Wyjątkowy pochówek w ceremonialnym czółnie ludu Mapuche

Oryginalny artykuł: 1,000 years ago, a woman was buried in a canoe on her way to the 'destination of souls' 

Około tysiąca lat temu, na terenie dzisiejszej Patagonii (Argentyna) złożono ciało zmarłej młodej kobiety w ceremonialnym czółnie, aby ukazać jej ostatnią podróż do krainy zmarłych. Odkrycie to potwierdza etnograficzne i historyczne relacje, w których wspomina się, że tego typu pochówki były znane w Ameryce Południowej już w czasach prekolumbijskich i obala pogląd o ich praktykowaniu dopiero po hiszpańskiej kolonizacji. Jak podkreśla archeolog  Alberto Pérez (z Universidad Catόlica de Temuco, Chile), pochówki w czółnach są dobrze udokumentowane i nadal praktykowane na niektórych obszarach Ameryki Południowej, jednak z powodu szybkiego butwienia drewna brakowało bezpośrednich świadectw archeologicznych. Nowe znalezisko jest zatem pierwszym znanym dowodem z czasów prekolumbijskich. Pochówek został odkryty na terenie stanowiska archeologicznego Newen Antug, położonego w pobliżu jeziora Lacár w zachodniej Argentynie.

Mapka przedstawiająca położenie stanowiska archeologicznego Newen Antug
(źródło ilustracji: PLOS ONE)

W parku Bosque de Chapultepec (miasto Meksyk) natrafiono na naczynia i figurki sprzed 3000 lat

Oryginalny artykuł: Descubrimiento inscribe al Bosque de Chapultepec entre los sitios más antiguos de la Cuenca de México 

Na terenie parku Bosque de Chapultepec, w sercu miasta Meksyk, w ramach projektu „Chapultepec, Naturaleza y Cultura”, którego koordynatorką prac archeologicznych jest María de Lourdes López Camacho, odkryto na głębokości zaledwie jednego metra pod powierzchnią warstwę materiałów zawierającą, między innymi, fragmenty naczyń ceramicznych i figurek antropomorficznych pochodzących sprzed 3000 lat. Tym samym Bosque de Chapultepec może zostać dopisany do listy najstarszych stanowisk w Dolinie Meksyku. 

Naczynia ceramiczne odkryte w Bosque de Chapultepec (fot. Mauricio Marat, INAH)

Nowe odkrycia w Vichama (Peru)

Oryginalny artykuł: Descubren complejos y objetos funerarios en Vichama

Na terenie kompleksu archeologicznego Vichama, w pobliżu miasta Végueta (Peru), wznowiono prace wykopaliskowe, których efektem było odkrycie kompleksów grobowych oraz budowli mieszkalnej. Alexander Zúñiga, archeolog biorący udział w projekcie kierowanym przez dr Ruth Shady, wyjaśnił, że w przypadku pochówków nie było żadnego wzorca dotyczącego ułożenia ciał dawnych mieszkańców Vichama. Przy zawiniątkach grobowych znaleziono złożone dary, z których najbardziej zadziwiającymi okazały się dwie ropuchy. 

Prace przy nowo odkrytej budowli mieszkalnej (fot. Melina Mejia, Andina)

Eksperci INAH natrafili na pozostałości chinampas w Chalco (stan Meksyk)

Oryginalny artykuł: Expertos del INAH descubren evidencias de chinampas arqueológicas en Chalco, Estado de México

We wschodniej części stanu Meksyk, na granicy gmin Chalco de Díaz Covarrubias i Valle de Chalco Solidaridad, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) zlokalizowali pozostałości dawnego kanału i dwóch nasypów jeziornych, które prawdopodobnie są związane z pływającymi ogrodami zwanymi chinampas. Odkrycie zarejestrowano pomiędzy majem a lipcem w ramach inspekcji terenu przed budową linii trolejbusu Chalco – Santa Martha. Podczas wykopalisk natrafiono na cztery konteksty archeologiczne na różnych głębokościach, z których dwa położone najniżej pochodzą z czasów prekolumbijskich, jeden z lat 650-900, a drugi z jeszcze wcześniejszego okresu i to właśnie ten ostatni dotyczyłby wspomnianych chinampas.

Pozostałości dawnego kanału i nasypów (fot. Joshue Baal Soto Vargas, INAH)

Jak susza i towarzyszące jej konflikty doprowadziły do upadku Mayapan

Oryginalny artykuł: Climate, conflict, collapse: How drought destabilized the last major precolonial Mayan city

Mayapan było największym miastem Majów w latach 1200-1450, odgrywając ważną rolę jako centrum polityczne, gospodarcze i religijne oraz sprawując kontrolę nad znaczną częścią północno-zachodniego Jukatanu. Kiedy Hiszpanie dotarli na Jukatan na początku XVI wieku, tamtejsza ludność nadal pamiętała o tym mieście i z dumą podkreślała pochodzenie od jego mieszkańców. Uczeni od dawna przypuszczali, że upadek Mayapan był gwałtowny, na co wskazywały też wczesne dokumenty z czasów kolonialnych. Wspominano w nich o buncie kierowanym przez elitę z rodziny Xiu, który doprowadził do masakry rządzącej miastem rodziny Cocom. Kiedy w latach 50. XX wieku archeolodzy z Carnegie Institute w Waszyngtonie zaczęli prowadzić wykopaliska w Mayapan nie byli zaskoczeni, gdy znaleźli ciała ludzi pochowane bez odpowiedniego i typowego szacunku dla zmarłych. Od 1996 r. prace w tym mieście prowadził Carlos Peraza Lope (z INAH, Meksyk), a od 1999 r. - Marilyn Masson (z State University of New York at Albany, USA).

Stanowisko archeologiczne Mayapan (fot. Bradley Russell, University of Albany)

Odzyskano dwie płaskorzeźby Olmeków

Oryginalny artykuł: Centro INAH Tabasco recupera dos relieves olmecas de “contorsionistas”, procedentes de Tenosique

W latach 900-400 p.n.e. Olmekowie nie tylko wykonywali trójwymiarowe rzeźby, ale również okrągłe kamienne reliefy z wizerunkami tak zwanych „akrobatów” (przykład trójwymiarowej rzeźby w stylu olmeckim z wizerunkiem akrobaty można zobaczyć w fotogalerii: "Rzeźby Olmeków" , zdjęcie numer 43). Dwa tego typu zabytki zostały odzyskane za pośrednictwem Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) i prawdopodobnie pochodzą z rejonu Tenosique (stan Tabasco, Meksyk). Jak podaje dyrektor Centrum INAH Tabasco, Carlos Arturo Giordano Sánchez Verín, zlokalizowanie tych płaskorzeźb było możliwe, gdyż o ich istnieniu został powiadomiony w czerwcu 2019 r. Tomás Pérez Suárez (badacz z Centro de Estudios Mayas, Universidad Nacional Autónoma de México). Okazało się, że są one podobne do innej olmeckiej płaskorzeźby zarejestrowanej na początku 2000 r. w dzielnicy Belén w Tenosique.

Pierwszy z odzyskanych reliefów (fot. Centrum INAH Tabasco)

W regionie Cajamarca (Peru) odkryto wioskę sprzed 5000 lat

Oryginalny artykuł: Descubren en Cajamarca una aldea de piedra de más de 5000 años

W wiosce Altamisa, położonej w dystrykcie José de Lourdes (prowincja San Ignacio, region Cajamarca, Peru) zespół archeologów z Universidad Nacional de Trujillo odkrył pod warstwą gęstej roślinności wzniesione z kamienia budowle pochodzące sprzed ponad 5000 lat. Podczas wykopalisk zarejestrowano konstrukcje na powierzchni 100 metrów kwadratowych. Poza tym przeprowadzono prace rozpoznawcze, kartograficzne i poszukiwawcze na obszarze 52 hektarów. Po ich zakończeniu zaproszono okolicznych mieszkańców, aby poznali to miejsce i pomogli je chronić przed ewentualnymi przyszłymi grabieżami. 

Pozostałości kamiennych budowli (fot. Feren Castillo)

Na pustyni Utah odkryto ślady ludzkich stóp sprzed 12 000 lat

Oryginalny artykuł: Ice Age human footprints discovered in Utah desert

Na równinach solnych na terenie poligonu szkoleniowego Sił Powietrznych USA w stanie Utah przypadkowo natrafiono na odciski ludzkich stóp sprzed tysięcy lat. Amerykańscy uczeni, Thomas Urban (z College of Arts and Sciences oraz z Cornell Tree Ring Laboratory) i Daron Duke (z Far Western Anthropological Research Group), jadąc do odnalezionych tam wcześniej palenisk (post: „Najwcześniejsze świadectwa używania tytoniu w Ameryce”) niespodziewanie zauważyli coś, co przypominało tak zwane „ślady duchów”, które pojawiają się nagle i na krótko przy odpowiednich warunkach wilgotności, po czym ponownie znikają. Badacze zatrzymali się, aby przyjrzeć się im bliżej i Thomas Urban, który jest dobrze obeznany z tego typu śladami od razu zidentyfikował je jako odciski bosych stóp ludzkich podobne do tych, które wcześniej odkryto na terenie Parku Narodowego White Sands w stanie Nowy Meksyk (post: „Najwcześniejsze ślady obecności człowieka w Ameryce”). 

Miejsce odkrycia śladów ludzkich stóp zaznaczono różową chorągiewką
(fot. R. Nial Bradshaw)