W Tlalmanalco (stan Meksyk) odkryto pozostałości podstawy piramidalnej

Oryginalny artykuł: Descubren vestigios de basamento piramidal en Tlalmanalco, Estado de Mexico

W gminie Tlalmanalco (stan Meksyk) archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli pozostałości prekolumbijskiej podstawy piramidalnej. Obecnie tereny te otoczone są współczesnymi budowlami rozrastającego się miasta, ale niegdyś znajdował się tam ośrodek Chalków. Niemal wszystkie dawne konstrukcje zostały zniszczone, gdyż wzniesiono w tym miejscu nowe domy. Na szczęście w tym przypadku właściciel posesji, przed rozpoczęciem prac budowlanych, zwrócił się do INAH z prośbą o sprawdzenie zagadkowego pagórka na jego ziemi.

Północno-zachodni narożnik podstawy piramidalnej (fot. Herve Monterrosa)

Wylesienie nie było przyczyną opuszczenia Cahokii

Oryginalny artykuł: Study: Scant evidence that ‘wood overuse’ at Cahokia caused local flooding, subsequent collapse

Do dzisiaj nie są znane przyczyny opuszczenia Cahokii, prekolumbijskiego ośrodka, liczącego niegdyś około 15 tysięcy mieszkańców i położonego w południowo-zachodniej części amerykańskiego stanu Illinois. Proponowano różne wyjaśnienia, zwłaszcza wylesienie. Obecnie Caitlin G. Rankin (z Washington University w Saint Louis), Casey R. Barrier (z Bryn Mawr College, Pennsylvania) i Timothy J. Horsley (z Northern Illinois University) opublikowali rezultaty prowadzonych przez siebie nowych badań, które w żaden sposób nie potwierdzają wcześniejszych teorii.

Prace wykopaliskowe w pobliżu Kopca ziemnego 5 w Cahokii (fot. Matt Gush)

Nierówność majątkowa na ziemiach Majów

Oryginalny artykuł: Maya ruins in Belize offer peek at ancient wealth inequality 

Nierówność majątkowa była i jest obecna we wszystkich społeczeństwach. Amerykańscy badacze: Amy E. Thompson, Gary M. Feinman oraz Keith Prufer sprawdzili, jak wyglądała ona w przypadku dwóch rozwijających się w okresie klasycznym (lata 250-900) miast Majów, Uxbenká i Ix Kuku'il, które położone są w Dolinie Rio Blanco w Belize, na południowo-wschodnich krańcach ziem Majów. W przypadku dawnych kultur, nierówność majątkowa oceniana jest na podstawie rozmiarów domostw. Wykorzystuje się w tym celu tak zwany współczynnik Giniego, liczony w przedziale od 0 do 1. Im jego wartość jest wyższa, tym większa jest nierówność majątkowa. Naukowcy porównali też otrzymane rezultaty z badaniami domostw w pochodzących z tego samego okresu innych miastach Mezoameryki. 

Mapa przedstawiająca położenie ośrodków Uxbenka i Ix Kuku'il (źródło ilustracji: PLOS ONE)

Astronomiczna orientacja budowli cywilizacji Caral

Oryginalny artykuł: Civilización Caral: La astronomía estuvo ligada a la construcción de sus edificaciones principales

Nowe badania związane z cywilizacją Caral zdają się potwierdzać astronomiczną orientację najważniejszych budowli wzniesionych przez jej przedstawicieli. Ośrodki tej kultury, rozwijającej się w latach 3000-1500 p.n.e. położone są w Dolinach Supe i Huaura, w północno-centralnej części Peru. Już w 1997 r., Ruth Shady wysunęła hipotezę o możliwym zorientowaniu astronomicznym dawnych budowli. W 2004 r. architekt Alfio Pinasco podjął pierwsze prace, których celem było zidentyfikowanie geograficznych i astronomicznych orientacji dawnych budowli. Wykonano wówczas fotografie lotnicze i pomiary oraz przygotowano specjalistyczne programy komputerowe, ale brakowało jeszcze prac w terenie. W latach 2006-2007, José Ishitsuka Iba i Adita Quispe, podczas kilku wizyt w Caral zaobserwowali, że rozmieszczenie niektórych budowli mogło wskazywać na ewentualny związek ze wschodami i zachodami słońca. Kolejne prace podjęto w październiku 2016 roku, a obecnie uczeni peruwiańscy (Aldemar Crispín, Ruth Shady Solís i José Ricra) i hiszpańscy (A. César González-García, Felipe Criado-Boado i Juan A. Belmonte) opublikowali najnowsze wyniki wspólnie prowadzonych badań.

Stanowisko archeologiczne Caral (źródło fot.: El Comercio)

Meksyk odzyska urnę Majów

Oryginalny artykuł: Mexico recupera urna maya elaborada entre 900-1600 d.C.

Ministerstwo Kultury i Spraw Zagranicznych, za pośrednictwem Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) oraz Konsulatu Meksyku w Detroit umożliwią powrót do Meksyku urny Majów, która od 1969 r. znajduje się w Albion College (Michigan, USA). 

Urna Majów, która powróci do Meksyku (fot. INAH)

Cuicuilco (miasto Meksyk)

Pozostałości dawnego ośrodka znanego jako Cuicuilco rozciągają się w południowo-zachodniej części dzisiejszego miasta Meksyk. Tereny te zostały zasiedlone około 800 r. p.n.e., choć początkowo była to tylko wioska. Żyzne ziemie, pobliskie jezioro Xochimilco i okoliczne lasy sprzyjały jej rozwojowi i z czasem Cuicuilco zaczęło się rozrastać, pojawiało się coraz więcej budowli mieszkalnych wznoszonych zarówno z kamienia, jak i z materiałów nietrwałych. Około 400 r. p.n.e. Cuicuilco było już ważnym ośrodkiem regionalnym, mogło zajmować obszar 4-5 kilometrów kwadratowych, liczyło 20 tysięcy mieszkańców i sprawowało kontrolę nad południowo-zachodnią częścią Doliny Meksyku. Z czasem rywalizowało nawet z Teotihuacan. Niestety zostało zniszczone przez erupcję wulkanu Xitle w okresie pomiędzy 245 a 315 r. n.e.

Stanowisko archeologiczne Cuicuilco

Zmumifikowane papugi świadczą o transporcie ptaków na pustynię Atakama

Oryginalny artykuł: Mummified parrots point to trade in the ancient Atacama desert

Znalezione na pustyni Atacama w północnym Chile zmumifikowane ptaki dowodzą, że dawne wspólnoty sprowadzały na te ziemie żywe papugi i ary. Ptasie pióra były bardzo cenione w Ameryce prekolumbijskiej. Jak podaje kierujący zespołem uczonych antropolog José M. Capriles (z Pennsylvania State University), chociaż papugi i ary nie występują w rejonie Atakamy, to archeolodzy znaleźli ich pióra na terenie stanowisk archeologicznych: w pochówkach osób o wysokim statusie społecznym oraz zachowane w skórzanych pojemnikach lub innym materiale ochronnym. Zdaniem badaczy, żywe ptaki musiały być transportowane w wyjątkowo trudnych warunkach.

Zmumifikowana ara znaleziona na terenie stanowiska Pica 8 w północnym Chile
(fot. Calogero Santoro i José Capriles)

Rdzenni Amerykanie wyrabiali artefakty z miedzi juz 8500 lat temu

Oryginalny artykuł: Ancient Native Americans were among the world’s first coppersmiths

Około 8500 lat temu łowcy-zbieracze z rejonu Eagle Lake w stanie Wisconsin wykuli z czystej miedzi ostrze o długości 10 cm. Ów wykonany precyzyjnie artefakt, używany do polowania na grubego zwierza, podkreśla technologiczny triumf Nowego Świata i jednocześnie stanowi łamigłówkę. Jak podaje geolog David Pompeani (z Kansas State University), daty pokazują, że rdzenni Amerykanie byli jednymi z pierwszych ludzi na świecie, którzy wykonywali narzędzia z metalu. Największe i najczystsze złoża miedzi na Ziemi znajdują się wokół Wielkich Jezior w Ameryce Północnej. W pewnym momencie rdzenni Amerykanie nauczyli się zbierać rudę i wytwarzać z niej narzędzia, pozostawiając po sobie liczne miedziane artefakty, w tym ostrza, noże i topory oraz drobne haczyki do połowu ryb i szydła. Kiedy naukowcy zaczęli datować znalezione przedmioty, okazało się, że metalowe narzędzia zaczęto produkować około 6000 lat temu, a około 3000 lat temu zaprzestano i powrócono do wyrobu narzędzi z kamienia i kości. W tym późniejszym okresie rdzenni Amerykanie używali miedzi głównie do wyrobu ozdób, zwłaszcza koralików i bransoletek. 

Repliki miedzianych ostrzy i nozy rdzennych Amerykanów (fot. Michelle Bebber)