kulturowego).

Jeden z podwodnych korytarzy systemu jaskiń Sac Actun (fot. Projekt GAM, INAH)
Szczątki niedźwiedzia z plejstocenu znalezione w Sac Actun (fot. Projekt GAM, INAH)
Fragment ludzkiej szczęki zachowany w Sac Actun (fot. Projekt GAM, INAH)
Szkielet ludzki znaleziony w jaskini Sac Actun (fot. Projekt GAM, INAH)

czwartek, 22 lutego 2018

Angamuco mogło być największym miastem w Zachodnim Meksyku

Oryginalny artykuł: Laser scanning reveals "lost" ancient Mexican city had as many buildings as Manhattan

Technologia LiDAR została wykorzystana do zbadania prekolumbijskiego miasta Angamuco w stanie Michoacán, w Zachodnim Meksyku. Rezultaty prac zaskoczyły archeologów i jak podaje Chris Fisher z Colorado State University, zdumiewająca jest sama myśl, że przez cały czas tak wielkie miasto istniało w sercu Meksyku i nikt o tym nie wiedział. Ziemie te należały do Tarasków, zwanych Purépecha i uważanych za jedną z większych cywilizacji Mezoameryki. Ich stolicą było Tzintzuntzan, położone w pobliżu jeziora Pátzcuaro, które to tereny nadal zamieszkiwane są przez potomków Tarasków.

Pozostałości dawnych budowli w Angamuco na obrazie uzyskanym
dzięki technologii LiDAR (fot. Chris Fisher)

poniedziałek, 19 lutego 2018

Deformacja czaszek ludu Collagua

Oryginalny artykuł: Elongated heads were a mark of elite status in an ancient Peruvian society

Zamierzone deformacje czaszek były praktykowane w różnych częściach świata juz kilka tysięcy lat temu i zdaniem badaczy były związane z przynależnością do danej grupy etnicznej lub ze statusem społecznym. Deformację czaszki osiągano zazwyczaj w wyniku owijania główki dziecka tkaniną i umieszczenia jej pomiędzy dwiema deseczkami. Do tej pory nasza wiedza o podobnych praktykach w prekolumbijskim Peru opierała się przede wszystkim na hiszpańskich relacjach z XVI wieku. Dokumenty te wspominają, że długie i wąskie głowy ludu Collagua określały ich jako grupę etniczną. Collagua zamieszkiwali Dolinę Colca, w południowo-wschodnim Peru i zajmowali się hodowlą alpak. Nowe badania, które przeprowadził bioarcheolog Matthew Velasco z Cornell University (USA) pokazują jednak, że rodzaj deformacji czaszek zmieniał się na przestrzeni czasu, a sztucznie wydłużony kształt głowy, przypominający wyglądem łzę świadczy o prestiżu. Uczony przeanalizował 211 czaszek znalezionych na terenie dwóch cmentarzy ludu Collagua. Budowla z pochówkami, wzniesiona u podnóża klifu była przypuszczalnie zarezerwowana dla osób o wysokim statusie społecznym, podczas gdy zwykłą ludność grzebano w kilku jaskiniach i pod pobliskimi nawisami skalnymi.

W południowo-wschodnim Peru, u ludu Collagua, budowle wznoszone u podnóża klifu
były zarezerwowane na pochówki osób z elity (fot. David Rodriguez Sotomayor)

czwartek, 15 lutego 2018

Rekonstrukcja broni Misteków

Oryginalny artykuł: Armas mixtecas acercan al publico al arte de la guerra entre los nuu savi

Archeolog Daniel Santos Hipólito i etnohistoryk José Antonio Casanova Meneses odtworzyli prekolumbijską broń Misteków i zaprezentowali ją na specjalnej wystawie, zorganizowanej z inicjatywy Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) w Muzeum Nowego Ognia (Museo del Fuego Nuevo) na Wzgórzu Gwiazdy (Cerro de la Estrella) w Mieście Meksyk. Podczas pracy korzystano z najróżniejszych źródeł, w tym kodeksów misteckich, dokumentów z XVI wieku, kontekstów archeologicznych i badań etnograficznych.

Zrekonstruowana broń Misteków na wystawie w Meksyku (fot. Jaziel Díaz, INAH)
Detal z Kodeksu Selden przedstawiający wojowników

niedziela, 11 lutego 2018

Mapy szlaków handlowych w Mezoameryce

Oryginalny artykuł: Las rutas de intercambio comercial contribuyeron al mestizaje de Mesoamerica

Amalia Attolini Lecón z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) sporządza mapy dawnych szlaków handlowych, które łączyły Tenochtitlan z ośrodkami położonymi w rejonie Zatoki Meksykańskiej, ziemiami Majów i innymi regionami kulturowymi Mezoameryki. Korzysta przy tym ze źródeł historycznych, kodeksów, rejestrów danin, map, raportów z wykopalisk archeologicznych, badań lingwistycznych i etnograficznych. Na mapach nanosi również informacje o daninach składanych władcom Mexików. W czasach prekolumbijskich szlaki handlowe służyły nie tylko do transportu surowców i gotowych produktów, były również drogami, którymi wędrowali ludzie, a wraz z nimi ich obyczaje i poglądy, łącząc ze sobą społeczności z późnego okresu postklasycznego (lata 1200-1521). Dzięki rozległej sieci dróg Mexikowie zdołali rozszerzyć zakres swego panowania, docierając do odległych ziem, podporządkowując sobie tamtejszą ludność i przywłaszczając sobie ich surowce poprzez zmuszanie do składania danin.

Mapa ziem wokół Zatoki Meksykańskiej, ukazująca daniny płacone przez tamtejsze ośrodki
(autor: Amalia Attolini Lecón, INAH0

środa, 7 lutego 2018

Na terenie Tlalpan odkryto wyjątkowy pochówek z okresu preklasycznego

Oryginalny artykuł: Descubren en Tlalpan un entierro multiple de los primeros aldeanos de la Cuenca de Mexico

Archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) prowadzą przez cały czas drobne wykopaliska na terenie Miasta Meksyk. Chociaż ze względu na istniejące ulice i otaczające je domy, prace te ograniczają się do stosunkowo niewielkiego obszaru, to i tak dostarczają wielu cennych informacji. Ostatnio na terenie Tlalpan, w pobliżu Uniwersytetu Papieskiego (Universidad Pontificia de México – UPM), przy ulicy Guadalupe Victoria, Jimena Rivera Escamilla i Martha García Orihuela natrafiły na wyjątkowy pochówek z okresu preklasycznego, sprzed około 2500 lat. W fosie o średnicy dwóch metrów złożono szczątki dziesięciu osób.

Pochówek odkryty na terenie Tlalpan (fot. Mauricio Marat, INAH)

sobota, 3 lutego 2018

Technologia LiDAR pozwala odkrywać kolejne budowle i miasta Majów

Oryginalny artykuł: Descubierta una "megalopolis" maya bajo la jungla guatemalteca

Dzięki zastosowaniu technologii LiDAR, w ramach projektu Fundacji Pacunam zdołano odkryć kolejne miasta Majów ukryte w gwatemalskiej dżungli. Celem projektu jest zarówno wspieranie badań naukowych, jak i zachowanie dziedzictwa kulturowego Gwatemali. Jak podaje Thomas Garrison (z Ithaca College i badacz National Geographic, specjalizujący się w wykorzystywaniu technologii cyfrowych w archeologii), na obrazach uzyskanych dzięki technologii LiDAR można dostrzec pozostałości ponad 60 000 najróżniejszych budowli, w tym platformy dawnych domów, pałace, piramidy, mury obronne, kanały nawadniające i tarasy uprawne. Na szczególną uwagę zasługują też drogi łączące poszczególne miasta lub prowadzące do kamieniołomów. Szerokie i wyniesione ponad poziom terenu drogi ułatwiały przemieszczanie się podczas pory deszczowej, służąc nie tylko jako szlaki handlowe, ale i zapewniając utrzymywanie wzajemnym relacji pomiędzy regionami.

Obraz uzyskany dzięki technologii LiDAR (Wild Blue Media / National Geographic)

czwartek, 1 lutego 2018

Zmumifikowana papuga z jaskini w San Francisco de Borja może pochodzić sprzed 2000 lat

Oryginalny artykuł: Datan en 2000 anos de antigueedad, cabeza momificada de guacamaya hallada en cueva Avendanos, Chihuahua

W 2016 roku, w jaskini w gminie San Francisco de Borja (stan Chihuahua, Meksyk) odkryto przypuszczalny kontekst grzebalny z licznymi przedmiotami, wśród których znajdowała się zmumifikowana w sposób naturalny papuga ara. W ramach meksykańskiego projektu badawczego, podjętego przez Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH), przeprowadzono w laboratorium Pennsylvania State University (USA) datowanie radiowęglowe, które wykazało, że szczątki papugi mogą pochodzić sprzed około 2000 lat, co oznacza, że można je uznać na najstarsze spośród wszystkich znalezionych do tej pory w kontekstach archeologicznych nie tylko w północnym Meksyku, ale i na południowo-zachodnich ziemiach Stanów Zjednoczonych. Z projektem, którym kieruje Emiliano Gallaga Murrieta z INAH, współpracują obecnie amerykańscy archeolodzy, Patricia A. Gilman (z University of Oklahoma) i Steve Plog (z University of Virginia). Celem badań jest określenie, ile papug znalezionych w kontekstach kulturowych na południowo-zachodnich ziemiach Stanów Zjednoczonych pochodzi z Paquimé, a ile zostało sprowadzonych z Mezoameryki. Specjaliści amerykańscy, poza datowaniem radiowęglowym przeprowadzają też analizy strontu i DNA w próbkach pobranych ze szczątków ptaków znalezionych na terenie stanowisk archeologicznych w USA, do których dołączyli obecnie papugę z jaskini w San Francisco de Borja.

Zmumifikowana papuga ara z jaskini w San Francisco de Borja (fot. Victor Ortega, EAHNM, INAH)