Związek depozytów ofiarnych 111 i 176 z Templo Mayor z bogiem Huitzilopochtli

Oryginalny artykuł: Entrelazan las fuentes históricas y los hallazgos arqueológicos recientes para indagar en el mito de Huitzilopochtli

Istnieje wiele wersji mitu o narodzinach Huitzilopochtli, bóstwa słońca i wojny, patrona Mexików, które na przestrzeni wieków znalazły odzwierciedlenie w piktogramach, dokumentach historycznych, a nawet budowlach, jeśli weźmie się pod uwagę, że Templo Mayor (Wielka Świątynia) w Tenochtitlan stanowiła także architektoniczną metaforę tego wydarzenia. Podczas konferencji zorganizowanej przez Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH) i Muzeum Templo Mayor, archeolog Leonardo López Luján przedstawił, w jaki sposób ostatnie odkrycia dokonane w sercu dzisiejszego miasta Meksyk uzupełniają narracje ustne i pisemne. Badacz podkreślił, że depozyty ofiarne stanowią ważną część tego samego kompleksu znaczeniowego, gdyż służyły wyjaśnieniu tak doniosłego zjawiska, jak codzienne pojawianie się słońca na wschodzie. Aby  mogło to nastąpić należało składać bóstwom ofiary z ludzi, zwierząt, roślin lub przedmiotów o charakterze sakralnym, aby w zamian otrzymać od nich dary, w tym obfite deszcze pozwalające na udane plony czy też pomoc w odniesieniu zwycięstwa w wojnie. 

Po lewej: bogini Coatlicue (matka Huitzilopochtli) i Huitzilopochtli;
po prawej: Huitzilopochtli walczący ze swymi braćmi (źródło ilustracji: INAH)

W Mayorazgo de Nava Chávez, nieruchomości położonej na skrzyżowaniu ulic Gwatemali i Argentyny w historycznym centrum miasta Meksyk, gdzie prowadzone są prace w ramach Projektu Templo Mayor znajdują się dwa wyjątkowe depozyty ofiarne nawiązujące do boga Huitzilopochtli. W pierwszym z nich, Depozycie Ofiarnym 111, odkrytym w 2005 roku zachowały się szczątki dziecka, które miało pięć lat w momencie złożenia go w ofierze przez wyrwanie serca. Badania pozwoliły na zidentyfikowanie jego ozdób, w tym drewnianego pierścienia umieszczonego na piersi, muszli i dzwoneczków na kostkach nóg oraz pary skrzydeł jastrzębia przyczepionych do jego ramion. Odpowiada to wizerunkowi boga Huitzilopochtli przedstawionemu w dziele Primeros memoriales, spisanym w XVI wieku przez zakonnika Bernardino de Sahagún z pomocą rdzennej ludności. A zatem złożone w ofierze dziecko stanowiło ixiptla, czyli uosobienie bóstwa.

Depozyt ofiarny 111 odkryty w 2005 roku (fot. INAH)

Depozyt ofiarny 176 odkryty w 2017 roku również nawiązuje do uosobienia boga Huitzilopochtli. Złożono w nim dziecko mające dziewięć lat w momencie śmierci. Poza tym w depozycie znajdowały się szczątki jastrzębia i drewniany pektorał w formie pierścienia. W tym przypadku za szczególną cechę archeolodzy uznali znalezioną w depozycie ludzką kość udową, którą dziecko trzymało jako berło. Na jednym z końców kość ta ma wyrytą datę 2 Trzcina. Jak podkreśla Leonardo López Luján, anonimowy dokument z XVI wieku znany jako La historia de los mexicanos por sus pinturas podaje, że bóg Huitzilopochtli urodził się w roku 2 Trzcina, aby stawić czoła swej siostrze Coyolxauhqui i swym braciom. 

Depozyt ofiarny 176 odkryty w 2017 roku (fot. INAH)

Obecnie prowadzone są badania szczątków dziecka z Depozytu Ofiarnego 176 w celu określenia jego płci i pochodzenia oraz ustalenia, jak umarło.