Nad jeziorem Titicaca powstanie podwodne muzeum

Oryginalny artykuł: El asombroso tesoro del Titicaca que sera parte de un gran museo submarino en Bolivia

W ostatnich latach, dzięki informacjom uzyskanym od ludności zamieszkującej okolice jeziora Titicaca w Boliwii, belgijski archeolog Christophe Delaere z Université Libre de Bruxelles natrafił w wodach jeziora na 24 miejsca z pozostałościami z czasów prekolumbijskich. Obecnie na brzegu jeziora, w miejscowości Santiago de Ojjelaya planuje się zbudowanie muzeum poświęconego nie tylko zatopionym budowlom, ale i tym położonym wokół Titicaca. Projekt, szacowany na około 10 milionów dolarów, jest finansowany przez rząd Boliwii przy wsparciu ONZ i agencji belgijskich. Otwarcie muzeum jest przewidziane na 2020 r.

Jedno z naczyń ceramicznych znalezionych w wodach jeziora Titicaca
(fot. Ministerstwo Kultury w Boliwii)

Rezultaty nowych badań ceramiki kultury Paracas

Oryginalny artykuł: Ancient Paracas pots reveal reptile pee pigments and cultural connections

Konserwatorka zabytków Dawn Kriss z Brooklyn Museum, we współpracy z innymi ekspertami przeprowadziła nowe badania barwnej ceramiki kultury Paracas (900-100 p.n.e.), charakteryzującej się różnorodnością motywów abstrakcyjnych, antropomorficznych i zoomorficznych. Okazało się, że naczynia dostarczają ważnych i zaskakujących informacji na temat stosowanych pigmentów, a przede wszystkim związków utrzymywanych z innymi kulturami.

Naczynie ceramiczne kultury Paracas (źródło fot. Kriss et al., Antiquity)

Przeanalizowano czternaście naczyń ceramicznych kultury Paracas, znajdujących się w kolekcjach American Museum of Natural History i Metropolitan Museum of Art. O ile czas i miejsce wykonania naczyń, a nawet kolory różniły się od siebie, o tyle badaczy zaintrygował skład substancji wiążącej pochodzenia roślinnego wykorzystywanej niemal we wszystkich przypadkach, choć nie udało się jeszcze jej zidentyfikować.

Naczynie ceramiczne kultury Paracas (źródło fot. Kriss et al., Antiquity)

Wirtualna rekonstrukcja świątyni Pumapunku

Oryginalny artykuł: Scientists Virtually Reconstruct Magnificent Pre-Incan Temple

Świątynia Pumapunku („Brama Pumy”) została wzniesiona z wielkich bloków kamiennych około 1500 lat temu przez przedstawicieli kultury Tiwanaku, którzy zamieszkiwali ziemie dzisiejszej zachodniej Boliwii. Budowla ta uważana jest za szczytowe osiągnięcie prekolumbijskiej architektury andyjskiej. Zachwycali się nią już Inkowie, uważając za wyjątkowe miejsce, a konstrukcje w Tiwanaku stały się dla nich inspiracją do stworzenia własnego stylu architektonicznego. Pod wielkim wrażeniem świątyni Pumapunku pozostawali także hiszpańscy konkwistadorzy oraz inne osoby, które widziały ją w XVI i XVII w.

Pozostałości kompleksu świątynnego Pumapunku. Fotografię wykonał Max Uhle w 1893 roku

W El Chorro (Peru) odkryto miejsce poświęcone pamięci zmarłych

Oryginalny artykuł: Descubren area de festines en honor a los muertos en complejo arqueologico El Chorro

Pod koniec września badacze z Muzeum Tumbas Reales de Sipán rozpoczęli wykopaliska na terenie kompleksu archeologicznego El Chorro, położonego w Pomalca (region Lambayeque, Peru). Podczas prac, którymi kieruje Edgar Bracamonte odkryto szczególne miejsce, które służyło uroczystościom poświęconym pamięci osób zmarłych w końcowej fazie kultury Moche.

Prace archeologiczne w El Chorro (fot. Museo Tumbas Reales de Sipán)

Nowe odkrycia w Joya de Ceren (Salwador)

Oryginalny artykuł: Hallazgo de osamenta en Joya de Ceren sugiere un patron de enterramiento

Po dwóch miesiącach od rozpoczęcia na terenie parku archeologicznego Joya de Ceren (Salwador) projektu, którego celem jest przygotowanie nowego zadaszenia mającego chronić dawne budowle, dokonano kilku ciekawych odkryć. Jak podaje kierująca pracami Michelle Toledo, natrafiono, między innymi, na ślady ludzkich stóp, które pozostawiły po sobie prawdopodobnie osoby uciekające z wioski podczas wybuchu wulkanu Loma Caldera w 650 roku.

Michelle Toledo pokazuje miejsce z zachowanymi śladami ludzkich stóp (fot. EDH/Menly Cortez)

Jak Inkowie chronili swe budowle przed skutkami trzęsień ziemi

Oryginalny artykuł: Machu Picchu, supremacia inca

Obserwując imponujące budowle w Machu Picchu można zauważyć szczeliny pomiędzy kamiennymi blokami tworzącymi mury bądź połamane krawędzie, co nie wydaje się typowe dla Inków, gdyż ich konstrukcje wyróżniały się perfekcją w dopasowywaniu do siebie poszczególnych, odpowiednio obrobionych kamieni. Peruwiańscy uczeni z Instytutu Geologii, Górnictwa i Metalurgii (Ingemmet) wykazali, że około 1450 roku trzęsienie ziemi o sile co najmniej 6,5 stopni w skali Richtera doprowadziło do zniekształceń konstrukcji w Machu Picchu, co zmotywowało Inków do wprowadzenia zmian i wznoszenia budowli odpornych na wstrząsy. Jest to jeden z pierwszych rezultatów prac prowadzonych w ramach Projektu Cusco-Pata, którym kieruje Carlos Benavente Escobar. Celem badań jest poznanie ruchów ziemi, które miały miejsce w przeszłości i ich wpływu na dawne kultury Inków i Wari. Dzięki temu będzie można również ustalić okresowość wstrząsów sejsmicznych dla regionu Cusco i określić najbardziej zagrożone strefy.

Szczeliny pomiędzy blokami kamiennymi, widoczne na budowlach w Machu Picchu
(fot. Projekt Cusco-Pata)

Dzięki informacjom historycznym wiadomo, że w Cusco wstrząsy o dużej sile były odczuwalne również w 1650 roku i w 1950 roku, ale nie zdołano do tej pory stwierdzić, który z uskoków wywołał ruchy ziemi. Badacze z Ingemmet skupili się na dwóch aktywnych uskokach, znajdujących się w pobliżu Cusco: Tambomachay i Pachatusan, które są w stanie wywołać duże wstrząsy. Benavente Escobar przekazał, że po raz pierwszy połączono badania z dziedziny paleosejsmologii, archeosejsmologii i geotektoniki.

Prace prowadzone na terenie Choquepuquio (fot. Projekt Cusco-Pata)