Rdzenni Amerykanie wyrabiali artefakty z miedzi juz 8500 lat temu

Oryginalny artykuł: Ancient Native Americans were among the world’s first coppersmiths

Około 8500 lat temu łowcy-zbieracze z rejonu Eagle Lake w stanie Wisconsin wykuli z czystej miedzi ostrze o długości 10 cm. Ów wykonany precyzyjnie artefakt, używany do polowania na grubego zwierza, podkreśla technologiczny triumf Nowego Świata i jednocześnie stanowi łamigłówkę. Jak podaje geolog David Pompeani (z Kansas State University), daty pokazują, że rdzenni Amerykanie byli jednymi z pierwszych ludzi na świecie, którzy wykonywali narzędzia z metalu. Największe i najczystsze złoża miedzi na Ziemi znajdują się wokół Wielkich Jezior w Ameryce Północnej. W pewnym momencie rdzenni Amerykanie nauczyli się zbierać rudę i wytwarzać z niej narzędzia, pozostawiając po sobie liczne miedziane artefakty, w tym ostrza, noże i topory oraz drobne haczyki do połowu ryb i szydła. Kiedy naukowcy zaczęli datować znalezione przedmioty, okazało się, że metalowe narzędzia zaczęto produkować około 6000 lat temu, a około 3000 lat temu zaprzestano i powrócono do wyrobu narzędzi z kamienia i kości. W tym późniejszym okresie rdzenni Amerykanie używali miedzi głównie do wyrobu ozdób, zwłaszcza koralików i bransoletek. 

Repliki miedzianych ostrzy i nozy rdzennych Amerykanów (fot. Michelle Bebber)

Około 10 lat temu David Pompeani rozpoczął badania osadów z jezior sąsiadujących z prehistorycznymi kopalniami na półwyspie Keweenaw i Isle Royale w stanie Michigan. Analizy wykazały, że wydobywanie miedzi rozpoczęto na niektórych obszarach już około 9500 lat temu, a zatem około 3500 lat wcześniej, niż sądzono. Zakończyło się natomiast około 5400 lat temu. Obecnie zespół, którym kieruje Pompeani przedstawia kolejne dowody uzyskane dzięki wykorzystaniu nowoczesnych metod badawczych. Ponownie przeprowadzono datowanie radiowęglowe, w tym drewna lub powrozu wciąż przyczepionego do grotów włóczni. Inne próbki pochodziły z węgla drzewnego, drewna lub kości znalezionych w kopalniach i pochówkach ludzi. Najstarszym rzetelnie datowanym artefaktem okazało się znalezione w stanie Wisconsin ostrze sprzed 8500 lat.

Repliki miedzianych ostrzy wykorzystanych podczas badań Michelle Bebber (fot. Michelle Bebber)

Dlaczego jednak zaprzestano wyrobu miedzianych narzędzi? Michelle Rae Bebber (z Kent State University) wykorzystała w swych badaniach repliki ostrzy, noży i szydeł, sugerując, że niekoniecznie narzędzia z miedzi były lepsze od innych, zwłaszcza po uwzględnieniu czasu i wysiłku wymaganego do ich wyprodukowania. Dzięki testom laboratoryjnym odkryła, że narzędzia z kamienia i kości są w większości tak samo skuteczne jak miedź. Może to wynikać z faktu, że miedź z rejonu Wielkich Jezior jest niezwykle czysta, a co za tym idzie miękka w przeciwieństwie do twardszych, naturalnych stopów miedzi występujących w innych częściach świata. Tylko szydła miedziane okazały się lepsze od kościanych. David Pompeani wykrył jeszcze inny potencjalny czynnik, który mógł doprowadzić do zaprzestania wyrobu miedzianych narzędzi około 5000 lat temu. Analizy osadów, dane ze słojów drzew i inne dowody sugerują, że w tym czasie region nawiedził długotrwały okres suszy. Mogło to spowodować społeczne i ekologiczne zakłócenia, a ludzie nie byli w stanie poświęcać sporo czasu na produkcję miedzianych narzędzi. Z biegiem czasu miedź mogła stać się czymś luksusowym, używanym do podkreślania statusu społecznego.