W Chichén Itzá odkryto znacznik boiska do gry w piłkę

Oryginalny artykuł: Con su texto jeroglífico maya completo, descubren en Chichén Itzá un marcador de Juego de Pelota

Na terenie Chichén Itzá, miasta Majów na Jukatanie, archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odkryli okrągły kamienny znacznik boiska do gry w piłkę. Przedstawia on dwie postacie w strojach graczy otoczone inskrypcją glificzną, która zachowała się w stanie kompletnym. Znacznik ma średnicę 32,5 cm, grubość 9,5 cm i waży 40 kg. Natrafiono na niego podczas prac prowadzonych w ramach programu Promeza, związanego z budową trasy pociągu przez ziemie Majów.

Znacznik boiska do gry w piłkę odkryty w Chichen Itza (fot. INAH)

Zabytek ten, który został nazwany „Dyskiem Graczy w Piłkę” odkryła Lizbeth Beatriz Mendicuti Pérez w kompleksie architektonicznym Casa Colorada (znanym też jako Chichanchob), położonym pomiędzy Grupą Osario a Obserwatorium (zwanym El Caracol), jako część Budowli 3C27, stanowiącej wejście na ten teren i ozdobionej łukiem. Znacznik znajdował się w pozycji odwróconej, na głębokości 58 cm. Jak podkreśla archeolog Francisco Pérez Ruiz, w Chichén Itzá bardzo rzadko znajduje się teksty glificzne, zwłaszcza zachowane w pełni. Nie natrafiono na takie od ponad 11 lat. Znacznik zapewne upamiętniał jakieś ważne wydarzenie związane z boiskiem do gry w piłkę w tej części miasta, znacznie mniejszym od słynnego Wielkiego Boiska w Chichén Itzá. Znacznik pochodzi z końcowego okresu klasycznego lub wczesnego okresu postklasycznego, z lat 800-900.

Obraz pozwalający lepiej dostrzec przedstawioną scenę i tekst glificzny (fot. INAH)

Tekst glificzny ma około sześciu centymetrów szerokości i otacza scenę o średnicy 20 cm. Badaniami ikonograficznymi i epigraficznymi kieruje archeolog Santiago Alberto Sobrino Fernández. Postacie graczy zwrócone są w stronę umieszczonej pomiędzy nimi piłki. Osoba przedstawiona po lewej stronie ma nakrycie głowy z piór, z elementem w formie kwiatu, prawdopodobnie lilii wodnej. Na wysokości twarzy widoczna jest woluta symbolizująca tchnienie lub mowę. Osoba po prawej stronie ma na głowie rodzaj turbanu z doczepionym do niego wężem, spotykanego często w ikonografii w Chichén Itzá. Obaj gracze mają na sobie specjalne ochraniacze używane przez Majów podczas gry w piłkę. Inskrypcja składa się z 18 kartuszy glificznych z zachowaną datą zapisaną w systemie tak zwanej "krótkiej rachuby", czyli "koła kalendarzowego" 12 Eb 10 Kumk’u. Badacze wstępnie sugerują rok 894, ale należy pamiętać, że takie samo "koło kalendarzowe" powtarzało się co 52 lata. Obecnie trwają prace konserwatorskie zabytku. Wykorzystano też fotogrametrię, aby uzyskać obrazy o wysokiej rozdzielczości, które pozwolą dostrzec szczegóły ikonograficzne i pomogą w pracy nad odczytaniem inskrypcji glificznej.