Miasta Majów: Lubaantun (Belize)

O Lubaantun usłyszano po raz pierwszy w 1875 roku, choć początkowo miejsce to znane było jako „Ruiny Río Grande”. W 1903 roku dotarł tam Thomas Gaan, przygotował pierwszy plan miasta i to on, w 1924 roku, zmienił nazwę na Lubaantun. W 1915 roku R.E.W. Merwin z Muzeum Peabody Uniwersytetu Harvarda rozpoczął prace wykopaliskowe, skupiające się przede wszystkim na oczyszczeniu miejsca i sporządzeniu dokładniejszej mapy.

Widok Lubaantun

Jedenaście lat później ekspedycja z ramienia British Museum zajęła się klasyfikacją budowli Lubaantun, a bardziej rozległe prace, w ramach połączonego projektu Uniwersytetów Cambridge i Harvarda, podjęto w 1970 roku pod kierunkiem Normana Hammonda. W latach 1998-99 realizowano natomiast projekt archeologiczny sponsorowany przez rząd Belize i Unię Europejską, na którego czele stanęli Juan Luis Bonor i John Morris.

Jeden z placów w Lubaantun

Lubaantun ma stosunkowo krótką historię, obejmującą okres około 150 lat, pomiędzy 700 a 850 rokiem n.e. Przy wznoszeniu budowli wykorzystano naturalne wzgórza, które stanowiły tarasy podtrzymujące masywne mury. Architektura różni się znacznie od innych ośrodków Majów, gdyż nie spotykamy tutaj świątyń na wysokich platformach piramidalnych ani tak charakterystycznych dla Majów sklepień łukowych.

Piramida po wschodniej stronie Placu 4

Budowle po zachodniej stronie Placu 3

Budowle, zarówno o charakterze rezydencjalnym, ceremonialnym, jak i administracyjnym wzniesiono wokół dziedzińców. Kamienne bloki były bardzo dokładnie obrobione i idealnie przylegały do siebie, co nie wymagało użycia zaprawy murarskiej.

Budowla 55

Na terenie Lubaantun powstały trzy boiska do gry w piłkę, z których największe, leżące w południowej części miasta, zostało odrestaurowane przez archeologów.

Jedno z trzech boisk do gry w piłkę na terenie Lubaantun

Wielkie Boisko Południowe przechodziło kilka modyfikacji. Niegdyś znajdowały się tam trzy znaczniki, odkryte przez Merwina w 1915 roku i przewiezione wówczas do Muzeum Peabody.

Wielkie Boisko Południowe w Lubaantun

Znaczniki przedstawiają graczy w piłkę i mają krótkie inskrypcje, jedyne odnalezione na terenie Lubaantun, gdyż nie ustawiono tam nigdy żadnej rzeźbionej steli.

Jeden z trzech znaczników znalezionych na terenie boiska do gry w Lubaantun
(fotografia w małym muzeum miejscowym w Lubaantun)

Lubaantun stanowiło przypuszczalnie ważne centrum handlowe, gdyż okoliczne, żyzne ziemie sprzyjały uprawie kakaowca, którego owoce wymieniano na obsydian i jadeit. Na terenie miasta istniało też sporo warsztatów rzemieślniczych, w których wyrabiano figurki ceramiczne. Większość z nich stanowiła instrumenty muzyczne, zwłaszcza gwizdki i okaryny. Figurki wykonywano przy użyciu gotowych form i przedstawiały one, między innymi, graczy w piłkę i gladiatorów uczestniczących w rytualnym boksie.

 

Ceramika znaleziona w Lubaantun

(Małe muzeum miejscowe w Lubaantun)

Od 2009 roku trwają na terenie Lubaantun dalsze prace wykopaliskowe, prowadzone w ramach projektu TRIP, pod kierunkiem Geoffreya Braswella. Uczeni zastanawiają się nad ewentualnymi związkami pomiędzy Lubaantun a leżącymi w pobliżu Pusilhá, Nim Li Punit i Uxbenka, i starają się ustalić, czy były one niezależne, czy też stanowiły części jednego większego ośrodka politycznego.