Turkusy z Canyon Creek (Arizona)

Oryginalny artykuł: Research sheds new light on early turquoise mining in Southwest

Turkus – ze względu na swe kulturowe znaczenie, szczególnie dla wspólnot rdzennych Amerykanów – jest ikoną południowo-zachodnich ziem obecnych Stanów Zjednoczonych. Chcąc dowiedzieć się więcej o początkach wydobywania turkusów i o ich dystrybucji w tym regionie przed przybyciem Hiszpanów, uczeni z University of Arizona połączyli badania archeologiczne i geochemiczne. Dr Saul Hedquist i jego współpracownicy postanowili odwiedzić – uważaną do tej pory za stosunkowo małą – kopalnię turkusów we wschodniej Arizonie. Ich znaleziska sugerują, że kopalnia w Canyon Creek, leżąca na terenie rezerwatu Apaczów „White Mountain” była w rzeczywistości znaczącym źródłem turkusów.

Turkus pochodzący ze złóż w Canyon Creek (fot. Saul Hedquist)

Po uzyskaniu pozwolenia od plemienia Apaczów z „White Mountain”, grupa badaczy udała się do Canyon Creek. O znajdujących się tam złożach turkusów, choć zasadniczo już wyczerpanych, archeolodzy wiedzieli od lat trzydziestych XX wieku. Tym razem jednak zamierzano nie tylko przygotować nową mapę terenu, ale i pobrać próbki. Saul Dequist przekazał, że złoża w Canyon Creek były znacznie większe, wydobycie turkusów mogło być około 25% wyższe niż do tej pory uważano, a zatem kopalnia mogła być w czasie swej aktywności ważnym źródłem turkusów. Uczeni przeprowadzili analizy zawartości izotopów ołowiu i strontu w próbkach pobranych z kopalni i ustalili, że turkusy z Canyon Creek mają jedyny w swoim rodzaju wskaźnik izotopowy, odróżniający je od turkusów pochodzących z innych źródeł na Południowym Zachodzie.

Turkus pochodzący ze złóż w Canyon Creek (fot. Saul Hedquist)

W oparciu o analizy izotopowe badacze byli w stanie porównać próbki turkusów zebranych w Canyon Creek z prekolumbijskimi artefaktami znajdującymi się w kolekcjach muzealnych. Okazało się, ze odpowiadają im przedmioty znalezione na stanowiskach archeologicznych środkowo-wschodniej Arizony, zamieszkiwanych w latach 1250-1400 i leżących w odległości nieco ponad stu kilometrów od kopalni w Canyon Creek. Dowodzi to, że była ona ważnym źródłem turkusów dla prekolumbijskich mieszkańców obszaru Mogollon Rim. Badacze byli również w stanie ustalić, że największa aktywność kopalni przypadła na okres od końca XIII w. i na XIV w. Lepsze zrozumienie prekolumbijskiej historii turkusów jest ważne nie tylko dla archeologów i osób zajmujących się dziejami kopalnictwa, ale również dla współczesnych Apaczów, Zuni i Hopi, których przodkowie zamieszkiwali te tereny. Turkusy nadal odgrywają znaczącą rolę ze względów rytualnych.

Czytaj też: "Turkusowe" szlaki handlowe
Zobacz też: Fotogaleria: Turkus