Zemsta Cortesa na mieszkańcach Zultepec-Tecoaque

Oryginalny artykuł: Revelan como fue la destruccion de Zultepec-Tecoaque hace 500 anos, por revancha de Hernan Cortes

W miesiącu Izcalli ludność Acolhua z Zultépec, sprzymierzeńca Trójprzymierza, po raz ostatni odprawiła rytuały ku czci boga Xiuhtecuhtli. W tym okresie, przypadającym na przełom stycznia i lutego 1521 roku, mieszkańcy tego ośrodka wiedzieli, że czekał ich odwet ze strony Hernana Cortesa za wcześniejsze pojmanie i złożenie w ofierze wędrującej z Veracruz do Tenochtitlan grupy setek osób, obejmującej nie tylko Hiszpanów, ale i przedstawicieli różnych grup etnicznych (posty: „Zultepec-Tecoaque dostarcza nowych informacji na temat pierwszych lat hiszpańskiego podboju” i „W Zultépec-Tecoaque specjalnie dobierano osoby składane w ofierze podczas rytuałów”). Interdyscyplinarna grupa badaczy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), która prowadzi prace na terenie stanowiska archeologicznego Zultépec-Tecoaque znalazła świadectwa drugiej strony tej historii, która miała miejsce dokładnie pięć wieków temu, kiedy Gonzalo de Sandoval zniszczył to miasto na rozkaz Cortesa. 

Stanowisko archeologiczne Zultepec-Tecoaque (fot. Meliton Tapia, INAH)

Relief z wizerunkiem orła przedniego

Oryginalny artykuł: Indaga INAH bajorrelieve de un aguila real descubierto recientemente por el Proyecto Templo Mayor

Podczas prowadzonych w ubiegłym roku wykopalisk na skrzyżowaniu ulic Republiki Gwatemali i Argentyny w Centrum Historycznym miasta Meksyk archeolodzy natrafili na relief z wizerunkiem orła przedniego. Dopiero teraz przekazano więcej informacji na temat znaleziska. Relief wykonany jest z tezontle (skały pochodzenia wulkanicznego o czerwonawej barwie), ma 1,06 m długości i 70 cm szerokości. Zdaniem specjalistów, na uwagę zasługują nie tylko jego rozmiary i wykonanie, ale i lokalizacja. Znajdował się on u stóp Templo Mayor, najważniejszej świątyni w Tenochtitlan i na centralnej osi, która przecina sanktuarium boga Huitzilopochtli i rzeźbę z wizerunkiem bogini Coyolxauhqui. W pobliżu wznosiła się okrągła budowla zwana Cuauhxicalco, gdzie – zgodnie z dokumentami z XVI w. - dokonywano rytualnych kremacji zwłok władców Mexików.

Nowo odkryty relief z wizerunkiem orła przedniego (fot. Mirsa Islas)

Zawartość miniaturowych naczyń ceramicznych Majów

Oryginalny artykuł: WSU scientists identify contents of ancient Maya drug containers 

Grupa amerykańskich i meksykańskich uczonych, którą kierował Mario Zimmermann z Washington State University przeprowadziła szczegółowe analizy zawartości czternastu miniaturowych naczyń ceramicznych Majów. Do tej pory było wiadomo jedynie, że służyły one do przechowywania tytoniu. Dzięki nowym pracom zdołano zidentyfikować dwa rodzaje tytoniu, Nicotiana tabacum i Nicotiana rustica, a przede wszystkim po raz pierwszy natrafiono na pozostałości aksamitki błyszczącej (Tagetes lucida). Zdaniem badaczy, prawdopodobnie roślinę mieszano z tytoniem, aby palenie sprawiało większą przyjemność.

Miniaturowe naczynia ceramiczne Majów wykorzystane w badaniach
(fot.: Washington State University)

Nowe badania żyznej gleby Amazonii

Oryginalny artykuł: Mystery of Amazon region's rare fertile soils is unlocked

Grupa naukowców, którą kierował Lucas Silva z University of Oregon przeanalizowała żyzną amazońską glebę, znaną jako terra preta („czarna ziemia”) i zasugerowała, że mogła ona powstać w wyniku naturalnych procesów, a nie interwencji człowieka, jak wcześniej sądzono. Próbki gleby pobrano w północno-zachodniej Brazylii, w miejscu, gdzie zlewają się rzeki Solimoes i Negro. 

Widok z lotu ptaka na Amazonkę (źródło fot.: University of Oregon)

Analiza szczątków kostnych odkrytych w Atlixco (stan Puebla, Meksyk)

Oryginalny artykuł: Continua INAH con el analisis de 80 entierros humanos prehispanicos descubiertos en Atlixco, Puebla

Archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) oraz antropolodzy z Narodowej Szkoły Antropologii i Historii (ENAH) badają szczątki kostne 80 osób, znalezione dwa lata temu na terenie stanowiska archeologicznego Atlixco (stan Puebla, Meksyk). Znajdowały się one na obszarze o powierzchni około 35 metrów kwadratowych, a w dobrym stanie zachowała się jedynie połowa z nich.

Czaszki znalezione na terenie Atlixco (fot. Meliton Tapia, INAH)

W stanie Veracruz odkryto rzeźbę przedstawiającą kobietę z elity

Oryginalny artykuł: La primera escultura femenina prehispanica en su tipo es hallada en la Huasteca veracruzana

1 stycznia 2021 roku mieszkańcy wioski Hidalgo Amajac (gmina Alamo Temapache, stan Veracruz, Meksyk) odkryli zachowaną w pełni i przedstawiającą kobietę rzeźbę o wysokości niemal dwóch metrów. Niezwłocznie powiadomili o swym znalezisku Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH). Po przeprowadzonej 4 stycznia inspekcji, María Eugenia Maldonado Vite (z Centrum INAH – Veracruz) potwierdziła, że zabytek pochodzi z czasów prekolumbijskich i jest pierwszym tego typu zlokalizowanym do chwili obecnej w dolinie rzeki Tuxpan. Biorąc pod uwagę miejsce odkrycia, pomiędzy stanowiskami archeologicznymi Tochpan (Tuxpan) i Castillo de Teayo, rzeźba związana jest z kulturą Huasteków, choć ma też pewne cechy typowe dla Centralnego Meksyku z czasów, gdy widoczne były na tych ziemiach wpływy Trójprzymierza, co wskazywałoby na pochodzenie rzeźby z lat 1450-1521.

Rzeźba znaleziona przez mieszkańców wioski Hidalgo Amajac (fot. María Eugenia Maldonado Vite)

Obecność indyka na ziemiach Meksyku

Oryginalny artykuł: Indagan sobre procedencia geografica del guajolote en Mexico

Meksykański badacz, Eduardo Corona Martínez z Centrum INAH – Morelos postanowił prześledzić obecność indyka na ziemiach Meksyku, gdzie znane były dwa gatunki pochodzące z Ameryki Północnej: indyk pawi (Meleagris ocellata) i indyk zwyczajny (Meleagris gallopavo), z których to ten drugi jest spotykany dziś na całym świecie. Od XX w. uważano, że w Meksyku występowały trzy podgatunki indyka zwyczajnego: meksykański (północna część kraju), pośredni (północno-wschodnia część kraju) i gallopavo (centralna i południowa część kraju). Jednak, biorąc pod uwagę dane zebrane w terenie w XX wieku i łącząc je z informacjami pozostawionymi przez hiszpańskich kronikarzy zasugerowano, że ten ostatni podgatunek indyka występował na ziemiach stanów Michoacán, Guerrero, Meksyk, Puebla i Veracruz.

Rycina z Kodeksu Florenckiego przedstawiająca indyki

Analiza szczątków psów odkrytych w rejonie wyspy Vancouver (Kanada)

Oryginalny artykuł: Ancient diet of the wool dog

Przy zachodnim wybrzeżu wyspy Vancouver (Kanada), ziemie zamieszkiwane przez Tseshaht First Nation obejmują grupę Wysp Broken z tysiącami lat historii. Od kilku lat członkowie tamtejszej społeczności dzielą się swą wiedzą i kulturą z uczonymi z University of Victoria i Hakai Institute (Kolumbia Brytyjska, Kanada) oraz ze studentami. Wynikiem tej współpracy była analiza izotopowa szczątków udomowionych psów sprzed 3000 lat, w tym wymarłej rasy białego, długowłosego psa określanego jako „wool dog” i przypominającego wyglądem włochatego szpica. Szczątki psa zostały znalezione na wyspie Keith (Kakmakimilh), na terenie dawnej osady Tseshaht na Wyspach Broken. 

Wyspa Keith, na której prowadzono badania we współpracy z ludnością Tseshaht First Nation (fot. Hakai Institute)