Zdjęcia satelitarne ukazują pułapki myśliwskie używane przez grupy społeczne Ameryki Południowej

Oryginalny artykuł: Satellite images reveal ancient hunting traps used by South American social groups 

Zdjęcia satelitarne ujawniły dawny system skomplikowanych, lejkowatych ogromnych pułapek, prawdopodobnie budowanych przez myśliwych i pasterzy w celu łapania zwierząt na dużych wysokościach w północnym Chile. Nowe badania krajobrazu Andów i zamieszkujących je ludzi pozwoliły na odkrycie 76 kamiennych chacus, często rozciągających się na setki metrów, które służyły do łapania wikunii, dzikiego krewnego alpaki. Podobne struktury odkryto w innych suchych rejonach świata, między innymi na Bliskim Wschodzie, ale jest to pierwsze tego typu skupisko odkryte w tym rejonie, co podnosi prawdopodobieństwo, że są one starsze niż te, o których wiadomo, że były używane przez Inków.

Zdjęcie lotniczne przedstawiające dwa chacu (fot. Adrián Oyaneder)

Nowe stanowisko archeologiczne w Costa Chica (stan Guerrero, Meksyk)

Oryginalny artykuł: Sitio arqueológico en la Costa Chica de Guerrero podría definir a una nueva cultura local del Epiclásico

Wzdłuż wzgórz położonych w miejscowości El Carmen, w gminie Xochistlahuaca, w Costa Chica (stan Guerrero, Meksyk) archeolodzy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) odnaleźli stanowisko Paso Temprano lub Corral de Piedra, miasto z okresu epiklasycznego (lata 650–950), czyli mające 1200 lat, wyróżniające się dobrym stanem zachowania. Ze względu na układ architektoniczny i system konstrukcyjny, kontekst nawiązuje do szeregu stanowisk zlokalizowanych u podnóża gór i w pasmach górskich Costa Chica, o podobnych cechach. Ten system konstrukcyjny został nazwany „paramento mixteco” („upiększenie Misteków”) i składa się z bloków skalnych przeplatanych małymi płytami, takimi jak te znalezione na terenie stanowiska archeologicznego Tehuacalco.

Stanowisko archeologiczne Paso Temprano (fot. Centrum INAH Guerrero)

Kopiec w kształcie skorpiona odkryty w dolinie Tehuacán (stan Puebla)

Oryginalny artykuł: Descubren montículo efigie en forma de escorpión en el Valle de Tehuacán, Puebla 

Biosfera Tehuacán-Cuicatlán w dalszym ciągu odsłania bogactwa naturalne i kulturowe, tym razem na południu stanu Puebla, gdzie znajduje się kopiec w kształcie skorpiona wykonany z trawertynu. Tereny te były zamieszkiwane w późnym okresie epiklasycznym i wczesnym okresie postklasycznym (lata 600–1100). Odkrycie, niedawno opublikowane w czasopiśmie Ancient Mesoamerica, odnotowano w 2014 roku podczas badań archeologicznych prowadzonych w ramach projektu „Konteksty i mapowanie skamieniałych systemów kanałów doliny Tehuacán w Puebli”, kierowanego przez Jamesa Neely’ego, badacza z University of Texas w Austin, którego celem jest udokumentowanie prehistorycznych systemów kanałów. W inicjatywie, która trwała od 2004 do 2024 roku, uczestniczył, między innymi, Narodowy Instytut Antropologii i Historii (INAH), w tym Blas Román Castellón Huerta, archeolog z Dyrekcji Studiów Archeologicznych. Na podstawie zebranych dowodów wysunięto hipotezę, że ten element architektoniczny był częścią kompleksu cywilno-ceremonialnego, prawdopodobnie służącego do obserwacji astronomicznych, który integrował rytuał kalendarzowy z intensywnym systemem rolniczym mającym na celu rozwój zaawansowanego układu pól i kanałów irygacyjnych na terenach otaczających to miejsce.

Kopiec w formie skorpiona (rysunek:Blas Castellón)

W jaki sposób przenoszono posągi moai na Wyspie Wielkanocnej

Oryginalny artykuł: Descifraron uno de los grandes enigmas de la Isla de Pascua: cómo se trasladaron las estatuas moáis

Od wieków zagadka tego, w jaki sposób dawni mieszkańcy Wyspy Wielkanocnej poruszali kolosalne posągi moai, fascynuje archeologów i osoby zainteresowane z całego świata. Nowe badanie naukowe, którego wyniki opublikowano w czasopiśmie naukowym Journal of Archaeological Science, dostarcza przekonującej odpowiedzi: posągi rzeczywiście „chodziły”. Badania oparte na modelowaniu 3D, eksperymentach terenowych i analizie fizycznej potwierdzają hipotezę, że moai poruszały się w pozycji pionowej za pomocą ruchu kołyszącego.

Posągi moai na Wyspie Wielkanocnej (fot. Esteban Felix)

Kultura Mayo Chinchipe-Marañón, która zrewolucjonizowała Andy i przekształciła Amazonię

Oryginalny artykuł: La civilización que revolucionó los Andes y transformó la Amazonía en Ecuador: Mayo Chinchipe-Marañón 

W pierwszej dekadzie XXI wieku przypadkowe odkrycie w dorzeczu Amazonii w południowym Ekwadorze zmieniło nasze rozumienie historii prekolumbijskiej. Podczas otwierania drogi w miejscowości Santa Ana-La Florida, w kantonie Palanda w prowincji Zamora-Chinchipe, mechanik natknął się na kamienne przedmioty, które wydawały się nie na miejscu. Te fragmenty dały początek projektowi kierowanemu przez archeologa Francisco Valdeza i francusko-ekwadorski zespół. Projekt objął ponad 400 lokalizacji w kotlinie Chinchipe. Późniejsze badania radiowęglowe potwierdziły istnienie nieznanej wcześniej kultury, która rozkwitła między 5500 a 1700 lat temu. Społeczność ta rozwijała się w tym samym czasie co kultury Valdivia, Machalilla i Chorrera na wybrzeżu Ekwadoru, ale znajdowała się w sercu wschodniej dżungli, miejscu wcześniej uważanym za niegościnne dla rozwoju złożonych cywilizacji. Daleko im było do rozproszonych nomadów, mieszkańcy budowali zaplanowane wioski, sztuczne kopce i świątynie, przekształcając swoje otoczenie i wykazując się niezwykłym poziomem organizacji społecznej. 

Obszary zamieszkiwane przez kulturę Mayo Chinchipe-Marañón (fot. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ekwadoru)