Archeolodzy ustalili funkcję Domu Tarcz w Chichén Itzá

Oryginalny artykuł: Casa de los Escudos fue recinto de la guardia del Palacio de los Falos, en el Grupo de la Serie Inicial de Chichén Itzá

W Chichén Itzá, w kompleksie znanym jako Grupa Serii Początkowej nadal prowadzone są prace archeologiczne w ramach programu Promeza. Część z nich związana jest z budowlą zwaną Casa de los Escudos (Dom Tarcz), która prawdopodobnie pełniła funkcję strażniczą. Dom Tarcz ma 14 m szerokości (elewacja wschodnia i zachodnia) i 18 m długości (elewacja południowa). Jest możliwe, że była to ostatnia konstrukcja dodana do kompleksu znanego jako Palacio de los Falos około 950-1150 r., zamykająca go w jego północno-wschodnim narożniku, natomiast od strony południowej łącząca się wewnętrznym korytarzem z Casa de los Caracoles. Za wykopaliska odpowiedzialni są archeolodzy Max Edwin Ayala i José Arturo Cortés. Początkowo sądzono, że Casa de los Escudos jest podobnie jak Casa de la Luna budowlą typu galeria-patio. Jednak dzięki dokładnej eksploracji udało się lepiej zrozumieć jej kompozycję architektoniczną.

Casa de los Escudos (fot. INAH)

Ostatecznym kluczem do poznania funkcji budowli było odzyskanie bloków kamiennych z płaskorzeźbami przedstawiającymi tarcze wojenne, które razem tworzyły fryzy. Chociaż niekompletna, zachodnia fasada ma pięć takich wizerunków, natomiast na południowej odnotowano siedem. Max Edwin Ayala wspomina, że fasady kolumnowego patio o powierzchni 37 metrów kwadratowych również ozdobiono wyrzeźbionymi w kamieniu tarczami. 

Płaskorzeźby z wizerunkami tarcz zdobiące Casa de los Escudos (fot. INAH)

José Arturo Cortés zaznacza, że to odkrycie podkreśla znaczenie budowli jako miejsca, w którym główna straż zbierała się w celu dyskutowania spraw związanych z bezpieczeństwem, wojnami i podbojami, na co wskazywałyby przedstawienia tarcz. Tarcze są okrągłe, a pod nimi zwisają długie pióra i wydają się być przebite trzema strzałami. Jest też miotacz strzał oraz, w zależności od tarczy, rodzaj maczugi lub broni. Po bokach widać torbę, w której można było przenosić groty strzał lub jakieś przedmioty rytualne.

Rysunek przedstawiający tarcze (ilustracja: INAH)

Wyróżnia się symbol widoczny w centrum tarczy: w górnej części wyłania się kulisty element, z którego po bokach i u dołu wydobywają się podwójne woluty. Jak podaje Santiago Sobrino Fernández, opierając się na porównaniu ze słowami Majów, element ten może odzwierciedlać difrasismo k'ahk'-'ohl (dosłownie ogień-serce), odnoszące się do emocjonalnego ciepła, które posiada rozgniewana osoba. Podobne przedstawienia zachowały się na innych budowlach w Chichén Itzá, takich jak Plataforma de las Aguilas i Templo de los Guerreros, w których symbol ten nawiązuje do bijącego serca i sugeruje cechy wojownika: odwagę, gniew i determinację.

Jedna z tarcz z zachowanymi pozostałościami barwników (fot. INAH)

Konserwatorka Alejandra Mei Chong Bastidas wskazuje, że na tarczy zwróconej w kierunku południowo-wschodnim zachowały się ślady barwnika, które umożliwiły identyfikację palety kolorów, jaką musiał posiadać kompleks. Pozostałości pigmentów przetrwały też na malowidłach ściennych i płytach przykrywających sklepienie w Sali Zachodniej. Warstwy malarskie zawierały kolory: czerwony, żółty, czarny, zielony i niebieski.